تصاویر منتشر شده از صحنههای پیش از اعدام این دو جوان از چهرههای «بهتزده» و وحشت عمیق چشمان آنها حکایت دارد. در یکی از این تصاویر، یکی از دو جوان اعدامی از سر استیصال سر خود را بر روی شانههای مامور نقابدار اجرای حکم اعدام گذاشته بود. این تصاویر همچنین شامل صحنههای گریه و شیون دو دختر جوان بود که به نظر میرسید خواهران این دو جوان اعدامی بودند. آنها تنها کسانی بودند که با گریههای خود سکوت حاکم بر این فضا را شکسته بودند. یکی از این متهمان به خبرنگاران گفته بود که بیگناه است. دیگری نیز گفته بود که «تنها خانوادهاش را دوست دارد».
این دو جوان در یازدهم آذرماه سال جاری سوار بر موتور وارد کوچه جمال خیابان خردمند جنوبی تهران شدند و با استفاده از سلاح سرد، یک تن را با همدستی دو تن دیگر مورد ضرب وجرح قرار داده و اسناد و مدارک مالی و پولهای او را به سرقت بردند. فیلم این زورگیری که از دوربین مدار بسته یک شرکت نزدیک محل وقوع این جرم ضبط شده بود بلافاصله به دست رسانههای داخلی منتشر شد.
در پی انتشار این فیلم، صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه در تاریخ ۲۲ آذرماه سال جاری از آغاز دور جدید برخورد با اشرار خبر داد و از ضابطان دستگاه قضایی از جمله نیروی انتظامی و دستگاههای امنیتی خواست دور جدید برخورد با اشرار را آغاز کنند.
نهم دیماه جاری تنها یک جلسه دادگاه در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی برای این متهمان برگزار و به صدور حکم منجر شد و کمتر از هفت هفته از زمان وقوع ارتکاب جرم، آنها اعدام شدند.
در ایران برای جرمهایی مانند قتل، سرقت مسلحانه، محاربه و قاچاق مواد مخدر مجازات اعدام تعیین شده است. این اعدامها در حالی در ملاء عام انجام شدهاست که مسئولان اتاقهای فکر دستگاه قضایی ایران همواره به بهانه «برخورد قاطع و جدی» و ایجاد «آرامش و امنیت عمومی جامعه» برای نشان دادان «اقتدار» و «توان سرکوب» خود، از اجرای حکم اعدام به ویژه در ملاعام دفاع کرده است.
تبدیل تماشای جان دادن یک انسان به یک تفریح
حکم و موضوع محاربه در سه آیه از قرآن مطرح شده که صریحترین آنها آیه ۳۳ سورهٔ مائده است. تعیین مکان و محل مجازات بر عهده قاضی است و برخی از رویههای قضایی اخیر، چنین شده که قاضی ترجیح میدهد مجازاتهای سالبه حیات را در محل وقوع جرم، در ملاء عام و یا در نزدیکی محل وقوع جرم و در معابر و میادین شهرها انجام دهد.
برخی از فقها و حقوقدانان مجازاتهای اعدام و قصاص را در ملاء عام موثر میدانند و برخی میگویند نتیجه عکس دارد و از ارکان مجازات نیست و نباید در خیابان و میدان، مجرمان را مجازات کرد.
یکی از روزنامه نگاران شاغل در یکی از خبرگزاریهای داخلی که شاهد اجرای حکم اعدام در ملاء عام بوده است در این زمینه به جرس میگوید: "در حال حاضر ذهنیت مردم عادی آن چنان دگرگون شده که مراسم اعدام و تماشای جان دادن یک انسان به تفریح و عاملی برای افزایش ترشح هورمون ادرنالین تبدیل شده است. تشدید خشونت منجر به از بین رفتن آن نمیشود بلکه آنرا بازتولید میکند. اعدام در ملاء عام از سوی قوه قضائیه یک نمایش و تزویر است که رعب و وحشت را بیشتر ایجاد میکند. "
این خبرنگار که خود را م- ز معرفی کرده است میافزاید: "پیش از اجرای حکم اعدام، منطقه محل اجرای اعدام کاملاً امنیتی میشود. خانواده افرادی که قرار است اعدام شوند معمولاً در مقابل اسلحه و گاز اشک اور و باتوم ماموران پلیس قرار دارند و حتی اجازه گریه کردن هم ندارند. پلیس ضد شورش در تمامی نقاط محل اجرای حکم مستقر است. محکومان اعدامی با یک دستگاه خودروی حمل مجرمان پلیس آگاهی از زندان اوین به محوطه منتقل میشوند. چندین دستگاه ماشین بنز پلیس نیز خودروی حامل اعدامیها را اسکورت میکنند. در این مراسم بسیاری به یکدیگر فحش و ناسزا نثار میکنند و یک عده دیگر نیز با موبایلهای خود از صحنه اعدام فیلم میگیرند."
