روسیه در دور قبلی تحریم‌ها هم با ایران مراودات اقتصادی داشت، اما شواهدی از تاثیر قابل توجه روابط اقتصادی ایران و روسیه بر آثار تحریم‌های هسته‌ای ایران در دست نیست. از طرفی، نگاهی به مقصد سرمایه‌گذاری‌های روسیه در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این کشور سرمایه‌گذاری قابل توجهی در خاورمیانه نداشته و بیشتر پول این کشور به اروپا سرازیر می‌شود.
آیا روسیه ثروتمند است؟
روسیه بر اساس برآورد وزارت انرژی آمریکا، بزرگترین تولید کننده نفت، و دومین تولید کننده بزرگ گاز در جهان بعد از آمریکا است. حدود ۳۶ درصد درآمدهای دولت این کشور هم وابسته به صادرات نفت و گاز است. اما روسیه جزو کشورهای ثروتمند جهان شناخته نمی‌شود.
براساس برآورد صندوق بین‌المللی پول، روسیه با درآمد سرانه حدود ۱۰ هزار و ۶۰۰ دلار در سال ۲۰۱۷ میلادی در رده ۶۶ کشورهای جهان قرار دارد. برای مقایسه متوسط درآمد سرانه کشورهای اروپایی بیش از ۲۷ هزار دلار است.
از طرفی روسیه خود به دلیل اقداماتش در اوکراین، تحت تحریم‌های مالی آمریکا و اتحادیه اروپا است. تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت در چهار سال اخیر اقتصاد روسیه را دچار رکود کرده است.
تحریم‌های روسیه، دسترسی این کشور را به بازارهای مالی آمریکا محدود کرده است. در تحریم‌ها مشخصا چهار شرکت انرژی روسیه هدف قرار گرفته‌اند، نوواتک، روس‌نفت، گازپروم و ترانس‌نفت.
تحریم‌های آمریکا همچنین شامل تکنولوژی مورد نیاز روسیه برای توسعه اکتشاف و استخراج نفت در آبهای عمیق، قطب شمال و پروژه‌های نفت شیل می‌شود. این تحریم‌ها باعث شد که همه شرکت‌های غربی که با روسیه قرارداد بسته بودند، از این کشور خارج شوند.
براساس برآورد وزارت انرژی آمریکا، بدون کمک فنی و سرمایه‌های این شرکت‌ها، بعید است روسیه بتواند صنعت نفت خود را در حوزه‌های پرهزینه مانند استخراج از میدان‌های نزدیک قطب یا اعماق دریا گسترش دهد.
نیاز صنعت نفت ایران
حق نشر عکسANADOLU AGENCYImage captionبراساس برآورد وزارت انرژی آمریکا، صنعت نفت ایران در پنج سال آینده، به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد
در دنیای تجارت نفت و گاز، ایران برای روسیه یک رقیب است. با این حال با آنکه ایران چهارمین منابع بزرگ نفت خام جهان، و سومین منابع بزرگ گاز جهان را در اختیار دارد، اما در بازار صادرات جایگاه قابل توجهی ندارد. مخصوصا در بخش گاز.
اگر ایران بتواند آنطور که اروپا می‌خواهد بخشی از نیاز کشورهای اروپایی به گاز طبیعی را از راه لوله تامین کند، جایگاه روسیه به عنوان تامین کننده اصلی گاز اروپا، تضعیف می‌شود.
اما ایران برای رسیدن به چنین موقعیتی نیاز به پول هنگفتی برای توسعه میدان‌های نفت و گاز خود دارد. وزارت انرژی آمریکا که برآوردهایش را درباره منابع انرژی سایر کشورهای جهان منتشر می‌کند، سرمایه مورد نیاز ایران در پنج سال آینده را ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد کرده است. با حساب درآمد سالانه حدود ۵۰-۶۰ میلیارد دلاری ایران از فروش نفت، ایران نیازمند منابع خارجی است.
۵۰ میلیارد دلاری که در سخنان علی‌اکبر ولایتی آمده، گرچه هنوز از طرف روسیه هم تایید نشده اما یک چهارم نیاز ایران است و اگر چنین توافقی صورت بگیرد؛ نه یک دفعه بلکه در طول زمان در ایران سرمایه گذاری خواهد شد. اما سوال این است که اصولا روسیه پولش را کجا سرمایه‌گذاری می‌کند و آیا رقبتی برای وارد شدن به صنعت نفت ایران دارد؟
سرمایه‌گذاری خارجی روسیه
بانک مرکزی روسیه، گزارش‌های مفصلی از خروج و ورد سرمایه منتشر می‌کند. البته در مورد بعضی از کشورها، اطلاعات محرمانه قلمداد شده و در جدول‌ها به جای عدد " C" قرار داده شده است. ایران یکی از معدود کشورهایی است که سرمایه‌گذاری سالانه روسیه در آن محرمانه قلمداد شده است.
با این حال مرور روند معمول سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی روسیه، نشان می‌دهد که در حدود یک دهه اخیر، بیش از ۸۰ درصد کل سرمایه‌گذاری خارجی روسیه به چند کشور اروپایی و چند جزیره که به عنوان بهشت مالیاتی شناخته می‌شوند، رفته است.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید