معضلات روسیه برای واردات موشک از ایران

بر اساس ارزیابی‌های مقام‌های غربی، پس از هشدار کشورهای غربی، روسیه مذاکرات با ایران را در مورد واردات موشک‌های بالستیک از این کشور متوقف کرده است.

روزنامه فایننشال تایمز روز دوشنبه ۱۵ اسفند با اعلام این خبر افزود، مسکو نگران است که استفاده از موشک‌های ساخت ایران در اوکراین، موجب شود که متحدان کی‌یف نیز موشک‌های دوربرد در اختیار اوکراین بگذارند.

ایران تاکنون صدها پهپاد مسلح به روسیه تحویل داده است که برای حمله به زیرساخت‌های حیاتی اوکراین به‌کار رفته‌اند. کشورهای غربی بر اين باورند که تهران مشتاق گسترش همکاری نظامی با مسکو است.

هرچند روسیه با کمبود تدارکات و مهمات مواجه است، تاکنون از خرید موشک‌های بالستیک دوربرد ساخت ایران اجتناب کرده است. این موشک‌ها مافوق‌صوت، و دارای مواد انفجاری بیشترند.

طبق ارزیابی‌ کشورهای عضو ناتو، یکی از عوامل قابل‌توجه برای توقف این مذاکرات بین تهران و مسکو، تهدیدهای آمریکا بوده است. آمریکا دارای سیستم‌های موشکی پیشرفته‌ است و می‌تواند این سیستم‌ها را در اختیار کی‌یف قرار دهد.  سامانه موشکی ام‌جی‌ام ۱۴۰ با برد ۳۰۰ کیلومتر، می‌تواند به اعماق خاک روسیه نفوذ و اصابت کند. 

آمريکا اخيرا هشدارهای مربوط به گسترش همکاری نظامی روسيه و ايران را افزايش داده است. همزمان، ديپلمات‌های اروپایی نیز نگرانی‌های خود را با تهران مطرح کرده‌اند. جولیان اسمیت، نماینده ایالات متحده در ناتو، روابط ایران و روسیه را برای متحدان غربی «به شدت نگران‌کننده» خوانده است.

نماینده ایالات متحده در ناتو در اظهاراتی در این باره گفت که «این وضعیت همه ما را به دردسر می‌اندازد»، و افزود: «ما به ارسال پیام به ایران در مورد خطرات حمایت تسلیحاتی از روسیه در حمله به اوکراین، ادامه خواهیم داد.»

با این حال، مقام‌های غربی به این نتیجه رسیده‌اند که مسکو ممکن است موضع خود را در مورد خرید موشک‌های بالستیک ایران تغییر دهد، زیرا با کمبود موشک و بحران تولید تسلیحات و مهمات مواجه است.

فایننشال‌تایمز به نقل از یکی از مقام‌های غربی  می‌نویسد: «ارتش روسیه در حال حاضر نگران توانایی‌هایش برای ادامه جنگ است. ذخایر موشکی و مهمات توپخانه‌ای کرملین در مقایسه با اواخر سال گذشته تقریبا نصف شده است.» 

ایران با کمک فناوری روسیه که در دهه ۱۹۹۰ دریافت می‌کرد، بزرگ‌ترین ذخایر موشک‌های بالستیک را در خاورمیانه ایجاد کرده است. وزارت دفاع آمریکا در ۲۰۱۹ این برنامه‌ ایران را «به طرز فزاینده‌ای دقیق» و «پیچیده» توصیف کرد.

از زمان آغاز تهاجم تمام‌عیار مسکو به اوکراين در فوريه ۲۰۲۲، ايران همواره عرضه تسلیحاتی به روسيه را تکذيب کرده است، اما روابط تهران و مسکو از جنبه‌های دیگر نیز در حال گسترش است.

در آستانه برگزاری نشست روز دوشنبه شورای حکام و پس از سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به ایران، فاکس‌نیوز از وجود توافق‌های محرمانه بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه درباره احتمال بازگرداندن ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از روسیه به تهران خبر داد.

گروسی پس از سفر روز جمعه به تهران، از برخی توافق‌ها برای افزایش نظارت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران خبر داد و سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران هم اعلام کرد که موضوع ردیابی اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۸۴ درصد در فردو «بسته» شده است. اما فاکس‌نیوز می‌گوید، منابع اطلاعاتی خارجی با شرط فاش نشدن نامشان، به این رسانه اطلاع‌ داده‌اند که تهران و مسکو توافقی محرمانه در زمینه اورانیوم غنی‌شده دارند.

بنا به این گزارش، ولادیمیر پوتین، رئیس‌ جمهوری روسیه، موافقت کرده است که در صورت شکست مذاکرات احیای برجام، ذخایر اورانیوم غنی‌شده را به ایران بازگرداند. 

وزارت خارجه آمریکا درباره این گزارش اظهارنظر نکرده است. براساس برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم به برجام، روسیه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را نگهداری می‌کند.