● زنان

متولد سی و پنج بود، در سن مدرسه رفتن او اگرچه دخترها خیلی از سنت ها را پشت سر گذاشته بودند و می توانستند پشت میزهای مدرسه بنشینند اما در آن روستای دورافتاده وضعیت کمی بغرنج تر بود. او تنها دختری بود که در میان پسرهای روستایی هم سن و سال به مدرسه می رفت و درس می آموخت و این البته به اصرار پدر و برادر و فداکاری همه جانبه مادر بود... تا بعدها که دبستان را تمام کرد و قرار شد برای ادامه تحصیل به مرکز بخش و بعد به شهرستان مهاجرت کنند، وضعیت کمی تغییر کرد...

«سیران آتش»، حقوقدان و مدافع حقوق زنان، در سال 1963 در شهر استانبول ترکیه متولد شد. او در شش سالگی به همراه پدر و مادرش در برلین آلمان به سر می برد. در بیست سالگی در کانون زنان محله­ی «کروتزبرگ | برلین»، فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۱۹۸۴ در این کانون، مردی همسرش را کشت و آتش به شدت زخمی شد، اما جان سالم بدر برد. متهم، به دلیل فقدان مدرک محکمه پسند تبرئه شد. آتش در رشته حقوق تحصیل کرد و وکیل مدافع زنان مسلمان شد. در سال ۲۰۰۶ پس از تهدیدات مکرر از سوی مردان ترک، دفتر وکالت خود را تعطیل کرد.

کمپین «نه به حجاب اجباری» چندی پیش دست به یک نظرسنجی زد و این پرسش را که «آیا حجاب کودکان باید ممنوع باشد یا آزاد؟»، در صفحه فیسبوک خود به نظرسنجی گذاشت. ولی به نظر می آید که طرح چنین پرسش‌‌ها و مسائلی، صرفا با موضع گیری «آری یا نه» هرگز به نتیجه ی قابل قبولی دست نمی یابد و نمی تواند زمینه ساز شکل گیری یک قانون دموکراتیک در آینده ایران باشد. به نظر من بهترین قانون، لزوما ضروری ترین و عالی ترین قانون برای یک مملکت در یک شرایط خاص نیست بلکه شاید بهترین قانون آن است که...

دو هفته قبل اطلاع پیدا کردم جمعی از دوستان کوهنورد، طبیعت گرد و وبلاگ نویس به مدد و راهنمایی عزیزانی از آذربایجان، برای امداد و کمک رسانی به هموطنانمان عازم مناطق زلزله زده هستند. پس از هماهنگی و اطلاع از جزئیات سفر، تصمیم خود را برای همراهی با آنها، با جمعی از دوستانم در میان گذاشتم و بلافاصله با پاسخ های پر مهر عده ای از آنان برای همیاری مواجهه شدم. تصمیم گرفتم اقلام مشخصی از نیازهای زلزله زدگان، مخصوصا زنان و کودکان را تدارک ببینم.

دوازده و سیزده شهریور ماه یادآور روزهای تلخی است. دیروز دوازدهم شهریور ماه بود که ژیلا بنی یعقوب، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان را برای اجرای حکم یک سال حبس اش به بند کشیدند و دو سال پیش سیزدهم شهریورماه بود که نسرین ستوده، وکیل جنبش زنان را به بند کشیده شد. همه این روزهای تلخ شهریوری، بهانه ای شد برای منصوره شجاعی، یکی از اعضای مدرسه فمینیستی که با یادآوری مرگ مادرش در سیزدهم شهریور چهار سال پیش، از مادرانی که صبورانه تلخی و سختی دوری از فرزندان دربندشان را تحمل می کنند، یادی کند...

شعر زیر با نام «اوچدو، اوچار، اوچاجاق» به خاطر بچه های زلزله آذربایجان شرقی، توسط فرانک فرید (اپیک) به زبان ترکی سروده شده و برای انتشار در اختیار سایت مدرسه فمینیستی قرار گرفته است. مضمون این شعر ویرانی است و به بازی بچه هایی که از زلزله جان سالم بدر بردند و توی چادر «کلاغ پر» بازی می کنند رفته و با زبانی ساده می گوید در سرزمین من «پرنده پر» نیست که در دریاچه به گل مانده، بلکه خانه پر است، ده پر است، گرد و خاک پر است و در آینده نمک پر خواهد بود.

