کشف ذره «هیگز»؛ بزرگ‌ترین اکتشاف علمی قرن

دانشمندان مرکز تحقیقات هسته‌ای سرن (CERN) در سوئیس که بزرگ‌ترین پژوهشگاه ریشه‌های آفرینش و منشا هستی در کره زمین است، روز چهارشنبه (۱۴ تیر/ ۴ ژوئیه) اعلام کردند که در رخدادی غیرمنتظره و شگفت‌آور، موفق به کشف ذره «هیگز بوزون» شده‌اند.

هیگز بوزون، ذره‌ای است با جرم که کشف آن احتمالا بسیاری از معادلات، پیش‌فرض‌ها و باورهای رایج در میان انسان‌ها پیرامون منشا هستی و حیات را بر هم خواهد زد. برخی از دانشمندان، کشف هیگز را بزرگ‌ترین اکتشاف قرن خوانده‌ و آن را با کشف نیروی جاذبه توسط نیوتن مقایسه کرده‌اند.

پیتر هیگز می‌گوید هرگز گمان نمی‌کرد که کشف این ذره در طول حیات او رخ دهد

فیزیک‌دان‌های سرن می‌گویند با احتمال ۹۹/۹۹۹۹ درصد از کشف این پدیده مطمئن‌اند، اما پیش از انتشار رسمی آن در ژورنال‌های آکادمیک، باید شواهد دیگری را هم بررسی کنند تا این تحول علمی با قطعیت صد در صد به اثبات برسد. دو تیم مستقل در سرن کشف این ذره را تایید کرده‌اند.

این به آن معناست که آخرین تکه باقی‌مانده برای تکمیل پازل مدل استاندارد فیزیک ذرات هم پیدا شده و حال دانشمندان می‌توانند با بررسی همه نیروهای تاثیرگذار بر این ذرات، اطلاعات عمیق‌تر و دقیق‌تری از هستی، حیات و آفرینش ارائه کنند.

مدل استاندارد فیزیک ذرات برای دنیای فیزیک، حکم تئوری تاریخ‌ساز تکامل چارلز داروین برای دنیای بیولوژی را دارد؛ با این تفاوت که از امروز دیگر حلقه گم‌شده‌ای در میان نیست. این مدل از هیگز و ۱۱ ذره دیگر تشکیل شده است.

هیگز؛ کلیدی برای رمزگشایی از اسرار هستی

نخستین بار نزدیک به ۵۰ سال پیش بود که وجود چنین ذره‌ای پیش‌بینی شد. حجم این ذره در حدود ۱۲۵ تا ۱۲۶ گیگا الکترون ولت (GeV) است. هیگز، سنگین‌ترین ذره‌ای است که تا کنون کشف شده است.

سرن پروژه‌ای ۱۰ میلیارد دلاری و گران‌بهاترین پروژه علمی تاریخ است

حتی با استانداردهای سخت‌گیرانه فیزیک ذرات نیز می‌توان کشف تاریخی این ذره را قطعی دانست. فضای کنفرانسی که در آن خبر کشف ذره «هیگز» و جزئیات آن اعلام شد، مملو از احساس و هیجان بود.

پیتر هیگز که در سال ۱۹۶۴ وجود این ذره را پیش‌بینی کرده بود و به همین خاطر نام او بر این ذره نهاده شده، با چشمانی اشک‌بار گفت هرگز گمان نمی‌کرد که کشف آن در طول حیات او به وقوع بپیوندد.

هیگز بوزون، ذره‌ای است که به هر پدیده‌ای در جهان «جرم» می‌دهد. هیگز بوزون منشا چیزی است که ما و پدیده‌های پیرامون‌مان از آن تشکیل شده‌ایم، به همین خاطر به آن «ذره‌خدا» هم گفته می‌شود. «ذره خدا» اصطلاحی غیرتخصصی است که گرچه توسط لئون لیدرمن، برنده نوبل فیزیک ثبت شده اما فیزیک‌دانان از به کار بردن آن خودداری می‌کنند.

دانشمندان می‌گویند کشف هیگز بوزون، گامی بلند و مهم در مسیری است که به روند رمزگشایی از اسرار کیهان شتاب بیشتری خواهد بخشید. 

در دو تیم مستقل CMS و ATLAS فعال در سرن که کشف هیگز را تایید کرده‌اند، به ترتیب ۲۱۰۰ و ۳۰۰۰ دانشمند مشغول فعالیت‌اند. 

تا کنون بیش از ۱۰ میلیارد دلار هزینه پروژه عظیم سرن شده و این بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری علمی جهان در طول تاریخ است. مرکز سرن در مرز میان سوئیس و فرانسه قرار دارد.