هیچ‌کس در دنیای امروز، حتی در سلول انفرادی‌اش نیز تنها نیست

بنیاد “مارتین انالز” روز سه شنبه دوم اکتبر ۲۰۱۲ با برگزاری مراسمی در ژنو، جایزه حقوق بشر این بنیاد را از میان سه نامزد از ایران، بحرین و کامبوج، به نامزد کامبوجی اهدا کرد.

نسرین ستوده، وکیل زندانی محبوس در زندان اوین، یکی از سه کاندیدای بنیاد ” مارتین انالز” بود.

مهناز پراکند، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر به نمایندگی از نسرین ستوده در این مراسم حاضر بود و متن پیام همکار دربند خود را قرائت کرد.

مهناز پراکند پیش از قرائت متن نسرین ستوده در سخنانی گفت: “باسلام برشما حاضرین محترم و با درود بر پایه گذاران بنیاد خیریه مارتین انالز و اعضای محترم هیأت داوری و همه کسانی که احترام به حقوق بشر، آزادیخواهی وعدالت طلبی را سر لوحه خواسته های خود قرار داده اند.

بسیار خوشحالم که افتخار حضور در این جلسه پرشکوه و دریافت جایزه ارزشمند بنیاد خیریه مارتین انالز به نمایندگی از همکار فرهیخته وشجاعم خانم نسرین ستوده نصیب من شده است، هرچند آرزو داشتم نسرین ستوده آزاد می بود و شخصا می توانست در این جلسه حاضر شده و جایزه ای را که به حق شایسته آن است، بدست خود دریافت می کرد.

نسرین ستوده، وکیل مستقل، شجاع و جسوری است که بارها توسط مأموران امنیتی تهدید شد تا از قبول وکالت متهمان سیاسی و پیگیری پرونده های آنان دست کشد. اوبه تهدیدات مأموران امنیتی توجهی نکرده و هرگز به خواسته های غیر قانونی آنها تن نداد و بر سوگند وکالت خود مبنی براینکه احقاق حق و صداقت را پیشه خود سازد، باقی ماند. نسرین ستوده نه تنها در کسوت وکالت به امر دفاع از متهمان سیاسی می پرداخت بلکه او دغدغه دفاع از زنان و کودکان آسیب دیده را نیز داشت و یکی از فعالان سرسخت برابری حقوق زنان و حمایت از حقوق کودکان بوده و هست که سابقه درخشان او در زمینه حمایت از حقوق زنان و کودکان و حجم پرونده هائی که در دفاع از این قشر آسیب پذیر در جامعه ایران، به عهده داشت بهترین گواه وشاهد همت، جسارت و شهامت او در این راستا است.

دو سال پیش و کمی بیشتر او بطور غیر قانونی بازداشت و در حالی که اجازه ملاقات با خانواده وهیچیک از وکلای خود را نداشت بیش از ۱۰۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شد، به نحوی که مجبور شد برای رساندن صدای اعتراض خود به روند غیرقانونی وغیر انسانی حاکم برارکان قوه قضائیه دست به اعتصاب غذای تر و خشک زند. روند غیر قانونی که قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران در هر پرونده سیاسی و عقیدتی در پیش می گیرد.

بعد از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۹ در ایران هر صدای اعتراضی و هر انتقاد و عدالت طلبی بعنوان تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت کشور قلمداد شده، معترضان،منتقدان و دل سوزان جامعه توسط نهادهای امنیتی سپاه و اطلاعات دستگیر و روانه بازداشتگاههای امنیتی شدند. شرایط و جو جامعه بسیار ملتهب شده بود به نحوی که بازداشت شدگان تحت شرایط کاملا غیر انسانی و غیر قانونی مورد بازجوئی قرار می گرفتند. تعدادی از بازداشت شدگان تحت شدیدترین آزارهای جسمی و شکنجه های کشنده قرارگرفتند به طوری که مرگ ۴ نفر از بازداشت شدگان در اعتراضات خیابانی در اثر شکنجه های وارده در یکی از بازداشتگاه ها موسوم به کهریزک رسما در رسانه های جمهوری اسلامی ایران، اعلام و تأیید شد. از یک طرف تعداد متهمان سیاسی و عقیدتی رو به افزایش گذاشته بود از طرف دیگر فشار بر وکلا از طریق اعمال تحقیر و توهین و تهدید در دادگاه های انقلاب که مسئولیت رسیدگی به پرونده های سیاسی را دارند بشدت افزایش یافته بود و بدیهی است در شرایط خفقان ایجاد شده آن روز نقش وکلای مقتدر، شجاع و مستقل در هدایت قوه قضائیه به سمت اجرای قانون و نزدیک شدن به عدالت بسیار اهمیت یافته بود و شرایط موجود ایجاب می کرد تا وکلا با اقتدار، شهامت و استقلال بیشتری گام بردارند. نسرین ستوده از جمله وکلای مستقل و شجاعی است که هیچگاه از تحقیرها توهین ها و تهدیداتی که توسط نهادهای امنیتی و قضات دادگاه ها بعمل می آمد نهراسید و گام های خود را درمسیر دفاع از موکلان سیاسی خود استوارتر کرده و پرده از تخلفات قوه قضائیه و موارد نقض حقوق بشر بر می داشت. حاکمیت نیز در این مسیر با به زندان افکندن وکلا یا اجبار آنان به خروج ازکشور، صدای عدالت را خاموش، قانونمداری واحترام به حقوق شهروندی را ریشه کن و در یک کلام عدالت و انصاف را در دادگاه های غیر قانونی و ناعادلانه قربانی کرد.

