توافق تاریخی نشست جهانی تغییرات اقلیمی: «ضرورت گذار از سوخت‌های فسیلی»

سیاوش اردلان

سیاوش اردلان- بی‌بی‌سی در محل کنفرانس تغییرات اقلیمی، دوبی

با توافقی تاریخی که در نشست تغییرات اقلیمی حاصل شد، جامعه جهانی برای اولین بار یک صدا «بر ضرورت گذار از سوخت‌های فسیلی» مهر تائید زد.

سوخت‌های فسیلی عبارتند از نفت و گاز و زغال سنگ که تولید و مصرف آنها باعث گرمایش زمین و شدت گرفتن تغییرات اقلیمی شده است.

با وجود تلاش کشورهای نفت‌خیز برای پرهیز از اشاره به حذف سوخت‌های فسیلی، مخالفت‌های شدید کشورهای دیگر این تلاش‌ها را ناکام گذاشت.

با این حال، در متن توافق نهایی که سلطان جابر، میزبان اماراتی نشست، آن را حرکت به سمت درست خواند، اما و اگرها و ابهامات زیادی وجود دارد که امکان توسعه صنایع سوخت فسیلی را برای کشورها فراهم می‌کند. به ویژه در خصوص کمک به کشورهای فقیر و آسیب‌دیده از سوخت‌های فسیلی، توقعات این کشورها براورده نشده است.

ولی اشاراتی که به عواقب مصرف سوخت‌های فسیلی بر گرم‌تر شدن کره زمین و شدت گرفتن تغییرات اقلیمی شده است، به مثابه اولین اذعان و اجماع جامعه جهانی بر سر واقعیت‌های علمی به شمار می‌رود که دانشمندان سال‌هاست بر آن تاکید دارند.

نگرانی اصلی دانشمندان همچنان پابرجاست که این گام ممکن است آنقدر کافی نباشد تا جهان از آستانه خطرناک افزایش دما به ۱/۵ درجه در قیاس با متوسط دمای زمین در آغاز انقلاب صنعتی و آستانه «فاجعه بار» ۲ درجه افزایش جلوگیری کند.

آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در واکنش به تصویب توافق گفت: «به کسانی که در نشست تغییرات اقلیمی با اشاره روشن به حذف سوخت‌های فسیلی مخالفت کردند، مایلیم بگویم: چه بخواهید چه نخواهید، حذف سوخت‌های فسیلی اجتناب‌ناپذیر است. فقط باید امیدوارم باشیم دیر نشده باشد.»

اجلاس اقلیمی سازمان ملل که به کاپ ۲۸ معروف است برای اولین بار توافقنامه‌ای به تصویب رساند که از کشورها می‌خواهد استفاده از سوخت‌های فسیلی را کنار بگذارند.

نزدیک به ۲۰۰ کشور در این اجلاس در دوبی حاضر بودند و این اولین بار است که بر سر متنی برای گذار از سوخت‌های فسیلی به توافق می‌رسند.

سلطان جابر، رئیس اجلاس، این توافق را «تاریخی» خواند و گفت که جهان «مسیری جدید» در پیش گرفته است.