به یاد حبیب محبیان

بر خلاف سنت رایج عرصه موسیقی روز و فراگیر در ایران آن زمان و متفاوت با اغلب چهره‌های ‌پرآوازه این عرصه، حبیب تنها خواننده سروده‌ها و ساخته‌های دیگران نبود. در نخستین آلبومش او ارایه گر ۱۰ قطعه بود که ترانه‌های آن بیشتر سروده‌هایی از حبیب بودند و همگی به آهنگسازی و تهیه کننده‌گی خودش.

برخی از ترانه‌های این اثر بیانی بودند از احساسات عمیق و شخصی‌ خود هنرمند و برخی هم بیانی بودند از وضعیت اجتماعی و سیاسی در حال گذار آن روزگار در ایران. قطعات ماندگار آلبوم مرد تنهای شب، از جمله قطعه آغازین که نام اثر برگرفته از آن است به علاوه قطعات 'شهلا' و 'مادر' ، آشکارا از درد‌ها و رنج‌های روحی‌ خود حبیب حکایت دارند و همان‌جور که بارها گفته شده است خصوصا دو تای آخر تحت تاثیر درگذشت نابهنگام همسر اولش، شادی، و از دنیا رفتن همزمان مادرش اجرا شده‌اند.

قطعات ماندگار آلبوم مرد تنهای شب آشکارا از رنج‎های روحی خود حبیب حکایت دارند

از طرف دیگر ترانه‌های قطعه‌هایی چون 'یاران من' و 'قصه روز سیاه'، ترانه‌هایی‌اند از جنس ترانه‌های اعتراضی که به وضوح راوی در آن به وضع موجود گله‌مند است و با توجه به شرایط ایران به زعم برخی حال و هوایی انقلابی‌ دارند.

اما فراتر از کلام، این اثر از نظر موسیقایی صدایی تازه را به فضای موسیقی‌ پاپ آن زمان ایران معرفی کرد. هم به لطف سازبندی و هم به کمک آواز متفاوت. حبیب که متاثر از جریان‌های رایج موسیقی راک در غرب بود در سازبندی تکیه بر گیتار ۱۲سیم داشت که در مقایسه با گیتار شش سیم صدایی زنگ دار تر و پرتر دارد. به علاوه حبیب با کمک جنس صدا و لحن خواندنش آوازی خاص اما قدرتمند و گیرا را ارایه کرد.

با این‌حال پس از انتشار آلبوم اولش و موفقیت در جلب توجه همگانی، حبیب پیش از انقلاب تنها فرصت پیدا کرد که یک آلبوم دیگر را منتشر کند. آلبومی به اسم 'سلام همسایه'. در این اثر حبیب دست به تجربه‌ای متفاوت زد. این بار او به سراغ ترانه‌هایی‌ از ترانه سراهای دیگر رفت.

کسانی چون مسعود فردمنش و سعید قائم مقامی و رضا افشاری و به علاوه از شعر حافظ و تصنیفی محلی‌-نواحی هم استفاده کرد. حبیب در این تجربه تنها تهیه کننده سه‌ اثر بود و بقیه عمد‌تا به دست اریک ارکانت، انجام شد. تهیه کننده موسیقی‌ای که برای بیش از یک دهه با اغلب ستاره‌های نامدار موسیقی‌ پاپ ایرانی کار کرده بود.

اما در آهنگسازی بازهم همه آثار ساخته‌هایی بودند از خود حبیب، به جز از یکی‌ که آهنگسازش سیاوش قمیشی، هنرمند مطرح موسیقی‌ پاپ، بود.

حبیب با آلبوم بزن باران به مسیر پیشین هنری‌اش برگشت

اما انقلاب سال ۱۳۵۷ بر روند رشد هنری حبیب به مانند بسیاری از هنرمندان موسیقی وقفه انداخت. او در اوائل دهه ۶۰ خورشیدی ترجیح داد که به خارج از کشور مهاجرت کند. حبیب ، لوس آنجلس در غرب ایالات متحده، به کانون هنرمندان دورافتاده از ایران رفت.

پس از شش سال موفق شد اولین اثر استودیوی‌اش را منتشر کند. آلبومی به اسم 'آفتاب مهتاب' که در سال ۱۳۶۳ و در بیرون از ایران به بازار آمد. این مجموعه هفت قطعه‌ای حال و هوایی بسیار متفاوت با آثار برجسته پیشین حبیب داشت. اثری که بیشتر متاثر بود از موسیقی‌ پاپ پیش و پا افتاده. آثار بعدی حبیب در دهه ۶۰ خورشیدی، باز هم شاید یادآور دورانی شکوهمند نباشند اما بسیاری گواهند که هنرمندان موسیقی‌ ایرانی در تبعید برای ساخت، اجرا و ضبط آثارشان در مضیقه بوده اند و آثار باقیمانده از این دوران بازتابی واقعی از استعداد‌ها و توانمندی‌های موسیقیایی آنها نیست.

با این حال حبیب در دهه ۴۰ سالگی‌اش و در دهه هفتاد خورشیدی، به مسیر پیشین هنری‌اش بازگشت، مسیری که با انتشار آلبوم 'صفر' درسال ۱۳۷۳ آغاز شد که در آن بازسازی آهنگ شهلا وجود داشت و اجرایی متفاوت از شعر پریای احمد شاملو.

I

لبوم خرچنگ‌های مردابی کمک کرد نسلی تازه‌تر هم به جمع هواداران حبیب اضافه شود

در این دهه او دو آلبوم موفق دیگر هم منشر کرد؛ آلبوم 'بزن باران' را درسال ۱۳۷۵ که آهنگی به همین اسم از این آلبوم را می‌‌شود در جمع محبوبترین آثار حبیب به شمار آورد و آلبوم ‌'کویر باور' را با آهنگ معروف 'خرچنگ‌های مردابی' در سال ۱۳۷۸. آثاری قابل مقایسه با آثار موفق اولیه حبیب که کمک کرد نسلی تازه‌تر هم به جمع هوادارانش اضافه شود.

حبیب بعد از این و در دهه ۸۰ خورشیدی پنج آلبوم استودیوی دیگر را هم منتشر کرد که دوتای آن به همراهی پسرش محمد بود که به عنوان نوازنده، هم‌خوان و آهنگساز پدرش را همراهی کرد. آخرین از این بین و درکل چهاردهمین آلبوم استودیویی حبیب به اسم 'ایران بانو' در سال ۱۳۸۷ منتشر شد، درست یک سال پیش از این که تصمیم بگیرد به ایران برگردد. جالب اینجاست ترانه قطعه آغازین این آلبوم که نام اثر از آن گرفته شده است تحت تاثیر دلتنگی‌ و عشق به بازگشت به وطن، ایران، سروده شده است.

حبیب محبیان به امید ادامه فعالیت‌های هنری‌اش به ایران بازگشت و در آغاز از آرزو‌هایش برای انتشار آلبوم در بازار رسمی‌ و اجراهای زنده حرف زد. با این که گفته شده به او مسولینی بلندپایه دستکم در دولت پیشین امیدواری داده بودند، هیچگاه در حضور هفت ساله‌اش مجوزی برای این دو مهم پیدا نکرد.

تنها در همه این سالها هر از چند گاهی‌ تک آهنگی و یا موزیک ویدیویی از حبیب منتشر می‌‌شد که آخرین آن درست سال پیش خرداد ماه بیرون آمد. اثری که تنها در فضای اینترنتی در دسترس است به نام 'دنیا' که حبیب آواز آن را با این کلمات آغاز می‌‌کند "دلم از دنیا گرفته".