ایران که بالاترین سرانه اعدام را به نسبت جمعیت در کل جهان دارد در حالی بیشترین میزان عکس و گزارش تصویری مراسم اعدام به ایران اختصاص یافته است که قوه قضائیه در زمان ریاست محمود هاشمی بخشنامهای مبنی بر «ممنوعیت اعدام در ملاء عام» صادر کرده بود. بنا بر این بخشنامه که در سال ۱۳۸۶ صادر شده بود، موافقت رییس قوه قضاییه و ضرورتهای اجتماعی» شروط اجرای اعدامهای علنی عنوان شده بودند.
بر اساس این حکم، انتشار هرگونه تصاویر مربوط به دار آویختن مجرمان در ملاءعام نیز ممنوع اعلام شده بود. اما با پایان یافتن دوره هاشمی شاهرودی و انتصاب صادق لاریجانی به عنوان رئیس جدید قوه قضائیه، دور تازه اعدام در ملاءعام از سال ۱۳۸۸ آغاز شد. صادق لاریجانی از زمان فعالیت خود در قوه قضائیه همواره با واپسگرایی شدید از اعدام دفاع کرد و اجرای آن را «عین قوانین اسلام» و جزو «ارزشهای اسلامی» دانست.
تماشای اعدام و تقویت روحیهی انتقام
محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه یکی از برادران لاریجانی نیز آذرماه سال جاری در دفاع از مجازات اعدام گفته بود: جمهوری اسلامی «حتی یک نفر» را هم پنهانی اعدام نکرده است.
شمار بالای اعدامها و اعمال این مجازات در ایران که از آن به عنوان لکه سیاه دامن دستگاه قضایی ایران یاد میشود، همواره مورد اعتراض فعالان و نهادهای حقوق بشری قرار گرفته است. بررسیهای صورت گرفته بیانگر آن است که تنها در آبان و آذر ماه سال جاری بیش از ۳۰ تن در ایران به اتهامهایی چون قاچاق مواد مخدر، تجاوز به عنف، سرقت مسلحانه در چند شهر ایران از جمله اصفهان، قزوین، شیراز و اردبیل اعدام شدهاند.
همچنین در روزهای پایانی دی ماه جاری نیز دو تن به اتهام تجاوز به عنف در شهرستانهای مشهد و سبزوار اعدام شدند. باشگاه خبرنگاران تصاویری از اعدام یکی از متهمان یاد شده در سبزوار را منتشر کرد که نشان میداد اجرای این حکم در استادیوم ورزشی این شهر انجام شده و مردم برای مشاهده این اعدام بر روی سکوهای ورزشگاه نشسته بودند.
این روزها تماشای صحنه اعدام برای مردم از جمله جوانان، زنان و کودکان به یک تفریح و سرگرمی تبدیل شده و آنها را به خشونت عادت میدهد. رویکردی که موافقان اجرای اعدام در ملاعام آن را موافق با شرع میدانند و ادعا میکنند اعدام باید در ملاء عام اجرا شود تا دیگران از آن متنبه شوند اما بسیاری از جامعه شناسان اعتقاد دارند که اجرای این گونه احکام در برابر دیدگان مردم باعث افزایش درجه میزان تحمل آدم کشی در جامعه و موجب عادی شدن جنایت، تقویت روحیه قساوت، انتقام و نفرت میشود.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید