پيروزى دموکرات‌ها در انتخابات مياندوره‌اى ۷ نوامبر براى مجلس نمايندگان و سناى آمريکا (کنگره جديد از ژانويه آينده شروع به کار خواهد کرد) به حق توجه همه را بر انگيخت. اينک لازم است تا نگاه دقيق‌ترى به نتايج انتخابات در سناى آمريکا داشته باشيم. نگاهى که در قريب به اتفاق "تحليل‌هاى ايرانيان“ تاکنون غايب بوده است. ترکيب ۴۹ دموکرات و ٢ مستقل، جمهوريخواهان را با ۴۹ سناتور در سنا از اکثريت انداخت. ولى سوال اينست که آيا مواضع جمهوريخواهان نيز در سنا از اکثريت افتاده است؟

يک نگاه سطحى به ليست سناتورهاى منتخب ميتواند تا حدودى اين مسئله را براى ما روشن کند. "جو ليبرمن" (ليبرمن پيرو دين يهوديت است) سناتور سابقا دموکرات و اکنون مستقل از ايالت "کنتيکت"، قبل از انتخابات اخير به علت حمايت‌هاى آشکارش از جنگ عراق و ديگر سياست‌هاى بوش و کلا سياست‌هاى جمهوريخواهان در سنا، باعث ناراحتى و خشم جناح ليبرال‌تر دموکرات‌ها شده بود. بسيارى بر اين اعتقاد بودند که "ليبرمن" يک جمهوريخواه طرفدار بوش در لباس دموکرات‌هاست. به همين علت "ليبرمن" از حمايت حزب متبوعش در انتخابات مقدماتى حزب دموکرات‌ها محروم و کنار گذاشته شد. "ليبرمن" تصميم دموکرات‌ها براى کنار رفتن خود را نپذيرفت و به عنوان کانديدای مستقل در انتخابات شرکت و با شکست دادن کانديدای دموکرات‌ها مجددا براى شش سال ديگر انتخاب شد. شايعاتى مبنى بر احتمال پيوستن او به حزب جمهوريخواهان وجود داشت. ولى ليبرمن پس از انتخاب مجدد که به‌علت راى جمهوريخواهان به او ممکن شده بود، اعلام کرد که با دموکرات‌ها باقى خواهد ماند ولى در راى‌گيرى‌ها اصل را بر مواضع خود قرار ميدهد. اگر "ليبرمن" در راى‌گيرى‌ها همانگونه که سابقا نشان داده است، جانب جمهوريخواهان را بگيرد، با تقسيم ۵٠ به ۵٠ راى‌ها در سنا، "ديک چينى“ معاون بوش که بر طبق قانون اساسى آمريکا رياست سنا را نيز به عهده دارد ميتواند (تنها زمانى که راى ها ۵٠ به ۵٠ باشد) راى يکصد و يکم را به نفع جمهوريخواهان صادر کند. در چنين صورتى دموکرات‌ها در عين حال که اکثريت سنا و رياست تمامى کميسيون‌هاى سنا را در اختيار دارند، راى کافى براى تصويب لوايح مورد نظر خود را نخواهند داشت. برخلاف مجلس نمايندگان، برترى دموکرات‌ها در سنا قاطع نيست. جمهوريخواهان با آگاهى از مواضع "جو ليبرمن" می‌توانند از فشار دموکرات‌ها بکاهند.

فردا ۵ دسامبر گزارش کميسيون عراق (بيکر ـ هاميلتون) انتشار خواهد يافت. به هوش زيادى نياز نيست تا بدانيم اين گزارش تمام گزارشى که در اختيار مقامات تصميم‌گيرنده آمريکا قرار ميگيرد نخواهد بود و نميتواند مبناى يک تحليل واقعى از سوى ايرانى‌ها باشد. فردا ۵ دسامبر سناى آمريکا موضوع بررسى و سپس تائيد يا رد صلاحيت "رابرت گيتس" براى احراز پست وزير دفاع را نيز آغاز ميکند.

از هم اکنون پيداست که اختلافات دموکرات‌ها و جمهوريخواهان پروسه بررسى صلاحيت "گيتس" را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

مصاحبهء ديروز برنامهء "دربرابر ملت" در "سى بى اس" با "استفان هدلى“ از مشاوران بوش روندى را که فردا سناى آمريکا طى خواهد کرد، تا حدودى نشان ميداد. صحبت‌هاى "هدلى“ در مورد پيشنهادهای "رامزفلد" وزير قبلى دفاع که گوشه‌هائى از آن به بيرون درز داده شده است، نشان ميداد که پذيرش تمامى آنچه که کميسيون "بيکر ـ هاميلتون" پيشنهاد کرده است در دستور کار دولت بوش نخواهد بود. "هدلى“ در مورد آنچه "رامزفلد" پيشنهاد کرده است گفت: نامه رامزفلد که بخش‌هائى از آن درز کرده آلترناتيوى در مقابل سياست کنونى در رابطه با جا به جائى نيرو هاى آمريکا در عراق، سازنده [مفيد] است، ولى يک پيشنهاد و سياست رسمى نيست.

نامه رامزفلد ميگويد که نيروهاى آمريکائى با خروج از برخى شهر ها عمدتا در محل‌هاى نزديک به مرزهاى عراق با ايران و سوريه مستقر بشوند. اين موضوع با توجه به بسيارى از فاکت‌ها ميتواند درست باشد. اگر کويت، عربستان سعودى، اردن و ترکيه بتوانند مرزهاى خود با عراق را زير کنترل دقيق‌ترى داشته باشند، آمريکا اين امکان را پيدا ميکند که با تخليه برخى شهرهاى عراق نيروهاى خود را در نزديکى مرزهاى سوريه و ايران مستقر سازد و به اين ترتيب شيعيان عراقى را محاصره کند.

در رابطه با وضعيت عراق و سياست‌هاى بوش، سناتور دموکرات خانم "دايان فينستين" از ايالت کاليفرنيا ديروزدرمصاحبه با "سى ان ان" گفت: چيزى عوض نشده است. بوش ميگويد که منعطف باقى خواهد ماند، ولى واقعيت اين است که او هرگز منعطف نبوده است. او نه به جمهوريخواهان و نه به دموکرات‌ها، بلکه تنها به گروه کوچکى که در اطراف خود دارد گوش ميدهد.

با توجه به ترکيب جديد سناى آمريکا ميتوان باور کرد که صحبت‌هاى سناتور کاليفرنيا چندان دور از واقعيت نباشد. بوش ميتواند شوک انتخابات اخير را در سنا تا حدودى کنترل کند.

موضوع عراق حداقل تا پايان رياست جمهورى بوش، در مرکز توجه آمريکا باقى خواهد ماند. اين براى ايران فرصت خوبى است که وارد روندى بشود که به عادى شدن رابطه‌اش با آمريکا بيانجامد. اما هرگز نبايد فراموش کرد که اعتماد به نفس بيش از حد و دل‌خوش بودن به مشکلات آمريکا در عراق و پيروزى دموکرات‌ها در انتخابات، نابخردانه است. جاى خوشبختى است که حداقل آزادى‌خواهان ايرانى بر گزينهء نظامى از سوى آمريکا در مقابل جمهورى اسلامى دست رد می‌زنند و خواهان عادى شدن رابطهء دو کشور هستند.