افزایش ۳۵ درصدی پناهندگی ایرانیان و افزایش مهاجرت دانشجویان مقطع دکترا

مدیر رصدخانه مهاجرت ایران روز یکشنبه، ۱۱ دی (یکم ژانویه ۲۰۲۳)، با اشاره به آمار‌های مهاجرت ایرانیان، گفت ایران چهارمین کشور «دانشجوی دکتری‌فرست» به ایالات متحده آمریکا است.

به گزارش «انتخاب»، بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران، در نشست تخصصی «بررسی آینده جمعیتی ایران با نگاه به روند مهاجرت ایرانیان»، گفت به لحاظ نرخ ماندگاری، دانشجویان ایرانی نخستین گروه مهاجرتی دانشجویی در آمریکا به شمار‌ می‌روند و ۹۰ درصد فارغ‌التحصیلان ایرانیِ مقطع دکترا، در آمریکا می‌مانند و به ایران بازنمی‌گردند.  

او ایران را «در فراز مهاجرتی» دانست، و توضیح داد ایران هفت تا هشت سال در تراز ۵۰ هزار دانشجوی مهاجر قرار داشت و اکنون وارد تراز بالاتر از ۶۶ هزار دانشجوی مهاجر شده‌ است.

صلواتی با اشاره به اینکه آمارهای مهاجرت دانشجویی ایرانیان «با تاخیر یکی دو ساله» منتشر می‌شود، گفت که این نهاد آمارهای روزآمد و دقیقی درباره تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج از کشور، در دست ندارد.

او همچنین افزود: «۸۶ هزار ویزا یا اقامت غیرتوریستی در طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ برای ایرانیان در ۱۲ سال اخیر صادر شده که به طور متوسط ۱۶ هزار ویزای تحصیلی و ۱۲ هزار ویزای اقامت دائم برای مقاصد امریکا و کانادا بوده، ضمن آنکه دو هزار ویزای استارت‌آپی برای کشورهای آمریکا و انگستان صادر شده است.»

مدیر رصدخانه مهاجرت ایران در ادامه گفت میانگین نرخ رشد جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور پس از ۱۰ سال، بالاتر از میانگین جهانی است.

آمار مهاجرت ایرانیان به قصد پناهجویی

بهرام صلواتی در ادامه گفتگوی خود با خبرگزاری ایسنا گفت در سال ۲۰۲۱، مهاجرت ایرانیان با هدف پناهجویی ۳۵ درصد افزایش داشته است. او با اشاره به اینکه نرخ میانگین این رقم در سطح جهانی ۳۰ درصد بوده است، افزود میزان مهاجرت پناهجویی ایرانیان از میانگین جهانی بالاتر است و در طول ۲۰۲۱ میلادی، میزان درخواست پناهجویی جدید ایرانیان به ۲۰ هزار و ۵۰۰ نفر رسیده است. به گفته او، رتبه نخست ثبت درخواست پناهجویی ایرانیان، به بریتانیا اختصاص داشته است.

صلواتی همچنین گفت نرخ مشارکت اقتصادی نیروی انسانی در اقتصاد کشور ۴۰ درصد است، و از اینکه هیچ ظرفیتی برای سرمایه‌های انسانی در کشور ایجاد نشده، انتقاد کرد. او در ادامه گفت «متاسفانه افراد چشم‌انداز روشنی برای کشور نمی‌بینند و آینده کشور روشن نیست»، و افزود این هشداری برای آینده اقتصادی ایران است و «به همان میزانی که از ظرفیت‌های نیروی انسانی غافل شویم، یا دچار فرار مغزها خواهیم شد، یا اتلاف نیروی انسانی»، و این وضعیت را «خسرانی» برای کشور دانست.

نتایج یک نظرسنجی در رصدخانه مهاجرت ایران که مهر ۱۴۰۱ منتشر شد، نشان می‌دهد که ۸۰ درصد دانشجویان فارغ‌التحصیل علت تمایل خود را به مهاجرت، «عوامل بیرونی و شرایط کلی ایران» می‌دانند، و زنان شش درصد بیش از مردان، این عوامل را بر تمایل خود به مهاجرت، موثر ارزیابی کرده‌اند.