این روزها در فیس بوك علاوه بر كمپین «نه به حجاب اجباری»، نه به مهریه و نفقه، آری به برابری نیز اضافه شده است و به نظر می رسد كه مسئله جهیزیه با تمام معضلاتش در حاشیه مانده است. گرچه در قانون مدنی صحبتی از تهیه جهیزیه به عنوان یکی از وظایف زن به میان نیامده است اما متعارف است که هنگام ازدواج، زن مقداری از لوازم ضروری زندگی را تحت عنوان جهیزیه به منزل همسر می برد و معمولا بر مبنای عرف هر محل، نحوه انتقال این اموال و صورت برداری از آن ها مشخص می شود.

علیرغم آنکه در دهه‌ی اول حاکمیت فاشیست اسلامی نیز به ظاهر فضا انقلابی بود اما بنا به وجود دلایل و مستندات دیگر تجاوز جنسی تحت عناوین مختلفی در زندان های رژیم اسلامی وجود داشت. و این بیماری رفته رفته با بالاتر رفتن فساد در همه جوانب و زوایای رژیم از شدت بیشتری برخوردار شده است.

در قانون حمورابی که در حدود ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تدوین شده است و شامل ۲۸۲ مادّهٔ قانونی می باشد،در موّاد ۱۳۸و۱۳۹ مقرر می داردکه:« اگر زن عقیم بوده و طلاق داده شود شوهر مکلف است که مهریّه و جهیزیهٔ وی را تسلیم کند ودرصورتی که زن مهر و جهیزیه نداشته باشد،پرداخت مقدار یک «من»نقره به او ضروری است و هرگاه زن مرتکب ترک خانواده ویا اَعمالی ازقبیل آن شود به لحاظ جرم ارتکابیِ وی،شوهر از تأدیهٔ مهروجهیزیه معاف است» و مادّهٔ۱۴۱ قانون مذکور،حقوق مالی زن را از عهدهٔ شوهر ساقط کرده است.

جدایی نادر و سیمینِ فیلم از ساحت زبان آنگاه روشنتر دیده می شود که نادر را مشغول رسیدگی به تکالیف مدرسه ی دخترش ترمه می یابیم. حساسیت او برای یافتن واژه هایی معادل کلمات خارجی با خشونت توام است. اگر می تواند نِمونَک را برای ماکت، خوشاب را برای کمپوت قبول کند ولی ضمانت را برای گارانتی هرگز نمی تواند بپذیرد. اصرار می ورزد که «پشتوانه» درست ترین واژه است حتی اگر معلم ترمه جز این گفته باشد.

تدوین کننده گان لایحهٔ جدیدِ حمایت از خانواده،این لایحه را در ابتداء با پنجاه مادّه توسط قوّه قضاییه به هیأت دولت پیشنهادوتقدیم گردید.لایحهٔ جدیدِ حمایت از خانواده با دوفوریّت در جلسهٔ علنی شماره ۳۴۱مجلس شورای اسلامی مورخ۲مرداد۱۳۸۶مطرح گردید که جهت بررسی بیشتر به کمیسیون های تخصصیِ آموزش و تحقیقات، اجتماعی ،اقتصادی، امنیّتِ ملیّ و سیاست خارجی، انرژی، بهداشت و درمان،صنایع ومعادن،عمران،قضایی و حقوقی، فرهنگی، کشاورزی، آب و منابع طبیعی و نیز به کمیسیون های ویژهٔ مجلس شورایِ اسلامی...

وقتی که تصویر جعلی مجید توکلی را روسری به سر در رسانه ها پخش کردند، پیامی روشن از طریق این تصویر در جامعه ملتهب آن زمان به سرعت پخش شد. این پیام حاوی چنین مفهومی بود:حجابی که ما بر سر شما کرده ایم حقارتی است که پذیرفته اید و حال این حقارت، بر مردان شما نیز روا شده است.

از دوران انقلاب مشروطیت به این سو که به تدریج با تلاش جانفرسای جمعی از زنان ایرانی همچون صدیقه دولت آبادی، برای اولین بار خدمات تحصیلی به شکل «مدارس نوین دخترانه» شکل گرفت، همواره بخش اعظمی از جامعه پدرسالار کشورمان در مورد این امر موضع می گرفتند و با تحصیل زنان علناَ به مخالفت می پرداختند. از همان زمان بسیاری از سنت های موجود در جامعه ی ایرانی که عجین شده با بافت مذهبی جامعه ی آن روزگار بود و از سوی برخی از علمای مذهبی ـ از راه هایی مانند صدور فتوا ـ هم حمایت می شد...

