سنگک ده هزار تومانی!

 رشد روز‌افزون هزینه تمام‌ شده تولید نان (دستمزد، بیمه، افزودنی‌ها، حامل‌های انرژی و...) شرایطی را برای نانوایانی که وظیفه تامین قوت غالب مردم را برعهده دارند، رقم زده که ناگزیر به کاهش مداوم وزن چانه خمیر و حجم انواع نان سنتی یا توجیه گرانفروشی نان با پوشش افزودنی‌هایی مانند کنجد، سیاه‌دانه، سبزیجات، سبوس و... هستند.

 این در حالی است که از حدود 5سال پیش تا‌کنون دولت به درخواست‌های نانوایان برای اصلاح نرخ نان پاسخ مثبت نداده و حتی در مواردی که دستگاه‌های متولی به افزایش قیمت نان حکم کرده‌اند نیز این موضوع در مرحله اجرا به سد ملاحظات سیاسی و اجتماعی خورده است. با این روند یارانه خرید تضمینی گندم و نان تنها آپشنی است که طی چند سال گذشته متولیان تنظیم بازار برای پوشش هزینه تمام‌شده تولید روی میز نانوایان سنتی و فانتزی قرار داده‌اند اما سهم این حمایت دولت از مصرف‌کنندگان نیز طی چند سال اخیر با راه‌اندازی نهضت نانوایی‌های آزادپز کم‌رنگ‌تر شده و عملا ریش و قیچی نرخ نان به‌دست نانوایانی افتاده که دخل و خرجی ناهمخوان دارند و سهم آرد در هزینه تمام‌شده کنونی تولید نان را حداکثر 30درصد قلمداد می‌کنند.

 با این وجود حسین مدرس خیابانی، قائم‌مقام بازرگانی وزیر صنعت در گفت‌وگو با همشهری از نهایی شدن سناریوی اصلاح نرخ نان و ارسال آن برای تصمیم‌گیری نهایی و ابلاغ وزارت کشور خبر می‌دهد و تأکید می‌کند که برای این طرح پایان نابسامانی قیمت و عرضه نان خواهد بود.

 نان‌های آپشنال با کش اضافه

عکس ضمیمه مربوط به رونمایی از نان سنگک 7هزار تومانی آپشنالی است که در یکی از نانوایی‌های آزادپز شهرک آپادانا، واقع در منطقه 5تهران در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. نانی که از نظر وزن و کیفیت پخت تغییر چندانی نسبت به نان سنگک 2تا 3هزار تومانی عرضه شده در این واحد صنفی نداشته و تنها با نازک‌تر و کشیده‌تر شدن و استفاده از برخی افزودنی‌ها مانند کنجد با قیمت چند برابری در اختیار مشتریان متقاضی قرار می‌گیرد.

 پدیده نان لاکچری چند سالی است که در نانوایی‌های سنتی به‌خصوص با پخت انواع نان سنگک و بربری رایج و موجب شده تا نان سنگک سفارشی تا مرز 10هزار و نوع بربری آن تا 5هزار تومان برای مشتریان خاص آب بخورد. اما اوضاع نان‌های سنتی با آرد دولتی نیز چندان بهتر از نانوایی‌های آزادپز نیست، نان‌هایی که هر روز کوچک و بی‌کیفیت‌تر شده و نانوایی‌ها عملا به محلی برای مشاجره مردم و نانوایان در مورد حجم و کیفیت نان و دخل و خرج ناهمخوان نانوایان تبدیل شده است؛ نانوایانی که تلاش می‌کنند با فروش نایلون 500تومانی و نان‌های سفارشی آپشنال روزگار خود را بگذرانند. شرایط کنونی بازار نان موجب تغییر معیارهای سفارش خرید نان در برخی نانوایی‌های آزادپز شده است به‌نحوی که برخلاف گذشته که نرخ مصوب اتحادیه‌ها محور خرید و فروش نان بود اکنون در اغلب نانوایی‌های سنگکی و بربری، مشتری بنابر برخی آپشن‌ها و افزودنی‌های مجاز، قیمت مثلا2، 3تا 7هزار تومانی خرید نان را به نانوا سفارش می‌دهد اما با وجود پرداخت هزینه بیشتر همچنان از کیفیت و قیمت نان عرضه شده ناراضی است.

 به‌نظر می‌رسد با توجه به وضعیت کنونی بازار، پاک‌کردن صورت مسئله نان، پاسخگوی شرایط کنونی تولید و عرضه این محصول نبوده و باید راهکاری برای رضایتمندی توأم نانوایان و مشتریان نان از سوی سیاستگذاران بازار آرد و نان ارائه شود.