چرا تهران و واشنگتن به این زودی‌ها با یکدیگر کنار نمی‌آیند؟

دویل‎ ‎مک‎ ‎مانوس در ‎لس‎ ‎آنجلس‎ ‎تایمز‎ ‎نوشت: دونالد‎ ‎ترامپ‎ ‎و‎ ‎نزدیکانش‎ ‎مدعی‎ ‎هستند‎ ‎که‎ ‎دستاورد‎ ‎تحریمها‎ ‎علیه‎ ‎ایران‎ ‎آشکار‎ ‎شده‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎آنها‎ ‎پیروز‎ ‎این‎ ‎نبرد‎ ‎هستند. ‎ایران‎ ‎گرفتار‎ ‎رکود‎ ‎عمیقی‎ ‎شده‎ ‎و‎ ‎اقتصادش‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎جاری‎ ‎رشد‎ ‎منفی‎ ‎شش‎ ‎درصدی‎ ‎را‎ ‎تجربه‎ ‎خواهد‎ ‎کرد‎. ‎تورم‎ ‎به‎ ‎‏۴۰‏‎ ‎درصد‎ ‎رسیده‎ ‎و‎ ‎ارز‎ ‎ملی‎ ‎ایران‎ ‎سقوط‎ ‎آزاد‎ ‎را‎ ‎تجربه‎ ‎کرده‎ ‎است‎. تحریمهای‎ ‎نفتی‎ ‎تاکنون‎ ‎‏۱۰‏‎ ‎میلیارد‎ ‎دلار‎ ‎از‎ ‎درآمد‎ ‎نفتی‎ ‎تهران‎ ‎کاسته‎ ‎است‎.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: اما‎ ‎کوچک‎ ‎کردن‎ ‎اقتصاد‎ ‎ایران‎ ‎هرگز‎ ‎هدف‎ ‎نهایی‎ ‎آمریکا‎ ‎نبوده‎ ‎است‎. تحریمها‎ ‎با‎ ‎هدف‎ ‎حصول‎ ‎دستاوردهای‎ ‎مهمتر‎ ‎برقرار‎ ‎شدند‎: وادار‎ ‎کردن‎‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎عدم‎ ‎حمایت‎ ‎از‎ ‎گروههای‎ ‎نیابتی‎ ‎در‎ ‎منطقه، ‎ ‎پذیرش‎ ‎محدودیتهای‎ ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎توسعه‎ ‎قدرت‎ ‎نظامی‎ ‎و‎ ‎احتمالا‎ ‎سقوط‎ ‎ ‎و‎ ‎جایگزینی‎ ‎حکومتی‎ ‎نزدیک‎ ‎به‎ ‎آمریکا‎. ‎

اما‎ ‎به‎ ‎نظر‎ ‎نمیرسد‎ ‎هیچکدام‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎اهداف،‎ ‎در‎ ‎حال‎ ‎تحقق‎ ‎باشند‎. ‎این‎ ‎امر‎ ‎نباید‎ ‎مایه‎ ‎تعجب‎ ‎باشد‎ ‎چراکه‎ ‎تحریمهای‎ ‎اقتصادی‎ ‎در‎ ‎اکثر‎ ‎مواقع‎ ‎بی نتیجه‎ ‎هستند. ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۱۹۶۲‏‎ ‎میلادی‎ ‎کوبا‎ ‎را‎ ‎محاصره‎ ‎اقتصادی‎ ‎کرد. ‎با‎ ‎گذشت‎ ‎نیم‎ ‎قرن‎ ‎این‎ ‎حکومت‎ ‎هنوز‎ ‎پابرجاست‎. ایران‎ ‎از‎ ‎زمان‎ ‎انقلاب‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۱۹۷۹‏‎ ‎هنوز‎ ‎تحت‎ ‎تحریم‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎گذشت‎ ‎‏۴۰‏‎ ‎سال، ‎‎هنوز‎ ‎سر‎ ‎کار‎ ‎هستند‎. سازمان‎ ‎ملل‎ ‎پس‎ ‎از‎ ‎حمله‎ ‎صدام‎ ‎به‎ ‎کویت، ‎ ‎عراق‎ ‎را‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۱۹۹۰‏‎ ‎تحریم‎ ‎کرد‎ ‎اما‎ ‎این‎ ‎حمله‎ ‎نظامی‎ ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۲۰۰۳‏‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎حکومت‎ ‎صدام‎ ‎را‎ ‎برانداخت‎.

