مخالفت با حذف یارانه‌ها در جلسه مشترک نمایندگان و احمدی نژاد

عماد حسینی عضو کمیسیون تلفیق بودجه به خبرگزاری مهر گفته که در این جلسه نظرات دولت و مجلس مطرح شد و آن طور که از سخنان آقای احمدی نژاد بر می آید "دولت همچنان تلاش دارد تا هدفمندی یارانه ها را با برداشتن گام های بلند و محکم اجرا کند در حالی که مجلس نظر مخالف دارد."

 مخالفت مجلس بیشتر به خاطر نگرانی از فشارهای تورمی است که ممکن است بعد از اجرای مرحله دوم حذف یارانه ها به مردم وارد شود و به گفته آقای حسینی، مجلس معتقد است که "با برداشتن گام های محکم این اقشار مختلف مردم هستند که تحت فشار قرار می گیرند و تحمل آن را نخواهند داشت."

بودجه امسال که به طور معمول در پایان سال گذشته باید تصویب می شد، هنوز تصویب نشده و نمایندگان کمیسیون های مختلف مجلس اکنون در کمیسیون تلفیق مشغول بررسی لایحه بودجه هستند و یکی از مهمترین بحث های جلسات این کمیسیون موضوع نحوه اجرای مرحله دوم حذف یارانه هاست.

در هفته های اخیر دامنه اختلاف دولت و مجلس گسترش پیدا کرده و برای همین هم دولت از نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس دعوت کرده و بنابر گزارشها، در این جلسه دو ساعت و نیمه، عمدتا در باره حذف یارانه ها و نحوه استفاده از منابع صندوق توسعه ملی بحث شده است.

نگرانی از گرانی

مرحله اول برنامه حذف یارانه ها در زمستان سال ۱۳۸۹ شروع شد و براساس گزارشها، در طول این مدت دولت ۴۵ هزار میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی به خانوارها هزینه کرده است در حالی که درآمدهای حاصل از افزایش قیمت ها حدود ۲۹ هزار میلیارد تومان بوده است و دولت با کسری ۱۶ هزار میلیارد تومانی رو به رو بوده است. دولت برای تامین بخشی از این کسری بودجه از بانک مرکزی قرض گرفته و بخشی از منابع مالی بخش نفت را به صورت نقدی به خانوارها پرداخت کرده است.

پیشنهاد دولت این است که بودجه برنامه حذف یارانه ها در سال جاری به ۱۰۰ تا ۱۳۵ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند اما مجلس می گوید که نتیجه صرف چنین مبلغی، دو تا سه برابر شدن قیمت کالاهاست و برای همین هم در خوش بینانه ترین حالت با نصف این رقم موافق است.

آقای عماد حسنی گفته است که چند برابر کردن قیمت کالاها "تورم را در جامعه به شدت افزایش خواهد داد."

از طرفی هم مجلس می گوید که دولت امکان کسب چنین درآمدی را نخواهد داشت و با کسری سنگین بودجه رو به رو می شود.

اما به گفته آقای حسینی، نظر دولت "در برداشتن گام های محکم در این مسیر" است چون دولت "معتقد است آثار تورمی این طرح هر چه باشد به یک باره بروز پیدا می کند و نهایتا هم در جایی متوقف می شود."

این نماینده عضو کمیسیون تلفیق گفته که دولت می خواهد برنامه پنج ساله حذف یارانه ها را طی دو یا سه سال اجرا کند.

نکته ای که غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی مجلس در گفتگو با خبرگزاری فارس نیز به آن اشاره کرده و گفته که آقای احمدی نژاد در دیدار با نمایندگان گفته که "بگذارید دست من باز باشد و مرحله دوم هدفمندی یارانه ها را شروع کنم. اگر امکان داشت امسال یا در عمر این دولت، هدفمندی تمام شود."

به گفته آقای مصباحی مقدم، در این جلسه آقای احمدی نژاد با اشاره به نگرانی های مجلس درباره تبعات اجرای مرحله دوم این طرح گفته "هیچ جای نگرانی نیست، مطمئن باشد به خوبی اجرا می کنم و مشکلی پیش نمی آید."

دولت در نظر دارد یارانه نقدی را افزایش دهد اما مجلس می گوید که این کار غیرقانونی است

مجلس ایران به شدت نگران عواقب شروع مرحله دوم حذف یارانه هاست و برای همین هم سوم اردیبهشت ماه دو فوریت طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن دولت نمی تواند با سرعت و یکباره قیمت ها را افزایش دهد.

برآورد مرکز پژوهشهای مجلس ایران نشان می دهد که دولت حتی اگر بخواهد قیمت حامل های انرژی نظیر بنزین، گازوئیل و گاز را در سال جاری با قیمت های این فراورده ها در خلیج فارس یکسان کند، باز هم چنین درآمدی نخواهد داشت.

بنابر گزارش این مرکز وابسته به مجلس، دولت با افزایش قیمت این فروآرده ها تنها می تواند ۷۳ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد ولی "فروش حامل های انرژی به قیمت های فوب خلیج فارس به یک باره و در طول سال ۱۳۹۱ در شرایط کنونی کشور بسیار مخرب خواهد بود و امکانپذیر نیست."

یکی از انتقادهای مجلس هم این است که دولت که بر اساس قانون باید ۳۰ درصد از درآمدهای حاصل از افزایش قیمت ها را به تولید اختصاص می داد اما گزارشها نشان می دهد که حمایتی از تولید نشده و درآمدها فقط صرف پرداخت یارانه نقدی شده است.

با وجود افزایش قیمت مواد سوختی و دیگر کالاها، دولت با استفاده از سازمان تعزیرات و سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان، مانع از افزایش محصولات تولیدی شده و همین مسئله صدای واحدهای تولیدی را در آورده است.

اما به گفته آقای مصباحی مقدم، "رئیس جمهور می گوید باید به تولید کننده فشار وارد شود تا هزینه هایش را کاهش دهد."

این نشست در حالی برگزار شده که گزارشهای بانک مرکزی هم نشان می دهد که در در هفته منتهی به هشتم اردیبهشت، قیمت ها به شدت افزایش پیدا کرده است.

بنابر گزارش بانک مرکزی، در هفته منتهی به هشتم اردیبهشت، قیمت لبنات نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشتر از ۵۱ درصد، سبزی تازه بیش از ۹۱ درصد، گوشت قرمز ۴۵ درصد، گوشت مرغ نزدیک به ۴۲ درصد و حبوبات بیش از ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

با این حال حمید سعادت عضو دیگر کمیسیون تلفیق که در جلسه با رئیس جمهور شرکت داشته به خبرگزاری فارس گفته که آقای احمدی نژاد با توضیحاتی در باره گرانی ها وتحریم ها گفته است که "منشاء بخشی از گرانی ها به دلیل تحریم هاست."

در مقابل، برخی از کارشناسان گفته اند که تحریم های خارجی، که به دلیل برنامه های اتمی جمهوری اسلامی وضع شده، می تواند باعث کمبود کالا، افزایش هزینه واردات و بالا رفتن بهای آنها به دلیل کاهش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی شده باشد.

به این ترتیب، همراه با کمبود کالا و افزایش فشارهای بالقوه تورمی ناشی از تحریم ها، بالا بردن بهای برخی کالاها به دلیل حذف یارانه و افزایش نقدینگی در نتیجه توزیع پول نقد، زمینه مساعدی را برای به فعل در آمدن این فشارها فراهم می آورد.