اوچدو اوچار اوچاجاق: به خاطر بچه های زلزله

شعر زیر با نام «اوچدو، اوچار، اوچاجاق» به خاطر بچه های زلزله آذربایجان شرقی، توسط فرانک فرید (اپیک) به زبان ترکی سروده شده و برای انتشار در اختیار سایت مدرسه فمینیستی قرار گرفته است. مضمون این شعر ویرانی است و به بازی بچه هایی که از زلزله جان سالم بدر بردند و توی چادر «کلاغ پر» بازی می کنند رفته و با زبانی ساده می گوید در سرزمین من «پرنده پر» نیست که در دریاچه به گل مانده، بلکه خانه پر است، ده پر است، گرد و خاک پر است و در آینده نمک پر خواهد بود. این شعر همچنین اشاره به این دارد که آب فروشها  از زلزله و خشک شدن دریاچه، خیر می بینند؛ و حتی معدن مس ما هم آب می رود. 

اوچدو  اوچار   اوچاجاق[1]

زلزله گلدی

بیزیم یئره،

کندلری آپاردی...

زلزله گلدی،

کندلر داغیلدی...

«بیلیسن، نه سو ساتیلدی؟»

چوخ سو ساتیلدی     

بیربوللو سو ساتیلدی

بیزیم یئرده،

یئر چاتلادی

سوچولار پارلادی

زلزله گلمیشدی

اوشاق­لار اؤلموشدو

چوخ اوشاق اؤلموشدو

زلزله هرگون گلیر

بیزیم ائولر اسیر شهرده

کندلرده یئر اسیر، چادیر اسیر

ائولر اوچمور

اوچموشدو کت-کسسک

یئل ده گلسئیدی اوچاردی

سئل ده گلسئیدی اوچاردی

اوچماغا دوزه­لیب او ائولر

چادیر قورماغا، قالیب چؤل­لری

ائولر اوچار،

قالان اوشاق­لار چادیردا اوینار

«اوچدو اوچدو قوش اوچدو[2]»

قوش اوچمادی!

بیزیم یئرده،

قوش­لار گؤلده قویلانار قالار

بیزیم یئرده ائو اوچار

«اوچدو اوچدو ائممیز اوچدو...»

«اوچدو اوچدو کندیم اوچدو...»

«"زنگ آوا، "زغن آوا" اوچدو،

"هومای"، "گول­عنبر"[3] اوچدو...»

بیزیم یئرده،

سو ساتان پارلار

گؤل[4] سوسوز قالار

گؤل بوش قالدی    

گؤل بوشالدی       

گؤل دولمادی

«اوچدو اوچدو ...»

بیزیم یئرده،

تکجه توز یوخ، دوز دا اوچاجاق

بیزیم یئرده ...

بیزیم یئرده چوخ زاد اوچار!

«"سونگون[5]" هانسی "س" ایله یازیلار؟»

«سونگون "سو"دان گلیر؟»

«یوخ! سووا گئدیر.»

«ننه­ام ده سووا گئتمیشدی ...»

....

مردادماه 1391

پانوشت ها:

[1] فعل اوچماق در ترکی هم به معنی پریدن و پر کشیدن است و هم به معنی ویران شدن است. اولی زمان گذشته، دومی حال استمراری و سومی زمان آینده این فعل است.

[2] بازی کلاغ پر

[3]همگی از دهات منطقه ورزقان

[4] اشاره به دریاچه اورمیه

[5] معدن مس واقع در منطقه ورزقان