دیوید‎ ‎کوهن، ‎ ‎مقام‎ ‎ارشد‎ ‎سابق‎ ‎خزانه داری‎ ‎آمریکا‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎دولت‎ ‎اوباما‎ ‎مسئول‎ ‎پیگیری‎ ‎تحریمهای‎ ‎ایران‎ ‎بود‎ ‎میگوید‎ ‎تجربه‎ ‎ما‎ ‎آشکار‎ ‎است‎: تحریمها‎ ‎به‎ ‎تغییر‎ ‎حکومت‎ ‎منتهی‎ ‎نمیشوند. ‎او‎ ‎اخیرا‎ ‎در‎ ‎مجله‎ ‎فارین‎ ‎افرز‎ ‎نوشت‎ ‎که‎ ‎هیچ‎ ‎تجربه‎ ‎تاریخی‎ ‎نشان‎ ‎نمی دهد‎ ‎یک‎ ‎حکومت‎ ‎در‎ ‎نتیجه‎ ‎تحریمهای‎ ‎اقتصادی‎ ‎بلندمدت‎ ‎سقوط‎ ‎کرده‎ ‎باشد‎. ‎

در‎ ‎مواردی‎ ‎محدود‎ ‎تحریمها‎ ‎نتیجه بخش‎ ‎بوده اند‎ ‎اما‎ ‎نه‎ ‎در‎ ‎تغییر‎ ‎رژیم‎ ‎بلکه‎ ‎در‎ ‎آوردن‎ ‎طرف‎ ‎متخاصم‎ ‎به‎ ‎پای‎ ‎میز‎ ‎مذاکره. ‎تحریم های‎ ‎بین‏ المللی‎ ‎علیه‎ ‎رژیم‎ ‎آپارتاید‎ ‎در‎ ‎آفریقای‎ ‎جنوبی‎ ‎این‎ ‎حکومت‎ ‎را‎ ‎مجبور‎ ‎کرد‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۱۹۹۳‏‎ ‎با‎ ‎جریان‎ ‎مخالفان‎ ‎به‎ ‎رهبری‎ ‎نلسون‎ ‎ماندلا‎ ‎کنار‎ ‎بیاید‎. اما‎ ‎این‎ ‎در‎ ‎نتیجه‎ ‎سالها‎ ‎اعتراضات‎ ‎خیابانی‎ ‎و‎ ‎قطع‎ ‎حمایت‎ ‎آمریکا‎ ‎از‎ ‎این‎ ‎حکومت‎ ‎در‎ ‎پایان‎ ‎جنگ‎ ‎سرد‎ ‎نیز‎ ‎بود. ‎

درباره‎ ‎ایران،‎ ‎این‎ ‎کشور‎ ‎ ‎در‎ ‎سال‎ ‎‏۲۰۱۵‏‎ ‎با‎ ‎توافق‎ ‎هسته ای‎ موافقت کرد. ‎در‎ ‎کره‎ ‎شمالی‎ ‎نیز‎ ‎تحریم ها‎ ‎موجب‎ ‎شد‎ ‎که‎ ‎برنامه‎ ‎هسته ای‎ ‎موقتا‎ ‎متوقف‎ ‎شده‎ ‎و‎ ‎رهبر‎ ‎این‎ ‎کشور‎ ‎تاکنون‎ ‎دو‎ ‎بار‎ ‎با‎ ‎ترامپ‎ ‎دیدار‎ ‎کند‎. این‎ ‎موارد‎ ‎یک‎ ‎وجه‎ ‎اشتراک‎ ‎مهم‎ ‎دارند: ‎به‎ ‎حکومت‎ ‎تحت‎ ‎تحریم، ‎ ‎یک‎ ‎معامله‎ ‎پیشنهاد‎ ‎می شود. ‎

اما‎ ‎ترامپ‎ ‎چنین‎ ‎توافقی‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎ایران‎ ‎پیشنهاد‎ ‎نکرده‎ ‎است‎. در‎ ‎عوض‎ ‎دولت‎ ‎آمریکا‎ ‎‏۱۲‏‎ ‎شرط‎ ‎شامل‎ ‎توقف‎ ‎کامل‎ ‎برنامه‎ ‎هسته ای‎ ‎و‎ ‎موشکی، ‎ ‎عقب نشینی‎ ‎از‎ ‎سوریه‎ ‎و‎ ‎عدم‎ ‎حمایت‎ ‎از‎ ‎متحدان‎ ‎منطقه ای‎ ‎و‎ ‎تغییر‎ ‎رویکرد‎ درباره اسراییل‎ ‎‎ ‎معین‎ ‎کرده‎ ‎است‎. از‎ ‎نظر‎ ‎واشنگتن‎ ‎اینها‎ ‎اهدافی‎ ‎ارزشمند‎ ‎هستند‎ ‎اما‎ ‎از‎ ‎نظر‎ ‎تهران‎ ‎به‎ ‎معنی‎ ‎تسلیم‎ ‎کامل‎ ‎بوده‎ ‎و‎ ‎مشوقی‎ ‎برای‎ ‎آغاز‎ ‎مذاکره‎ ‎تلقی‎ ‎نمی شوند. ‎