وسط روز و هوا داغ داغ بود. برای پرداخت قبض های آب و موبایل و برق که مهلت پرداخت شان سر رسیده اند اجبارا سراغ عابر بانک محله می روم. دستگاه کارت خوانش خراب است. کمی جلوی بانک می ایستم و به غر زدن های چند نفری که مثل من سراغ عابر بانک آمده و با دیدن خرابی دستگاه عصبانی شده اند گوش می دهم... دودل ام آیا با زبان روزه توی گرمای 40 درجه پیاده تا سر قلهک و عابر بانکش بروم و قبض ها را بپردازم یا برگردم خانه و انجام این کارها را بگذارم برای بعد از رمضان؟

سالانه هزاران زلزله توسط دستگاه های لرزه نگار ثبت می شوند. برخی آنقدر خفیف هستند که فقط به وسیله دستگاه ثبت می شوند و برخی موجب بروز خسارت های جانی و مالی فراوان می شوند. کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی از مناطق زلزله خیز جهان به شمار می آید. لذا پرداختن به مسائلی که در کاهش خسرات ناشی از زلزله می تواند ثمر بخش باشد از ضروریات است. عوامل آسیب زا پس از وقوع زلزله دو دسته اند:

مدیریت بر پنج اصل برنامه ریزی، سازماندهی، کنترل و اصلاح برنامه و به روزآوری و تصمیم گیری استوار است. تفاوت مدیریت بحران با مدیریت تولید یا سایر نقش های مدیریتی، در عرصه سازماندهی است. مکانیزم اجرایی مدیریت بحران به افراد جامعه بحران زده متکی است. به عبارت دیگر مردم تابعی از بخشنامه ها یا دستورات اداری نیستند و از اصول زندگی خود برای بقا و حیات خود پیروی می کنند.

وقتی زلزله می آید در ابتدا همه ذهن ها متوجه یکسری مسائل عینی است و همه راهکارها در این راستا اتخاذ می شود. دور کردن کودکان از محل زلزله، آب اشامیدنی سالم، دور کردن زلزله زدگان از همه آلودگی هایی که باعث بروز بیماریهای عفونی می شود و...، وسایلی هم که توسط امدادگران به این مناطق فرستاده می شود وسایلی در همین رابطه است... اما این راهکارها و این امکانات اگرچه بسیار ضروری است، اما کافی نیست... ما پس از زلزله ها و خروج نیروهای امدادگر شاهد بروز انواع ناراحتی های روانی و آشفتگی های ذهنی می شویم که اگر

روز گذشته 25 مردادماه 1391، ائتلاف اسلامی زنان، نشست مطبوعاتی با موضوع «بررسی تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها» برگزار کرد. در این نشست که در ساعت 11 صبح چهارشنبه در دفتر جمعيت زنان پيرو حضرت زهرا برگزار شد، برخی از زنان از طیف های مختلف در ائتلاف اسلامی زنان در اعتراض به اعمال تفکیک جنسیتی در دانشگاه اعتراض کردند. در این نشست، الهه کولایی، نماینده مجلس ششم، معصومه رضایی، دبیر کل جامعه اسلامی زنان، اشرف گرامی زادگان، حقوقدان و سردبیر مجله «حقوق زنان»، طاهره رحيمي دبير كل جامعه فاطميون و...

اگر پریروز، ناگهان زمین و سقف خانه های مردم آذربایجان، به واسطه بلای طبیعت ـ زلزله ـ بر سر هموطنان آذربایجانی به لرزه در آمد و جانهای بسیاری را گرفت که به شهادت آمار، بیشترین قربانیان اش هم زنان و کودکان بودند، ایضا چند روز قبل از وقوع زلزله نیز به ناگه زندگی زنان و دختران آذربایجانی با بلیه غیرطبیعی، به تکان در آمد. تکان های منحوسی بر آمده از پس لرزه های اعمال تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها که بسیاری از زنان و دختران این سرزمین را به کام خود فرو برد.

روز 21 مرداد 1391، خطه آذربایجان لرزید و بسیاری از هموطنان آذری مان را در کام مرگ فرو برد و یا داغدار عزیزان و بستگان شان کرد. بیش از 70 درصد جان باختگان این زلزله، زنان و کودکان هستند[1]. این زلزله بسیاری از مردم فرودست را _ که بسیاری از آنان در مناطق روستایی به شغل قالیباقی اشتغال داشتند[2] _ بی خانمان کرذه است. علاوه بر آن بین ١۵ تا ۴٠ درصد از آثار تاریخی شهرهای هریس و اهر براثر وقوع زلزله‌ روز شنبه در آذربایجان شرقی دچار آسیب شده‌اند.

