جمهوری اسلامی و قرنطینه!

قرنطینه ی منطقه ای در برابر بیماری های واگیردار در تاریخ ایران پیشینه ای دراز دارد، که قرنطینه ی شهر تبریز در برابر بیماری طاعون در سده ی ۱۳ میلادی، به گزارش مارکوپولو -جهانگرد نامدار ایتالیایی- از نمونه های آن است.

قرنطینه، اساساً اقدامی حکومتی است و از این رو همواره به میزان کارآمدی حکومت وقت وابسته بوده است.

دو نمونه تاریخی از پخش بیماری وبا در زمان حکومت ناصرالدین شاه، قاجار گواه بر این مدعاست.

محمدحسن اعتمادالسلطنه، از دبیران دربار ناصرالدین شاه و رئیس «دارالترجمه همایونی» در ذی‌القعدة ۱۳۰۹ هجری قمری (۱۸۹۲ میلادی) از ناکارآمدی حکومت در برپایی قرنطینه به هنگام شیوع وبا در ایران گزارش می دهد:
«امروز شنیدم وبا در مشهد مقدس روزی هفتاد- هشتاد نفر را تلف می‌کند. ده روز دیگر یقین در اردو خواهد بود» و سپس ادامه می‌دهد: «ممکن بود با مبلغ کمی مخارج قرانتین بگذارند. شاید این مرض به جای دیگر سرایت نکند. اما کی حکم بکند و کی بشنود؟ انالله و انا الیه راجعون!» (اعتمادالسلطنه، روزنامه خاطرات).

این سهل انگاری حکومت فاسد ناصرالدین شاه در انجام قرنطینه در حالی است که ۴۱ سال پیش از آن، در سال ۱۲۶۷ هجری قمری (۱۸۵۱ میلادی)، که بیماری وبا در عراق گسترش یافته بود، امیرکبیر (نخست وزیر وقت) با قرنطینه کردن مرز ایران و عراق از خطر پخش بیماری در ایران پیشگیری کرد.

به نوشته ی فریدون آدمیت:
«برای محافظت ممالک محروسه از آلودگی ناخوشی مزبور (وبا) در مرزها قاعدة گرانتین (قرنطینه) گزارده شد که مسافران را چند روز در آنجا نگه دارند. دستور میرزا تقی‌خان در این موضوع، خاصه حاشیه‌ای که به خط خود افزوده، قابل توجه است. امیرکبیر برای اینکه این قانون مایه سودجویی مأموران مرزی نگردد، در حاشیه نامه مزبور افزوده: مراقب باشید که این عمل مایه مداخل مستحفظین نشود و بنای اذیت و آزار را گذاشته، مترددین را به زحمت نیندازند، بلکه مایه نظم شود» (فریدون آدمیت، امیرکبیر و ایران).

رژیم جمهوری اسلامی، در سده ی ۲۱ میلادی، با وجود پیشرفت چشمگیر دانش و فناوری در دو سده ی گذشته، هنوز نتوانسته است کاری را که دولت میرزاتقی خان امیرکبیر در سده ی ۱۹ میلادی به انجام رساند، عملی کند!

این واقعیت خود نشانه ای گویا بر میزان مسؤولیت پذیری و کارآمدی این رژیم فاسد است.