اما‎ ‎تحریم ها‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎هدف‎ ‎معتدل‎ ‎تر‎ ‎دست‎ ‎یافته اند: ‎دسترسی‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎منابع‎ ‎مالی‎ ‎برای‎ ‎پیگیری‎ ‎سیاستهای‎ ‎مخرب‎ ‎منطقه ای‎ ‎محدود‎ ‎شده‎ ‎است‎. این‎ ‎چیزی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎مقامات‎ ‎دولت‎ ‎ترامپ‎ ‎هنگام‎ ‎اعلام‎ ‎تدابیر‎ ‎تحریمی‎ ‎جدید‎ ‎در‎ ‎ماه‎ ‎گذشته‎ ‎بر‎ ‎آن‎ ‎تأکید‎ ‎کردند‎. وزیر‎ ‎امور خارجه‎ ‎آمریکا،‎ ‎مایک‎ ‎پومپئو‎ ‎گفت‎ ‎که‎ ‎هدف‎ ‎ما‎ ‎ساده‎ ‎است‎: قطع‎ ‎دسترسی‎ ‎ایران‎ ‎به‎ ‎منابعی‎ ‎که‎ ‎آنها‎ ‎را‎ ‎صرف‎ ‎بی ثبات‎ ‎کردن‎ ‎خاورمیانه‎ ‎می‏ کرد. ‎

معلوم‎ ‎نیست‎ ‎که‎ ‎ایران‎ ‎از‎ ‎حمایت‎ های ‎خود‎ ‎ ‎در‎ ‎منطقه‎ ‎بکاهد‎. اما‎ ‎اگر‎ ‎هدف، ‎ ‎تنها‎ ‎کاهش‎ ‎درآمد‎ ‎ایران‎ ‎باشد، ‎ ‎دولت‎ ‎ترامپ‎ ‎کاهش‎ ‎هر‎ ‎قطره‎ ‎از‎ ‎صادرات‎ ‎نفت‎ ‎ایران‎ ‎را‎ ‎یک‎ ‎پیروزی‎ ‎تلقی‎ ‎خواهد‎ ‎کرد‎. ‎

اما‎ ‎تاریخ‎ ‎به‎ ‎ما‎ ‎نشان‎ ‎داده‎ ‎که‎ ‎کاهش‎ ‎درآمد‎ ‎نفتی، ‎ ‎مانع‎ ‎حمایت‎ ‎ایران‎ ‎از‎ ‎متحدان‎ ‎منطقه ای‎ ‎نشده‎ ‎است‎. ‎پیش‎ ‎از‎ ‎توافق‎ ‎هسته ای‎ ‎سال‎ ‎‏۲۰۱۵‏‎ ‎نیز‎ ‎ایران‎ ‎از‎ ‎حزبالله‎ ‎حمایت‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎عراق‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎حکومت‎ ‎بشار‎ ‎الاسد‎ ‎کمک‎ ‎می کرد‎.

تحریمهای‎ ‎آمریکا‎ ‎علیه‎ ‎ایران‎ ‎موجب‎ ‎تخریب‎ ‎روابط‎ ‎واشنگتن‎ ‎با‎ ‎برخی‎ ‎کشورها‎ ‎از‎ ‎جمله‎ ‎متحدان‎ ‎نزدیک‎ ‎آمریکا‎ ‎نیز‎ ‎شده‎ ‎است. ‎دولت‎ ‎ترامپ‎ ‎اعلام‎ ‎کرده‎ ‎که‎ ‎پس‎ ‎از‎ ‎دوم‎ ‎می‎ ‎دیگر‎ ‎هیچ‎ ‎کشوری‎ ‎مجاز‎ ‎نیست‎ ‎از‎ ‎ایران‎ ‎نفت‎ ‎بخرد. ‎این‎ ‎محدودیت‎ ‎شامل‎ ‎چین‎ ‎بزرگترین‎ ‎شریک‎ ‎تجاری‎ ‎آمریکا، ‎ ‎هند‎ ‎بزرگترین‎ ‎دموکراسی‎ ‎جهان‎ ‎و‎ ‎ترکیه‎ ‎متحد‎ ‎آمریکا‎ ‎در‎ ‎ناتو‎ ‎میشود‎. ‎