ساعتی قبل زلزله ای 6 ریشتری تبریز را لرزاند، آنچه که در این میان جلب توجه می کرد مسئله حجاب زنان بود. زنانی که در همان چند ثانیه وقوع زلزله، برای فرار از خانه در پی یافتن چادر ، مانتو و در کل چیزی برای حفظ حجاب و سپس فرار از خانه بودند.
در یک محله متوسط نشین در تبریز تعداد زنانی که در اولین ثانیه های وقوع زلزله بدون حجاب به بیرون از منزل گریخته بودند بیش از 3 نفر نبود! 3 نفری که همسرانشان با چادر به طرف شان می دویدند تا زنان بی حجاب گریزان از مرگ شان ثانیه ای بیش...

مطلب پیش روی که به معرفی چند فمینیست مسلمان از سراسر جهان می پردازد، توسط هدا مبصری تهیه، ترجمه و تنظیم شده است:

تعطیلات تابستان بود و من بودم و تی شرت و شلوارک جین و موهای گوگوشی و خیابان. از سر صبح، صبحانه رو خورده نخورده، یا من پشت در خونه زهره اینا بودم، یا زهره پشت در خونه ما. خونمون تو یه کوچه بود روبروی هم. می‌زدیم تو کوچه و شروع می‌کردیم به رکاب زدن. زهره مامانش پرستار بود و باباش تو خونه کار می‌کرد، هیشکی حواسش به زهره نبود و کاری به کارش نداشت. من اما، مامانم خونه‌دار بود و به راحتی نمی‌شد از خونه دراومد و تو کوچه بازی کرد

در دو دهه گذشته تلاش مستمر و پیگیرانه کارکنان بهداشتی و برنامه های وزارت بهداشت، دستاوردهای درخشانی همچون کنترل جمعیت، کاهش مرگ و میر کودکان و مادران را برای جامعه به ارمغان آورده است. اما حالا چون "کشتیبان را سیاستی دگرآمده است"، همان ها که سالیان بسیار کوشیده اند با ارتباط مستقیم با مردم مساله کنترل جمعیت را نهادینه کنند، در موقعیتی قرار گرفته اند که با بازداشتن مخاطبان از کنترل زاد و ولد، تمام آن دستاوردها را نفی می کنند.

اگر برای چند لحظه ای هم شده باید از عرق میهن دوستی و هم نوع دوستی و تشویق در همه امور برای جوانان مملکت کوتاه نیامد. این برای من مهم نیست مریم قهرمان از کدام ملیت در ایران است، چه عقیده سیاسی دارد و چگونه می اندیشد، راست است، چپ یا سوسیال دمکرات. برای من این مهم است که هم میهن است و دختری ازتبار زنان قهرمانان ایرانی. ازنام خانوادگی بر می آید که اهل طوس خراسان است اما ازچهره نازنین وقهرمانش برمی آید که جنوبی بایدباشد...

بعد از ظهر روز جمعه است. هوا بس ناجوانمردانه گرم است. انگار از آسمان آتش می بارد. فرمان چنان داغ است که دست را می سوزاند. دماسنج داخل ماشین درجه 42 را نشان می دهد. گرما به اندوه مرگ رزا اضافه شده وکلافه ام کرده است. به رزا فکر می کنم. به قامت بلند بالای او و به صورت همیشه خندان اش... مرگ اش را باور نمی کنم. تندتر می رانم و می خواهم زودتر به مسجد برسم. با خودم فکر می کنم تحمل ماتم رزا در جمع دوستان و خانواده اش برایم راحت تر خواهد شد.

14 مرداد سال 1391 خورشیدی، صدوشش سال از پیروزی انقلاب مشروطیت ایران می گذرد. پیروزی انقلابی که گستره ی نفوذ و تأثیر تمدنی آن در طول سه هزار سال تاریخ کشورمان، بی همتا است. از جمله یکی از مهمترین آثار مثبت این انقلاب، تأثیر سرنوشت ساز و همه جانبه ی آن بر زندگی زن ایرانی است که باعث تحولی در خرد و آگاهی و آزادشدن انرژی و استعداد سرکوب شده ی زنان در اغلب حوزه های اجتماعی، علمی، سیاسی، و خانوادگی بوده است.

