حتی اگر شما از آن دسته افرادی هستید که هنوز وسوسه نشده‌اید تا برای کسب سود، سراغ سرمایه‌گذاری در بازار سهام بروید یا تغییرات در این بازار اصلا برایتان جذابیتی ندارد باز هم در اخبار و گفت‌وگوهای افراد اطرافتان این جملات را بارها و بارها خوانده یا شنیده‌اید؛ «شاخص ریخت»، «شاخص افت کرد»، «سقوط شاخص»، «شاخص وارد کانال فلان واحدی شد» یا مواردی مشابه که در همگی یک واژه مدام تکرار می‌شود؛ شاخص بورس.
این شاخص چیست و تغییرات آن چه مفهومی را منتقل می‌کند؟
اصولا شاخص‌ها به طور کلی معیارهایی برای سنجش هستند. شاخص‌ها نماگر، نشانگر و بیانگر عددی هستند که شما با استفاده از آن و بررسی آن، می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر - که شاخص آنها را نمایندگی می‌کند - را در یک بازه زمانی مشخص، مشاهده کنید.
شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند افت و خیز در بازار را نشان می‌دهد. با بررسی روند تغییرات این شاخص می‌توان در مجموع دریافت که در بورس اوضاع و احوال کلی به چه ترتیبی بوده است.
تمام بورس‌های جهان شاخص‌های مختلفی دارند که بنا به تعریف متغیرهایی خاص را نمایندگی می‌کنند.
بورس تهران نیز شاخص‌های مختلفی دارد که معروف‌ترین آنها که مدام در اخبار و رسانه‌ها شنیده می‌شود، شاخص کل بورس یا شاخص بورس تهران است.
شاخص کل بورس تهران چیست و تغییرات آن به چه معناست؟
شاخص کل بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.
نام کامل این شاخص «شاخص قیمت و بازده نقدی» است که به صورت خلاصه (TEDPIX) نامیده می‌شود.
تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. به این معنی که اگر شما سبدی از سهام تمام شرکت‌های حاضر در بورس متناسب با وزن آنها به معنای میزان سرمایه و ارزش بازار شرکت‌ها داشته باشید در پایان هر روز تغییرات شاخص کل دقیقا برابر سود یا زیانی است که نصیب شما شده است.
میزان سرمایه و ارزش بازار شرکت‌ها در میزان تاثیر آنها بر این شاخص نقش آفرین است، به طور مثال ممکن است در یک روز کاری بورس، قیمت سهام ده‌ها شرکت کوچک افت کرده باشد اما رشد قیمتی سهام یک شرکت بزرگ در نهایت باعث شود تا شاخص کل بورس روز را با رنگ سبز و جهت مثبت به پایان ببرد.
برای اینکه تصویر دقیق‌تری از تحولات بازار سهام با بهره‌گیری از شاخص‌ها ارایه شود، بورس تهران شاخص‌های دیگری را نیز تعریف کرده است.
شاخص‌های عمده بازار بورس تهران کدام هستند؟
همانطور که اشاره شد شاخص کل اگرچه تصویری کلی از بازار ارائه می‌کند اما این تصویر چندان دقیق نیست.
تاثیرگذاری شدیدتر شرکت‌ها با سرمایه و ارزش بازار بزرگتر بر روند شاخص کل بیشتر است، در مواقعی شاهد آن هستیم که اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود.
شاخص کل هم‌وزن
برای رفع این مشکل «شاخص کل هم‌وزن» تعریف شده است. این شاخص برآیند تغییرات قیمت و بازده نقدی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص است و نوسانات مثبت یا منفی شرکت‌های کوچک برابر با اندازه نوسان مثبت و منفی سهام شرکت‌های بزرگ محاسبه شده و بر این شاخص تاثیرگذار است.
شاخص قیمت
دیگر شاخص مهم در بورس تهران «شاخص قیمت» است که از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس به شمار می‌رود و به طور اختصار (TEPIX) نامیده می‌شود. این شاخص تنها بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.
در شاخص کل یا شاخص قیمت و بازده نقدی، سود تقسیمی شرکت‌ها نیز در محاسبه و تغییرات شاخص موثر بود حال آنکه در شاخص قیمت بحث بازده نقدی اصولا محل بحث نیست.
در شاخص قیمت TEPIX نیز همچون شاخص کل TEDPIX، وزن شرکت‌ها یعنی میزان سرمایه و ارزش بازار شرکت‌ها بر میزان تاثیر آنها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.
شاخص هم‌وزن قیمت
برای همین شاخص هم‌وزن قیمت طراحی شده است که همچون شاخص کل هم‌وزن، اثرگذاری تغییرات قیمت سهام شرکت‌ها بر شاخص صرف نظر از ارزش بازار و میزان سرمایه آنها یکسان است.
شاخص‌های دیگری هم در بورس تهران مورد استفاده فعالان بازار قرار می گیرد. تغییرات هر کدام از این شاخص ها برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار حامل نشانه‌ها و معانی مختلفی برای اتخاذ استراتژی خرید یا فروش است. شاخص آزاد شناور، شاخص ۵۰ شرکت بزرگ، شاخص صنعت، شاخص ۳۰ شرکت بزرگ از این جمله‌اند
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید