جوخه اعدام برای کنترل اعتراض‌ها

احسان نادرپور 

با وجود ایرادهای بسیار کارشناسان حقوقی به احکام اعدام و دادگاه‌های نمایشی قوه قضاییه برای معترضان، در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی پاشنه‌ در کماکان بر جوخه‌های اعدام می‌چرخد. این روزها افرادی که حکم اعدام برایشان صادر شده است، به‌نوبت از بندهای عمومی به بندهای انفرادی منتقل می‌شوند؛ روندی که به گفته فعالان مدنی و سیاسی، نشانه‌ای از افزایش احتمال اجرای حکمشان است.

اینک خبرهایی هم از صدور احکام مشابه برای افراد دیگر شنیده می‌شود. کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان روز چهارشنبه با به‌روزرسانی فهرست بازداشتی‌ها با اتهام افساد فی‌الارض و محاربه، تعداد این افراد را ۴۵ نفر اعلام کرد.

فرهاد و فرزاد طه‌زاده دو برادری‌اند که در اعتراض‌های شهر اشنویه بازداشت شدند و نامشان به‌تازگی شنیده شده است. این دو با اتهام محاربه مواجه‌اند و برخی منابع خبری اعلام کرده‌اند که این دو برادر روز ۱۵ آذر در دادگاه انقلاب ارومیه به اعدام محکوم شده‌اند. آتنا دائمی، زندانی سیاسی سابق، در توییتر خود نوشت که جمهوری اسلامی قصد دارد این دو برادر را روز چهارشنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۱ اعدام کند. با این حال ناصر عتباتی، رئیس کل دادگستری استان آذربایجان غربی، روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد که «در شهرستان اشنویه، هیچ حکم اعدامی در رابطه با اغتشاش‌های اخیر صادر نشده است». او با اشاره به پرونده فرهاد و فرزاد طه‌زاده اعلام کرد که پرونده آن‌ها در مرحله بازپرسی قرار دارد و دادگاه این افراد هنوز تشکیل نشده است.

مهسا محمدی، دانشجوی میکروبیولوژی دانشگاه سبزوار، یکی دیگر از افرادی‌ است که نامش به‌تازگی به این فهرست اضافه شده است. او به دلیل یک توییت به «سب نبی» متهم شده است. بر اساس ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی، هركس به مقدسات اسلام یا هر یك از انبیا، امامان و حضرت فاطمه اهانت کند، اگر مشمول حكم سب نبی باشد، مجازاتش اعدام خواهد بود.

به گزارش تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، مادر مهسا که پیگیر پرونده دخترش بوده، نیز چند روز بازداشت شده است. مهسا محمدی در زندان دولت‌آباد اصفهان حبس است.

سونیا شریفی، دانش‌آموز اهل آبدانان نام جدید دیگری در این فهرست است. بنابر اعلام سازمان حقوق بشر کردستان، نیروهای امنیتی روز ۲۸ آبان او را همراه با ضرب‌وشتم شدید در خانه مادربزرگش دستگیر کردند. سونیا اکنون در کانون اصلاح و تربیت ایلام است و گفته می‌شود بازجویان او را به اعتراف اجباری درباره ساخت کوکتل‌ مولوتوف و شعارنویسی مجبور کرده‌اند. به سونیا اتهام محاربه زده شده و او یکی دیگر از افرادی است که در خطر صدور حکم اعدام قرار دارد.

صالح میرهاشمی، متولد ۱۳۶۵، که ۲۵ آبان در اصفهان دستگیر شد هم اکنون با خطر صدور حکم اعدام مواجه است. گفته می‌شود او یکی از متهمان پرونده کشته شدن یک بسیجی در اصفهان معرفی شده است. به گزارش کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان، منابع نزدیک به او گفته‌اند که خانواده‌ صالح به‌شدت تهدید شده‌اند و احتمال دستگیری خواهران او نیز وجود دارد. طبق گزارش‎‌ها، از او اعتراف اجباری هم پخش شده که تحت شکنجه و اجبار و تهدید گرفته شده‌ است.

فیلم دستگیری چهار نفری هم که به ادعای صداوسیما در مرگ ماموران بسیجی در اصفهان دست داشته‌اند، چندی پیش پخش شد. در این فیلم، به نظر می‌رسد که یکی از این چهار متهم دستگیرشده، صالح میرهاشمی است. جعفری، رئیس‌ کل دادگستری استان اصفهان، پیش از این در مورد این پرونده اعلام کرده بود: «این پرونده ۹ متهم دارد که رسیدگی به پرونده چهار متهم در صلاحیت محاکم عمومی است و کیفرخواست پنج نفر از متهمان از جمله امیر نصر آزادانی به دادگاه انقلاب ارسال شده است.» از این ۹ نفر تنها اسامی صالح میرهاشمی، امیر نصر آزادانی و سعید یعقوبی منتشر شده و از سایر متهمان هنوز هیچ اطلاعاتی به دست نیامده است و خانواده‌هایشان نیز در مورد وضعیت آن‌ها سکوت کرده‌اند و از اطلاع‌رسانی امتناع می‌کنند.

فرد دیگری که تا به امروز اطلاعات زیادی از او منتشر نشده است، محسن رضازاده قراقلو نام دارد. این جوان ۲۱ ساله در اولین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهام‌های بازداشت‌شدگان اعتراض‌های اخیر به اتهام محاربه محاکمه شد. در کیفرخواست صادره برای او آمده است: «محسن رضازاده، فرزند حسن، به محاربه از طریق مشارکت در ایجاد حریق در وسیله مورداستفاده عمومی به منظور اخلال در نظم و امنیت عمومی، اجتماع و تبانی جهت ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی کشور، ساخت اقلام انفجاری از نوع کوکتل مولوتوف برای مقاصد ضدامنیتی و سنگ‌پرانی به سوی عوامل انتظامی» متهم است. از این فرد هم اطلاعات زیادی در دست نیست و کمیته پیگیری تاکنون نتوانسته است در مورد حکم صادرشده برای او اطلاعات موثقی کسب کند. اگر شما از نزدیکان محسن رضازاده‌اید یا در مورد حکم صادرشده برای او اطلاعات موثقی دارید، لطفا با ما تماس بگیرید.

این روزها از افرادی که پیش از این با حکم اعدام مواجه شده‌اند، نیز خبرهای نگران‌کننده‌ای به گوش می‌رسد. محمد بروغنی، جوان ۱۹ ساله‌ای که به اتهام حمله به فرمانداری پاکدشت به محاربه و اعدام محکوم شد، اکنون از بند عمومی زندان رجایی‌‌شهر به مکانی نامعلوم منتقل شده‌ است و این احتمال وجود دارد که او را برای اجرای حکم به انفرادی منتقل کرده باشند.

اما در اقدامی دیگر، جمهوری اسلامی چند ورزشکار و طبیعت‌گرد را هم مقابل دوربین‌های اعتراف‌گیری نشاند تا آن‌ها را تروریست و «عامل بمب‌گذاری ناموفق در شیراز» معرفی کند. افرادی که اکنون با اتهام محاربه در شیراز بازداشت‌ شده‌اند، هر کدام در تاریخ‌ها و مکان‌های متفاوتی بازداشت شده‌اند. در اعتراف تلویزیونی، تنها نام‌ کوچک این افراد به نمایش در آمد اما پس از ساعاتی، نام اصلی آن‌ها مشخص شد: دنا شیبانی، مربی اسنوبرد و گرافیست که ۱۹ آبان در قشم دستگیر و به شیراز منتقل شد؛ حسام‌الدین موسوی، مربی سنگ‌نوردی که ۹ آذر در اصفهان دستگیر و پس از آن به شیراز منتقل شد؛ امیرارسلان مهدوی، مربی اسنوبرد که ۴ آبان در معالی‌آباد شیراز دستگیر شد؛ اشراق نجف‌آبادی، مربی دوچرخه‌سواری عضو سابق تیم ملی کوهستان که روز ۱۸ آبان در شیراز دستگیر شد و محمد خیوه، کوهنورد و طبیعت‌گرد که ۱۰ آبان در یاسوج بازداشت و به اداره اطلاعات شیراز برده شد.‌ این افراد اکنون با اتهام محاربه در خطر صدور حکم اعدام قرار دارند.

جمهوری اسلامی در بازداشت افراد بی‌گناه و برچسب تروریست زدن به آن‌ها ید طولایی دارد. وزارت اطلاعات و برخی نیروهای داخل حکومت پیش از این در پرونده معروف به ترور دانشمندان هسته‌ای،  در مورد ساختگی بودن اعتراف‌ها و بازداشت‌های اشتباه در آن دوره اعتراف کرده بود. جمهوری اسلامی در تلاش است با پخش گسترده اعتراف‌های اجباری محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد، اعدام‌ این دو معترض را قانونی جلوه دهد. اقدامی که باعث شد ناخواسته مدارک بیشتری از غیرقانونی و ناعادلانه بودن روند دادرسی و همچنین فشار روانی و آثار شکنجه بر این دو فرد آشکار شود.

صداوسیمای جمهوری اسلامی، خبرگزاری فارس و کانال‌های تلگرامی نزدیک به سپاه پاسداران هم مستندهای کوتاهی درباره دیگر پرونده‌هایی که برای متهمانشان اتهام محاربه در نظر گرفته شده است، پخش کرده‌اند که حاوی اعتراف‌های اجباری، بخش‌هایی تقطیع‌شده از جلسه دادگاه‌ها و همچنین صحبت‌های افراد حامی حکومت‌اند. در این مستندها، جمهوری اسلامی می‌کوشد  اعدام معترضان را خواست عمومی مردم نشان دهد و بسیج را گروهی معرفی می‌کند که بدون سلاح گرم و تنها برای حفظ امنیت مردم و مغازه‌داران به خیابان آمده‌ است. این ادعاها در حالی مطرح می‌شوند که از تخریب اموال عمومی مانند موتور، خودرو، مغازه و در ورودی خانه‌ها به دست نیروهای سرکوب ویدیوهای بسیاری در رسانه‌های اجتماعی پخش شده است. ویدیوهایی از تیراندازی مستقیم نیروهای بسیج، لباس‌شخصی‌ها و نیروهای فراجا با اسلحه‌های وینچستر، کلت و کلاشنیکف به معترضان هم این ادعا را زیر سوال می‌برد.