از آنجائی که من افتخار وکالت نسرین را در پرونده او داشتم به صراحت اعلام می کنم که جرم نسرین فقط و فقط عشق به انسانیت، عدالت طلبی، پایبندی به شرافت وکالت و تلاش بر اجرای حق وقانون واحترام به حقوق بشر در دادگاه های ایران بوده است وبس.

مهناز پراکند پس از این سخنان، متن پیام نسرین ستوده را قرائت کرد.

متن پیام این وکیل حقوق بشری دربند به شرح زیر است:

ریاست محترم بنیاد مارتین انالز

اعضای گرامی

احترامات مرا از سرزمینم ایران پذیرا باشید و تشکرات صمیمانه ی مرا بابت انتخابم به عنوان یکی از نامزدهای این جایزه ی ارزنده از زندان اوین بپذیرید.

بسیار مفتخرم از جانب موسسه شما که بنیادی بسیار معتبر است نامزد یکی از مهم ترین جوایز فعالان حقوق بشر شده ام.

من با شادی و سرور مطلع شدم که مراسم انتخاب نهایی برنده جایزه مارتین انالز به زودی برگزار می شود و از این بابت لازم دیدم مطلبی را تهیه کنم. هرچند به درستی نمی دانم چه مطلبی باید ارائه نمایم, زیرا شرایط فوق امنیتی که در آن به سر می برم و ممنوعیت تلفن برای کلیه زندانیان سیاسی، مانع دسترسی من به اطلاعات کامل گردیده است، معهذا همواره به دنبال فرصتی هستم تا از وضعیت حقوق بشر در ایران سخن بگویم و از این بابت، از فرصت به دست آمده بسیار خرسندم.

ابتدا لازم می دانم مراتب احترام کامل خود را به کلیه فعالیت های شایسته دو نامزد دیگر این جایزه آقای لون سوات، روحانی، از کشور کامبوج و سازمان حقوق بشر بحرین اعلام نمایم و صادقانه اذعان کنم که برنده شدن هریک از آنها نیز باعث شادی اینجانب خواهد شد، زیرا نفس توجه بین المللی به موضوع حقوق بشر در سراسر دنیا حائز اهمیت است.

علاقه ی من به عدالت، همانند شما، از کودکی با من بود و همراه من بی تابانه رشد کرد و بالید. در اوان جوانی متوجه شدم انتخاب رشته حقوق و حرفه وکالت می تواند به خواسته ام پاسخ دهد.

وکالت و دفاع از حقوق کودکان، زنان و کسانی که به جرم آزادیخواهی، حقوق شان نقض می شود، با همه ی دشواری ها، رویای دست یابی به عدالت را امکان پذیر می کند.

بدون عدالت،عدالت نسبی، زندگی غیر قابل تحمل بود. من نیز به سهم خود برای تحقق آن عدالت نسبی تلاش کردم.

می دانید که قوانین کشورم ایران، در پی تحولات سیاسی خاصی تغییر اساسی نمود، از جمله قوانین مربوط به زنان و کودکان تغییر کرد و قانون مجازات اعدام افراد زیر ۱۸ سال ملغی شد. بنا بر این کودکان هموطنم سالها در معرض مجازات اعدام قرار داشتند. البته تلاش گروه کثیری از وکلا و فعالان حقوق بشر در جهت لغو اعدام زیر ۱۸ سال طی سالیان متمادی به نتیجه نسبی رسید و اعدام زیر ۱۸ سال را محدود نمود.

به خاطر دارم این فعالیت ها که به حبس برخی وکلا نیز منجر شد، به دغدغه ی هر روزه بسیاری و از جمله من تبدیل شده بود.

گاه در ناامیدی کامل احاطه می شدیم و گاه دوباره برمیخواستیم و فعالیت خود را از سر می گرفتیم.

همزمان، دستگیری گسترده ی زنانی که به تبعیض قوانین علیه خود اعتراض داشتند، من و همکارانم را درگیر مبارزه ای کرده بود که البته صدایش در جهان شنیده شد.