اگر‎ ‎آنها‎ ‎تحریمها‎ ‎را‎ ‎زیر‎ ‎پا‎ ‎بگذارند، ‎ ‎وزارت‎ ‎خزانه داری‎ ‎آمریکا، ‎ ‎دسترسی‎ ‎این‎ ‎کشورها‎ ‎به‎ ‎بازار‎ ‎مالی‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎قطع‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. ‎آمریکا‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎کشورها‎ ‎هشدار‎ ‎داده‎ ‎که‎ ‎اکنون‎ ‎باید‎ ‎یا‎ ‎معامله‎ ‎با‎ ‎آمریکا‎ ‎را‎ ‎برگزینند‎ ‎یا‎ ‎ایران‎. برای‎ ‎اکثر‎ ‎شرکت های‎ ‎نفتی، ‎ ‎این‎ ‎تصمیم‎ ‎دشواری‎ ‎نیست‎. ‎دسترسی‎ ‎به‎ ‎بازار‎ ‎مالی‎ ‎آمریکا‎ ‎برای‎ ‎آنها‎ ‎امری‎ ‎حیاتی‎ ‎است‎. ‎

اما‎ ‎چین‎ ‎و‎ ‎هند‎ ‎برای‎ ‎تأمین‎ ‎بخش‎ ‎بزرگی‎ ‎از‎ ‎انرژی‎ ‎خود‎ ‎به‎ ‎ایران‎ ‎وابسته‎ ‎هستند‎. ‎اکنون‎ ‎آنها‎ ‎باید‎ ‎امیدوار‎ ‎باشند‎ ‎که‎ ‎عربستان‎ ‎سعودی‎ ‎نفت‎ ‎کافی‎ ‎در‎ ‎اختیار‎ ‎آنها‎ ‎بگذارد‎. ‎این‎ ‎وضعیت‎ ‎نیز‎ ‎در‎ ‎نتیجه‎ ‎تصمیم‎ ‎ترامپ‎ ‎برای‎ ‎ترک‎ ‎برجام‎ ‎به‎ ‎وجود‎ ‎آمده‎ ‎است؛ ‎ ‎تصمیمی‎ ‎که‎ ‎آنها‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎حمایت‎ ‎نمی کنند‎. ‎

الیزابت‎ ‎روزنبرگ‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎دولت‎ ‎اوباما‎ ‎روی‎ ‎تحریمها‎ ‎کار‎ ‎میکرد‎ ‎میگوید‎ ‎این‎ ‎وضعیت‎ ‎موجب‎ ‎تاثیر‎ ‎منفی‎ ‎دیپلماتیک‎ ‎گستردهای‎ ‎می شود‎. ‎این‎ ‎امر‎ ‎موجب‎ ‎میشود‎ ‎اعتماد‎ ‎و‎ ‎تمایل‎ ‎برای‎ ‎همکاری‎ ‎در‎ ‎زمینه‎ ‎های‎ ‎امنیت، ‎ ‎سلامت، ‎ ‎مهاجرت‎ ‎و‎ ‎غیره‎ ‎در‎ ‎سطح‎ ‎بینالمللی‎ ‎تضعیف‎ ‎شود‎. ‎

اگر‎ ‎سایر‎ ‎کشورها‎ ‎نیز‎ ‎در‎ ‎نتیجه‎ ‎تحریمهای‎ ‎آمریکا‎ ‎صدمه‎ ‎ببینند، ‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎احساس‎ ‎خصومت‎ ‎با‎ ‎آمریکا‎ ‎موجب‎ ‎پیوند‎ ‎میان‎ ‎آنها‎ ‎شود‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎نهایت‎ ‎راهی‎ ‎برای‎ ‎دور‎ ‎زدن‎ ‎نظام‎ ‎مالی‎ ‎آمریکا‎ ‎و‎ ‎جایگزین‎ ‎کردن‎ ‎آن‎ ‎بیابند‎ ‎که‎ ‎ضرر‎ ‎بزرگی‎ ‎برای‎ ‎آمریکا‎ ‎خواهد‎ ‎بود‎. ‎ترامپ‎ ‎و‎ ‎اطرافیانش‎ ‎با‎ ‎ادعای‎ ‎پیروزی‎ ‎به‎ ‎کمپین‎ ‎تحریمی‎ ‎خود‎ ‎ادامه‎ ‎می دهند‎ ‎اما‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎این‎ ‎کمپین، ‎ ‎یک‎ ‎شکست‎ ‎برای‎ ‎آمریکا‎ ‎باشد‎ ‎و‎ ‎با‎ ‎تحمیل‎ ‎هزینه های‎ ‎پنهان‎ ‎بر‎ ‎آمریکا، ‎ ‎منافع‎ ‎ملموسی‎ ‎نیز‎ ‎برای‎ ‎این‎ ‎کشور‎ ‎به‎ ‎بار‎ ‎نیاورد‎