• لورا گزی
• شغل,بی‌بی‌سی نیوز

هزاران نفر از مردم روسیه روز جمعه با نادیده گرفتن خطر دستگیری در مراسم خاکسپاری الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان، شرکت کرده‌اند. 

صریح اللهجه‌ترین منتقد ولادیمیر پوتین روز ۱۶ فوریه در زندان جان باخت.

مقام‌ها هشدار داده بودند که هرگونه تظاهراتی غیرقانونی خواهد بود. اما پلیس - که در شمار بالا مستقر شده بود - درحالی که مردم نام ناوالنی یا مخالفت خود با رئیس جمهور روسیه را فریاد می‌زدند، فقط به نظاره ایستاد.

هواداران و بستگان آقای ناوالنی، به علاوه بسیاری از رهبران خارجی، رئیس جمهور روسیه را مسئول مرگ او می‌دانند.

مقام‌های روسیه این اتهام را رد می‌کنند و می‌گویند که ناوالنی به دلایل طبیعی درگذشت. او دوران طولانی حبس را براساس اتهاماتی ساختگی در یک بازداشتگاه در مدار شمالگان سپری می‌کرد.

این نگرانی وجود داشت که مراسم روز جمعه با سرکوب روبرو شود.

در واقع حضور سنگین پلیس در مارینو قابل مشاهده بود. مارینو محل برگزاری مراسم و محل سکونت ناوالنی و خانواده‌اش برای سال‌های مدید بود.

تیم ناوالنی تخمین زد که صف مردم برای بیش از یک کیلومتر ادامه داشت، درحالی که دمای هوا در این روز ابری فقط کمی بالاتر از صفر درجه بود.

هیچ یک از ماموران پلیس - که بسیاری از آنها با تجهیزات کامل ضدشورش ظاهر شده بودند - زمانی که حمایت از ناوالنی حالتی علنا سیاسی به خود گرفت مداخله نکردند.

این نگرانی وجود داشت که مراسم روز جمعه با سرکوب روبرو شود.

در واقع حضور سنگین پلیس در مارینو قابل مشاهده بود. مارینو محل برگزاری مراسم و محل سکونت ناوالنی و خانواده‌اش برای سال‌های مدید بود.

تیم ناوالنی تخمین زد که صف مردم برای بیش از یک کیلومتر ادامه داشت، درحالی که دمای هوا در این روز ابری فقط کمی بالاتر از صفر درجه بود.

هیچ یک از ماموران پلیس - که بسیاری از آنها با تجهیزات کامل ضدشورش ظاهر شده بودند - زمانی که حمایت از ناوالنی حالتی علنا سیاسی به خود گرفت مداخله نکردند.

 

هزاران نفر شعار دادند «نه به جنگ»، «روسیه بدون پوتین» و «روسیه آزاد خواهد شد» - شعارهایی که قبلا بسیاری را راهی زندان کرده است.

امانوئل مکرون و اولاف شولتز رهبران فرانسه و آلمان از مردمی که علیرغم خطرات بالقوه در این مراسم شرکت کردند تمجید کردند.

آقای مکرون در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «این میراث ناوالنی است. یادش جاوید.»

مراسم یادبود درست بعد از ساعت دو به وقت مسکو شروع شد. این بعد از بلاتکلیفی شدید و شکایت تیم ناوالنی از این مساله بود که مقام‌ها کار آنها را برای برگزاری مراسم سخت کرده‌اند، به طوری که حتی یافتن یک وسیله نقله برای حمل جسد به مشکل خورد.

با این حال ساعاتی قبل از شروع مراسم صدها نفر در محل حاضر شدند. بعدا شخصیت‌های خارجی از جمله سفرای آمریکا، آلمان و فرانسه به آنها پیوستند.

مراسم داخل کلیسا مختصر بود و عکسی در شبکه‌های اجتماعی از تابوت روباز آقای ناوالنی که مردم به آن ادای احترام می‌کردند منتشر شد. لودمیلا و آناتولی مادر و پدر الکسی ناوالنی در کنار تابوت نشسته بودند.

با به صدا درآمدن زنگ کلیسا و انتقال تابوت به محوطه، مردم شروع به انداختن گل رز و میخک کردند و فریاد زدند: «فراموشت نمی‌کنیم!»

 

چند نفر بعد از مراسم به لودمیلا نزدیک شدند، او را در آغوش کشیدند، و گفتند: «بابت این پسر از تو سپاس‌گزاریم» و «ما را ببخش.»

یولیا، همسر آقای ناوالنی، دختر ۲۳ ساله او داریا، پسر ۱۵ ساله‌اش زاخار، و برادرش اولگ همگی در خارج هستند و در این مراسم شرکت نکردند.

یولیا اخیرا اعلام کرد که فعالیت سیاسی همسرش را دنبال خواهد کرد که به این معنی است که بازگشت به روسیه برای او ایمن نخواهد بود. «بنیاد ضدفساد ناوالنی» در روسیه یک سازمان افراط‌گرا اعلام شده است.

درحالی که مراسم در جریان بود، یولیا در پستی در شبکه‌های اجتماعی از همسرش به خاطر «۲۶ سال شادی خالص» تشکر کرد.

او گفت: «نمی‌دانم چطور بدون تو زندگی کنم، اما تلاشم را می‌کنم تا تو - آن بالا - خوشحال باشی و به من افتخار کنی.»

دختر آنها داریا هم در پستی پدرش را «قهرمان» خود خواند و نوشت: «تو همیشه سرمشق من بوده‌ای و همیشه خواهی بود.»

خاکسپاری در حدود ساعت چهار بعد از ظهر در گورستان بوریسوفکویه انجام شد.

با غروب آفتاب مردم همچنان در بیرون گورستان جمع می‌شدند، جایی که روی بنری نوشته شده بود: «پوتین او را کشت، اما نتوانست او را بشکند.»

 

به گفته سازمان حقوق بشر «او وی دی-اینفو» تا عصر جمعه حداقل ۹۱ نفر به دلیل شرکت در رویدادهای یادبود ناوالنی در سراسر روسیه دستگیر شدند.

این گروه معمولا یک منبع قابل اعتماد به حساب می‌آید و تنها منبع اطلاعات در ارتباط با اعتراضات عمومی در روسیه است.

با این حال در مجموع سرکوب گسترده و شدیدی که بسیاری می‌ترسیدند به وقوع نپیوست. این درحالی است که بعد از اعلام مرگ الکسی ناوالنی و حضور مردم برای گذاشتن گل در یادمان‌های موقتی او، صدها نفر دستگیر شدند.

البته امکان دارد که پلیس در روزهای آینده کسانی که در مراسم روز جمعه شرکت کردند را تعقیب کند. پیشتر گزارش شده بود که دوربین های تجسسی در حاشیه آرامستان نصب شده است.

مراسم روز جمعه احتمالا بزرگترین تجمع مخالفان در روسیه از زمان زندانی شدن ناوالنی در ژانویه ۲۰۲۱ بود.

ناوالنی برای تقریبا یک دهه توانایی سازماندهی تظاهرات و راهپیمایی‌هایی که اغلب به ده‌ها هزار نفر می‌رسید را داشت.

حالا که او رفته، معلوم نیست چه کسی می‌تواند جای او را برای جمع کردن این نوع جمعیت بگیرد.