«...کسانی که در فیفا هستند، تحت لابیگری رژیم اسلامی تهران و پول فراوانی که شاهزادگان شیخ نشین به آنها هدیه داده اند، اَساسنامه المپیک را نادیده گرفته اند. اَساسنامه ای که طبق آن هیچ ورزشکاری حق به نمایش گذاردن عقاید سیاسی و مذهبی خود را ندارد.»

با پشت دست عرق پیشونیشو پاک می‌کنه. جاروبرقی رو بلند می‌کنه که ببره بذاره سرجاش. صداش می‌کنم: بیا یه شربت بخور حالت جا بیاد. خسته شدی... میاد می‌شینه رو صندلی روبروی من. تازه فرصت می‌کنم صورتشو ببینم. روی گونه‌‌اش یه خط افتاده و توی چشمش یه لکه خونه.

رزا قراچورلو، وکیل پایه ی یک دادگستری، عضو کمیسیون حقوق بشر کانون وکلا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگر حقوق زنان و کودکان در روز 8 مردادماه 1391 درگذشت. رزا قراچورلو که در بسیاری از فعالیت های زنان مشارکت می کرد از حامیان «کمپین یک میلیون امضاء»، از فعالان «ائتلاف علیه لایحه حمایت از خانواده» و از اعضای «همگرایی جنبش زنان برای طرح مطالبات در فضای انتخابات» بود.

در جامعه كنوني ايران تاكيد بر ازدواج هاي سنتي بيشتر است و ازدواج هاي غير سنتي نيز به دليل عدم جامعه پذيري چندان توفيقي ندارند. نابرابري هاي حقوقي زن و مرد چه در بقا و چه در شكست اين ازدواج ها يكي از مسائل چالش برانگيز هستند. براساس نگرش فرهنگي غالب و قوانین حاکم بر توزيع قدرت در خانواده، امتيازاتي كه يك زن از طريق اين قرارداد اجتماعي كسب مي كند بسيار متزلزل است. اين نابرابري حقوقی و اجتماعي، تزلزل، كار مداوم و تكراری، استرس‌های فرزندپروری، نبود تضمین مالی، برآورده نشدن انتظارات از ازدواج...

چالش مدرن این نیست که بگوییم «حجاب اختیاری می خواهیم»، بلکه این است که «ما حجاب و مرز نمادین، درونی و فردی داریم، پس حق داریم پوشش مان را انتخاب بکنیم». این است که بگویید غصه حجابمان را نخورید، بگذارید پوششمان آزاد و اختیاری و با مسئولیت فردی باشد تا هر چه بیشتر بتوانیم از دروغگویی و بی اخلاقی حاکم بر جامعه کنونی بگذریم و هم به شخصه خوشبختر و آزادتر شویم و هم جامعه هر چه بیشتر صاحب اخلاق نوین و قدرت نوین شود. زیرا پوشش اجباری همانقدر نفی حجاب و کمبود است که لخت کردن اجباری و یا کشف حجاب اجباری

ز تاکسی پیاده می شوم در حال دادن پول تاکسی هستم که ماموری جلو می آید و به خواهرزاده 16ساله ام می گوید آستین های مانتوت رو باز کن... روسریت رو بکش جلو... سپس رو به من میکند و می گوید تو هم موهات رو بذار تو... به دستورش توجه ای نمیکنم و بقیه پولم رو از راننده می گیرم و راه می افتم. سربازی که انگار موظف است فرامین رئیسش رو دوباره تکرار کند داد می زد: های خانوم نشنیدی چی گفت...

علیرغم سیاست های دولت مبنی بر کنترل ورود دختران به دانشگاهها، آنها تلاش بیشتری کزدند که در کنکور سراسری قبول شوند و بعد از فارغ التحصیلی، وارد بازار کار گردند .آنان با موفقیت روز افزون خود، سیستمی را که در کلاس اول ابتدایی جمله "بابا آب داد، بابا نان داد"را به هدف اصلی آموزشی خود تبدیل کرده بود به طور جدی به چالش کشیدند.

از میان دود دم و ترافیک راهم را گرفته به سمت جنوب شهر می روم. گرما و آلودگی هوا حس خوبی که برای رفتن به شب شعر داشتم را خراب کرده است. فرهنگ سرای بهمن آرام است، به هر که می رسم می ایستم تا سوال کنم اما همه بی درنگ می گویند: "انتهای فرهنگ سرا سالن نغمه."