مقامات غربی می‌گویند، روسیه قصد دارد از ماهواره‌ای که هفته آینده از جانب ایران به فضا پرتاب می‌کند، برای کمک به جنگ علیه اوکراین استفاده کند.

روسکوسموس، آژانس فضایی روسیه، سه‌شنبه هفته آینده، نهم اوت (۱۸ مرداد) را برای پرتاب ماهواره «خیام» اعلام کرده است. این درحالی است اخیرا گزارش‌ها درباره توافق پهپادی ایران و روسیه برای بهره‌برداری مسکو از هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران نیز در کانون توجه قرار گرفته بود.

به گزارش واشینگتن‌پست، با این حال ایران قادر نخواهد بود که بلافاصله پس از پرتاب این ماهواره کنترل آن را به دست بگیرد، چرا که روسیه می‌خواهد از آن برای پیشبرد اهداف نظامی خود در جنگ پنج ماهه با اوکراین استفاده کند.

براساس این گزارش، روسیه به ایران اطلاع داده است که قصد دارد برای چند ماه یا بیشتر از این ماهواره برای افزایش توان تجسسی خود درمورد اهداف نظامی در جنگ با اوکراین استفاده کند.

سفارت روسیه در واشینگتن از اظهارنظر درباره این گزارش خودداری کرده است.

ایران و روسیه چهار سال درباره این توافق مذاکره کردند و سرانجام مسکو اعلام کرد که به نمایندگی از ایران این ماهواره را به فضا پرتاب می‌کند. هدف از این اقدام افزایش توان جمهوری اسلامی برای جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف نظامی در خاورمیانه اعلام شده بود.

این ماهواره که به نام ریاضی‌دان شهیر ایرانی نامگذاری شده است، حاوی یک دوربین با وضوح بسیار بالا است و گفته می‌شود که به تهران امکان می‌دهد بر تاسیسات حساس در اسراییل و خاورمیانه نظارت کند. البته مقامات غربی می‌گویند وضوح دوربین این ماهواره ۱.۲ متر است که همچنان از کیفیت دوربین‌های فوق پیشرفته ماهواره‌های آمریکا پایین‌تر است.

گفته شده که این ماهواره از پایگاه فضایی در قزاقستان پرتاب می‌شود.

پرتاب این ماهواره در شرایطی انجام می‌شود که آمریکا آزمایش‌های موشکی و پرتاب ماهواره‌‌های ایران را زیر نظر دارد. از سوی دیگر مذاکرات وین برای احیای برجام در جریان است.

واشینگتن‌پست سال گذشته گزارشی درباره توافق محرمانه سپاه پاسداران و روسیه درباره این ماهواره منتشر کرده بود.

براساس گزارش واشینگتن‌پست بیشترین نفعی که ایران می‌تواند از این ماهواره ببرد، توانایی نظارت بر تاسیسات نظامی در اسراییل یا پالایشگاه‌های نفت و دیگر زیرساخت‌های حساس در کشورهای همسایه در خلیج فارس است.

این درحالی است که شماری از تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران برای پرتاب ماهواره به فضا با شکست مواجه شده است.

برای مثال در سال ۲۰۲۰ ایران از پرتاب موفق ماهواره نور خبر داد، اما چندی بعد پنتاگون این ماهواره را دوربینی سرگردان توصیف کرد. در مرکز فضایی خمینی در سمان هم که از آن برای پرتاب ماهواره‌ها استفاده می‌شود، بارها آتش‌سوزی و انفجار گزارش شده است.