بنا بر این هرچند وجدان های حساس بشری در هر نقطه ی دنیا حق دارند از هر ایرانی بپرسند که برای حفظ حقوق بشر، حقوق زنان و کودکان چه کردند؟ اما در عین حال ایرانیان این کارنامه ی درخشان را نیز با همه ی سختی ها و رنج هایی که برای آنان در برداشت به ثبت رسانیده اند.

در زمانی که با اعلام نتیجه ی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، بسیاری از مردم ایران دستگیر و روانه ی زندان ها و بازداشتگاه ها شدند، اینجانب و بسیاری از همکارانم با تکیه بر قوانین حقوق بشر و قانون اساسی ایران که حق دفاع را از حقوق مسلم همه ی متهمین می داند، کار دفاع از متهمان سیاسی و معترضان انتخاباتی را به عهده گرفتیم. مدتی پس از دفاعیات وکلا، آنها نیز راهی محبس شدند تا به همراه موکلان خود تحمل حبس نمایند.

صادقانه به شما بگویم در زمان دستگیری های گسترده ی انتخاباتی ناامید از اصلاح قانون اعدام کودکان به دفاع از متهمان سیاسی مشغول بودیم اما خبر تغییر قانون اعدام مربوط به کودکان زیر ۱۸ سال و محدود کردن اعدام کودکان را در زندان شنیدم. اکنون با خود می اندیشم تا لغو کامل اعدام زیر ۱۸ سال امید خود را از دست نخواهیم داد و بیمی از حبس و زندان نداریم. شنیدن این خبر در زندان, به راستی سختی تمامی روزهایی را که دور از خانواده و در حبس گذرانده بودم، از جانم زدود.

دوستان ارجمند

خانم ها و آقایان محترم!

پس از بازداشتم، خانواده ام تحت فشار شدید قرار گرفتند که منجر به بازداشت همسرم و ممنوع الخروج شدن او و دختر ۱۲ ساله ام گردید.

اما با همه دشواری ها، به عنوان یک وکیل همچنان خرسند و امیدوار، بر این باورم که گریزی جز انجام وظیفه صادقانه در قبال کودکان، زنان و متهمانی که حقوق شان نادیده گرفته شده بود، نداشتیم.

مفهوم عدالت, قانون، حقوق بشر، آزادی بیان و اندیشه، حقوق اقلیت ها و همه ی مفاهیمی که در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر تصریح شده است و به قوانین اساس کشورها راه یافته است، مفاهیمی است که زندگی را به یکسان برای افراد بشر در سراسر کره ی زمین قابل تحمل می کند.

این مفاهیم به عنوان میراث مشترک بشریت، زندگی را برای بشر قابل زیست می کند. و به فعالان حقوق بشر امکان می دهد تا مرعوب فشار ها و تهدیدات بازجویان نشوند.

به راستی در دنیای امروز، هیچکس حتی در سلول انفرادی اش نیز تنها نیست. جامعه ایران سالهاست در برابر نادیده گرفتن حقوق خویش ایستادگی به خرج داده است و با درایت کامل و پرهیز از خشونت و پیگیری روش های مسالمت آمیز، سعی در متقاعد کردن مسئولان جهت گردن نهادن به حقوق خویش داشته است. بنا بر این جامعه ایران هیچگاه از حقوق خویش غافل نبوده است و در این راه از پرداخت هزینه های سنگین از جمله حبس و بازداشت و تعقیب قضایی و ممنوع الخروج شدن و ممانعت از شغل و حرفه نهراسیده است و البته من نیز به عنوان وکیل آنان، با افتخار از تک تک پرونده هایی که وکالت آنها را به عهده داشته ام، دفاع می کنم. و البته از اینکه در کنار موکلان بی گناهم تحمل حبس می نمایم، راضی و خرسندم.

در پایان مایلم توجه فعالان حقوق بشر را به حقوق کودکانی جلب نمایم که والدین شان به عنوان زندانی سیاسی، در زندان به سر می برند و آنها سالیانی است که دور از پدر یا مادر و یا هر دوی آنها روزها را سپری می کنند و ملاقات هایشان دستخوش امیال و تصمیم گیری های غیر قانونی مقامات امنیتی است.

بار دیگر مراتب سپاس و قدر دانی خود را تقدیم تان می نمایم و از نتیجه ی انتخاب شما پیشاپیش تشکر می نمایم و به هر یک از دو نامزد دیگر این جایزه که برندگان احتمالی این جایزه هستند، تبریک می گویم و آرزوی موفقیت در راه ارتقا و گسترش اهداف شان را دارم.

بار دیگر از ریاست بنیاد مارتین انالز واعضاء ودست اندرکاران محترم آن، سازمان عفو بین الملل، دیده بان حقوق بشر و سایر سازمانهای حقوق بشری تشکر و قدردانی می نمایم .

با بهترین احترامات

نسرین ستوده

زندان اوین

مهر ۹۱