سیستم سانسور در ایران کمتر شناخته شده است، زیرا شهروندان ایرانی که از داخل کشور به جست‌وجو در شبکه اینترنت می‌پردازند، ممکن است از سوی دولت در معرض پیگرد قرار بگیرند. اما در اوایل سال جاری، دو ایرانی به صورت ناشناس با آلکس هالدرمن، استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه میشیگان، برای انجام یکی از اولین مطالعات سیستماتیک سانسور اینترنت ایرانی‌ها همکاری کردند. مطالعاتی که در خارج از کشور منتشر شد. هالدرمن یافته‌های خود را در صحبت‌های روز سه‌شنبه در کنفرانس امنیتی یوزنیکس در واشنگتن دی سی ارایه داد.
در ایران، فهرستی بزرگ از سایت‌هایی که در لیست سیاه هستند، وجود دارد. کاربرانی که اقدام به بازدید از یک سایت ممنوع می‌کنند با هشداری شبیه به این مواجه می‌شوند:
چه چیزی سانسور می‌شود؟ برای پی بردن به این مساله، محققان اقدام به بازدید از ۵۰۰ سایت برتر الکسا در دسته‌بندی‌های مختلف کردند. تقریبا نیمی از ۵۰۰ سایت محبوب در اینترنت سانسور شده بود. جای تعجب نیست. رژیم تئوکراتیک ایران، وب‌سایت‌های پورنوگرافی را به شدت سانسور می‌کند. اما درصد بالایی از سایت‌هایی که در حوزه «هنر»، «جامعه» و «اخبار» هستند، نیز مسدود شده بود:
علاوه بر ممنوع بودن سایت‌های خاص، شبکه اینترنت ایرانی‌ها، ترافیک را نیز بر اساس محتوای سایت‌ها فیلتر می‌کند. در یک آزمون، محققان، فایلی با نام sex.htm طراحی کردند که هاست آن در خارج از ایالات متحده بود. دسترسی به این صفحه در داخل ایران مسدود شد.
اینترنت در ایران به منظور جلوگیری از استفاده از برخی از پروتکل‌های رمزگذاری شده نیزتنظیم شده است. ترافیک وب‌سایت با حداکثر سرعت شبکه نیز مجاز است. اما ترافیکی که از پروتکل‌های رمزگذاری شده SSH استفاده می‌کند و می‌تواند برای «تونل» زدن به انواع دیگر ترافیک در خارج از کشور مورد استفاده قرار بگیرد، باعث می‌شود که سرعت شبکه تا ۲۰ درصد افت کند. [به همین دلیل] ترافیک‌‌هایی که توسط فایروال‌های ایران تشخیص داده نشود، متوقف شده، و پس از حدود ۶۰ ثانیه قطع می‌شود.
محاسبات اولیه در هفته‌های قبل از انتخابات ژوئن ۲۰۱۳ صورت گرفت، زمانی که دولت ایران بر محدود کردن ارتباطات اپوزیسیون تمرکز داشت. اما پس از انتخابات، اعلام شد که محدودیت‌ها برداشته و سرعت انتقال اطلاعات به میزان عادی آن بازگشته است. بدیهی است که این مساله، اقدامی موقت برای محدود کردن مخالفان در طول یک دوره حساس سیاسی بود.
متاسفانه، حتی دسترسی به همین اینترنت محدود هم با سرعت بسیار پایینی امکان‌پذیر است. محققان متوجه شدند که «مقداری زیادی از ترافیک [اینترنت] ایران از طریق یک تاسیسات متمرکز عبور می‌کند.» جایی که در آن سانسورها اعمال می‌شود. شاید به منظور جلوگیری از دسترسی به این سرویس‌های غیرقابل کنترل و یا شاید با هدف محدود کردن دسترسی به پهنای باند بالا (و به احتمال زیاد) برای جلوگیری از دسترسی به فایل‌های ویدئویی، دولت، حداکثر سرعت مجاز در سراسر کشور را برای کاربران، ۱۲۸ کیلوبایت بر ثانیه تعیین کرده است. سرعتی که حدود دو برابر سرعت مودم‌های دایال آپ قدیمی و ۵۰ برابر کندتر از اتصال معمولی به اینترنت در ایالات متحده است. دانشگاهیان می‌توانند اجازه ویژه برای اتصال به اینترنت با سرعت بالاتر را دریافت کنند.
سانسور فراگیر در ایران منجر به مقابله بسیاری از ایرانی‌ها با این مساله شده است. به گفته محققان، فیلترشکن‌هایی مانند تور، فری گیت، یور فریدوم و اولتراسرف در ایران بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از همکاران هالدرمن، به اتفاقی که در آوریل ۲۰۱۰ در شبکه یک تلویزیون دولتی ایران رخ داد اشاره می‌کند: «هنگام پخش اخبار، صفحه مانیتور دستگاه به اشتباه از تلویزیون نشان داده شد. بر روی صفحه فیلترشکن «یور فریدوم» وجود داشت. این مساله در آن زمان تبدیل به سوژه خنده تعداد زیادی از وبلاگ نویسان ایرانی شد.»
این را یکی از همکاران هالدرمن می‌گوید. اما در کشوری که سانسور فراگیر شده، جای تعجب ندارد که حتی کسانی که به حکومت نزدیک هستند، ناچار باشند تا برای انجام کار خود، به فیلترشکن متوسل شوند.
* از: تی‌موتی بی‌لی/ در: واشنگتن پست/ برگردان: زهرا علی‌پور ـ ایران در جهان
پایان خبر./.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید