'طناب دار بر گردن ایران است'

واکنش‌های گسترده به مرگ نوید افکاری، کشتی‌گیر ایرانی که در ارتباط با اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ بازداشت و به اتهام قتل اعدام شد، همچنان ادامه دارد.

جز مردم عادی در ایران که خشم و عصبانیت خود را از این مجازات به نظرشان "ناعادلانه" ابراز کرده‌اند، بیشتر صداهای اعتراض مربوط به چهره‌های سیاسی، فرهنگی و ورزشی خارج از ایران است.

حساب کاربری یواف‌سی یا سازمان مبارزات قهرمانی با بیش از هفت میلیون دنبال کننده، در میان برگزاری مسابقاتش عکس او را منتشر کرد و تاریخ میلادی تولد و مرگش را نوشت: به یاد نوید افکاری ۲۰۲۰-۱۹۹۳

بابی گرین، از قهرمانان هنرهای رزمی هم بعد از پیروزی در مقابل خبرنگار مسابقات مصاحبه را نیمه‌تمام گذاشت و گفت که قبل از مسابقه خبر اعدام را شنیده و "قلبش شکسته است". او گفت یک مرد "فقط به خاطر اعتراض" جانش را از دست داده است. آقای گرین بعد از مصاحبه هم حرفهایش را تکرار کرد و گفت: "امروز یکی جانش را از دست داد... برای اعتراض؟… همان کاری[اعتراض] که ما هم این‌جا می‌کنیم."

'هشدار: حاوی صحنه‌های دلخراش است'

فیلمی از مراسم دفن او در روستای سنگر استان فارس منتشر شده که نشان می‌دهد چند مرد جسد نوید افکاری ۲۷ ساله را از میان جمعیت داخل قبر می‌گذارند، عده‌ای بر سر می‌کوبند و شماری شیون می‌کنند. از جمله زنی که در تصویر نیست، اما صدایش شنیده می‌شود.

بعضی از کسانی که فیلم را به اشتراک گذاشته‌اند، نوشته‌اند "هشدار، فیلم حاوی صحنه‌های دلخراش است."

نوید افکاری سنگری بامداد شنبه ۲۲ شهریور در زندان عادل‌آباد شیراز اعدام شد و به گفته نزدیکانش "شبانه" با "تدابیر امنیتی" در روستای اجدادی‌شان به خاک سپرده شد. به گفته وکیل خانواده افکاری آنها از اعدامش خبر نداشتند و چنان "با عجله" در ماه "حرام محرم" اعدام شد که از حق آخرین خداحافظی هم محروم ماند.

واکنش هنرمندان

محمد رسول‌اف، کارگردان: "نوید افکاری طعمه نمایش قدرت سرکوب‌تان شد، اما جان او در جان ما نشست. همان‌جا که یاد کشته‌های آبان، یاد مسافران پرواز اوکراین، یاد پویا بختیاری، اعدام‌ها در کردستان، یاد رنج‌های نسرین ستوده، نرگس محمدی و همه کوشندگان آزادی نشسته است. از اقیانوس نفرتی که می‌سازید، نمی‌هراسید؟"

امید جلیلی، بازیگر و کمدین بریتانیایی: "یک یادآوری که جمهوری به اصطلاح 'اسلامی ' ایران به سیاستش برای زدن اتهام‌های ناروا ادامه می‌دهد تا جنایت و نقض حقوق بشر را توجیه کند. همانطور که با بهایی‌ها همین کار را کردند و با اقلیت‌ها هم انجام می‌دهند و حالا با قهرمان ورزشی‌شان. یک واقعیت تلخ در قرن بیست و یکم در روی کره زمین. و هرکسی که از این عمل شنیع دفاع می‌کند یا ربات است یا از همه آنچه که در این ۴۰ سال در ایران گذشته، خبر ندارد."

رخشان بنی‌اعتماد، کارگردان: "تقدیر نامبارک در شهریورماه ۱۳۹۹، روز ملی سینمای ایران را با پر کشیدن نوید افکاری پیوند زد تا برای همیشه از یاد نرود که رسالت هنر تاباندن نور بر فراموشخانه تاریخ است."

گلشیفته فراهانی، بازیگر: "طناب بر گردن ایران است. نوید افکارى گوشت و پوست ایران. کشتى‌گیر ایران. ورزشکار ایران. پسر خوب ایران و مادرش... دیگر جان ندارد.... ایران جان ندارد... مادر جان ندارد... از صدا افتاده تار و کمونچه، مرده میبرن کوچه به کوچه..."

مهناز افشار، بازیگر خطاب به حسن روحانی و محمد جواد ظریف: "در زمان تدبیر و‌ امید شما، دعوا و اختلاف بین مردم شدید شد و خون‌‌های بیگناه زیادی از آسمان و زمین ریخته شد. در کنفرانس‌ها و سفرهای بعدی کمتر لبخند و دروغ تحویل دوربین‌ و مردم بدید!"

'سکوت جامعه ورزشی ایران '

اما این خشم عمومی از اعدام "ناگهانی" نوید افکاری در مجامع رسمی ایران چندان منعکس نشده است. روزنامه‌های ایران یا خبر اعدام نوید افکاری را منتشر نکرده‌اند یا فقط به اطلاعیه رسمی قوه قضاییه ایران بسنده کرده‌اند.

در مقابل واکنش‌های جامعه ورزشی و بیانیه فدراسیون جهانی کشتی برای نوید افکاری، شماری از "سکوت" فدراسیون کشتی ایران و سایر چهره‌های سیاسی انتقاد کرده‌اند.

البته مصطفی تاجزاده، از اعضای برجسته سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که چند روز پیش هم درباره برادران افکاری توییت کرده بود، از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه پرسیده: "ممکن است دلیل این همه عجله برای اعدام نوید افکاری را توضیح دهید و اینکه چرا فرصت ندادید بستگان متهم رضایت خانواده مقتول را کسب کنند، تا خون دیگری ریخته نشود؟ شما که فکر نمی‌کنید اقتدار قوه قضائیه در لجاجت با افکار عمومی و تداوم روش‌های اشتباه است؟"

محمود صادقی، نماینده سابق مجلس هم نوشته که پیگیر پرونده بوده و از اینکه حکم اجرا شده متاسف است.

در مقابل همه این واکنش‌ها، شمار زیادی از طرفداران حکومت هم از حکم اجرا شده دفاع می‌کنند و آن را قصاص نفس می‌دانند و جبران جان حسن ترکمان، کارمند حراست سازمان آب شیراز که در این شهر کشته شده است. هرچند خانواده افکاری و وکلای آنها اصرار دارند که شواهد کافی در اختیار دارند که این قتل را نوید افکاری انجام نداده است.

خواسته مادر برادران افکاری که حالا یکی از آنها اعدام شده و دو برادر دیگر به حبس‌های طولانی محکوم هستند، "فقط برگزاری یک دادگاه عادلانه در مقابل مردم" بود.