ضربه تحریم‌های آمریکا به اقتصاد ایران به روایت شش نمودار

رکود بزرگ

بعد از تحریم‌های بین‌المللی که بر سر برنامه هسته‌ای علیه ایران اعمال شد، دولت حسن روحانی در مذاکراتی با آمریکا و پنج قدرت دیگر جهانی پذیرفت تا در مقابل رفع تحریم‌ها، برنامه هسته‌ای را محدود کند.

سال بعد، با افزایش صادرات نفت و گاز، رشد اقتصادی به ایران بازگشت.

اما دیری نگذشت که نارضایتی از وضعیت اقتصادی به اعتراضاتی گسترده و کم سابقه در شهرهای مختلف ایران منجر شد.

با بازگشت تحریم‌های آمریکا هم سرمایه‌گذاران و مشتریان خارجی از بازار ایران عقب بکشند.

نصف شدن صادرات نفت

تولید نفت ایران در آغاز سال گذشته میلادی به ٣.٨ میلیون بشکه در روز رسیده بود.

ایران در این دوره حدود ٢.٣ میلیون بشکه در روز صادر می‌کرد.

هشت مشتری عمده نفت ایران، پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا، از این تحریم‌ها معافیت گرفتند: چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، ترکیه، یونان و ایتالیا.

در شش ماه معافیت، بانک‌های آنها می‌توانستند نقل و انتقالات مالی مرتبط با معامله نفت را با بانک مرکزی ایران یا هر بانک دیگری در ایران انجام دهند، بدون آن که خطر مجازات‌های آمریکا آنها را تهدید کند.

حق نشر عکسAFP

به این ترتیب در مارس ٢٠١٩، صادرات نفت ایران به ١.١ میلیون بشکه در روز رسید.

تایوان، یونان و ایتالیا خرید نفت از ایران را کاملا متوقف کردند و چین و هند، دو خریدار اصلی، خریدشان را به ترتیب ٣٩ درصد و ٤٧ درصد پایین آوردند.

بنا به برآورد یک مقام آمریکا ایران نزدیک به ١٠ میلیارد دلار درآمد را از دست داد.

دونالد ترامپ گفته می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند.

البته روشن نیست که فروش نفت ایران در عمل تا کجا پایین خواهد آمد.

چین تاکید دارد که تجارت با ایران کاملا مشروع است و آمریکا صلاحیت مداخله در این مساله را ندارد.

ترکیه هم می‌گوید نمی‌تواند روابط تجاری را با همسایه‌اش قطع کند.

علاوه بر اینها ایران می‌تواند برای تامین نیازهای بشردوستانه نفت بفروشد و همچنین امکان صادرات مخفیانه نفت و دور زدن تحریم‌ها را هم دارد.

سقوط ریال

حسن روحانی چهار سال توانست ارزش ریال را ثابت نگه دارد، اما ظرف یک سال ریال ٦٠ درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داد.

حق نشر عکسAFPImage captionهر دلار بالای ١٤ هزار تومان شده

هر دلار آمریکا به بالای ١٤ هزار تومان رسیده است.

نگرانی ایرانی‌ها از نابودی ارزش پس‌اندازهایشان و تلاش برای تبدیل ریال به دلار، یکی از عواملی است که برای سقوط ریال ذکر می‌شود.

بانک مرکزی ایران با تزریق ارز بیشتر توانست بازار را کمی کنترل کند و از اوج بحران، که دلار تا ١٩ هزار تومان بالا رفت، پایینتر بیاورد.

بحران ارزی ایران باعث شده که واردات برخی کالاهای اساسی و مواد اولیه هم به مشکل بخورد.

مشکلاتی که در مقاطعی برای کالاهایی چون پوشک جنجالی شدند.

خرج زندگی خیلی بالا رفته

حسن روحانی توانست پس از چند سال تورم را در ایران به زیر ١٠ درصد برساند، اما بنا به برآوردها تورم در ایران در سال گذشته از ٣٠ درصد گذشت.

حق نشر عکسANADOLU AGENCYImage captionقیمت گوشت و مرغ در ایران افزایش چشمگیری داشته

سقوط ارزش ریال باعث شده که نه تنها کالاهای وارداتی، که محصولات تولید داخل هم گران شوند.

در یک سال گذشته گوشت قرمز و مرغ ٥٧ درصد گران شدند، قیمت شیر، پنیر و تخم مرغ ٣٧ درصد بالا رفت، سبزیجات هم ٤٧ درصد گران شدند.

قیمت‌ها نوسان زیادی داشته‌اند

در میانه گرانی‌ها، توزیع کالاهای با قیمت دولتی به صف‌های طولانی منجر شده است، که صف‌های گوشت خبرسازترین‌ آن بودند.

دولت برای کنترل قیمت‌ها صادرات دام زنده را ممنوع کرد و واردات دام را بالا برد.

توزیع کوپن‌های الکترونیکی یکی از برنامه‌هایی است که قرار است برای کمک به مردم انجام شود.

درآمدها پایین آمده

در این میان افزایش ٢٠ درصد هزینه مسکن و هزینه‌های درمانی هم گروه‌های درآمدی فقیرتر را تحت تاثیر قرار داده است.