پیام پوتین واقعا چه بود و سیاست و استراتژی روس ها در باره ایران چیست؟

قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین بخش خاورمیانه وزارت خارجه درباره اظهارات پوتین که گفته بود روسیه آتش نشان نیست، می گوید: پوتین به ایران این پیام را داده که نباید منتظر روسیه باشد و به نفع ایران نیست که از برجام خارج شود چراکه این امر باعث می شود انگشت اتهام به جای اینکه به سمت آمریکا باشد، به سمت ایران نشانه برود.

محبعلی در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب»، درباره اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین درباره برجام که گفته بود روسیه آتش نشان نیست که همه چیز را نجات دهد، گفت: صحبت ایشان مبهم است. شاید صحبت های آقای پوتین به طور کامل منتشر نشده. به هر ترتتیب، در درجه اول خطاب این صحبت به اروپایی ها بود که به جای اینکه از روسیه بخواهند کاری انجام دهد، خود اروپا باید اقدامی انحام می داد و یا آمریکا که مسولئیت این وضعیت را با خروج از برجام به عهده دارد.

پیام پوتین این بود که ایران نباید منتظر روسیه باشد

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: در عین حال می شود گفت که پوتین به ایران هم این پیام را داده است که نباید منتظر روسیه باشد بلکه همانطور که روسیه به ایران گفته، به نفع ایران نیست که از برجام خارج شود و این امر باعث می شود انگشت اتهام به جای اینکه به سمت آمریکا باشد، به سمت ایران نشانه برود.

در صورت خروج ایران از برجام، ممکن است دوباره روس ها علیه ایران رای دهند

محبعلی افزود: همان طور که در زمان تحریم ها در سازمان ملل، روس ها به نفع تحریم ها رای داده بودند، در صورت خروج ایران از برجام، شاید روس ها این بار هم مواضع قبلی را اتخاذ کنند.

این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: می توان مجموعه ای از برداشت های متعددی از صحبت های آقای پوتین انجام داد که هرکدام مفهوم خود را دارد. به هر حال روس ها بازی خودشان را دارند. در زمانی که مذاکرات برجام در حال رسیدن به توافق نهایی بود، روس ها علاقه مند نبودند که خیلی سریع به نتیجه برسد؛ الان هم خیلی علاقه مند نیستند که وضعیت به همین صورت ادامه پیدا کند.

روس ها از تحریم ایران سود می برند

او تصریح کرد: روس‌ها هم از تحریم ها سود می برند و هم اینکه علاقه مند نیستند که مشکل از طریق سیاسی حل شود و یا این که بحران تشدید شود.

محبعلی درباره اینکه روسیه تا کجا پشت ایران خواهد ایستاد، گفت: این مسله بستگی به منافع ملی روس ها و دادستد هایی دارد که در جریان بحران به دست می آید. سیاست روس ها چه در زمان بعد از فروپاشی و چه در زمان شوروی سابق این بود که منافع خود را بر هر چیز دیگری اولویت می دادند. به عنوان مثال در جنگ های اعراب 67 زمانی که معتمد مصر بودند درست در زمان جنگ، ناگهان کمک های نظامی را قطع کردند و باعث شکست اعراب در جنگ شدند.

او ادامه داد: در قضیه ی سومالی هم به محض این که در اتیوپی کودتای کمونیستی صورت گرفت، روس ها روابط را با سومالی قطع کردند و از دشمن سومالی که اتیوپی بود حمایت کردند. وقتی انتقاداتی از آن ها صورت گرفت که این چه سیاستی است، در پاسخ گفتند که مسائل استراتژیک مهم تر از روابط سیاسی روسیه با یک کشور و یک دولت خاص است. الان هم اگر مسائل استراتژیک آنها اجازه دهد، از ایران حمایت می‌کنند و اگر اجازه ندهد، درست از حمایت می کشند.

اینکه فکر کنیم روس ها آماده اند به خاطر ایران هزینه بدهند، توقع زیادی است

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: به نظر می رسد روس ها مسائل استراتژیک مهم تری مانند روابط با اروپا و روابط با امریکا و مساله نفوذشان در منطقه شرق اروپا مانند اکراین دارند و این مسائل حتما در مقایسه با ایران برای روس ها مهم تر خواهد بود. بنابراین این که فکر کنیم روس ها امادگی دارند به خاطر ایران هزینه بدهند، مقداری توقع زیادی است.

اگر قضیه بحرانی شود، روس ها به دنبال کشیدن گلیم خود از آب خواهند بود نه اینکه کاری برای ما انجام دهند

محبعلی افزود: در سوریه آنجایی که آمریکا قصد حمله نظامی داشت، هم روس ها خود را کنار کشیدند و اجازه دادند به سوریه حمله شود. هنگام حملات اسراییل به اهداف ایرانی در سوریه هم روس ها واکنشی نشان ندادند و اجازه دادند که اسراییل با خیال راحت و دست باز حمله کند. بنابراین در این جا هم ممکن است همین اتفاق بیفتد؛ یعنی اگر قرار باشد که قضیه بحرانی شود، روس ها طبیعی است که به دنبال گرفتن ماهی خود از آب باشند، نه این که بخواهند کاری برای متحدین خود انجام دهند.