آنچه که در سال ۶٠ در ایران رخ داد "همچون رعد و برقی ناگهانی در آسمانی صاف" نبود؛ رویدادهای سال ۶٠ نتیجه و برآیند اتفاقات و تحولاتی بود که مقدمات آن از پیش فراهم شده بود.

سرمنشاء رویدادهای سال ۶٠ در سال ٥٧ قرار داشت و از آن پس، آنچه که رخ داد، همچون حلقه های زنجیری به هم پیوسته بود که در سال ۶٠ به نتیجه نهائی خود انجامید. بنابراین هرگز نمی توان چگونگی و چرائی رویدادهای سال ۶٠، کشتار هزاران عضو و هوادار سازمان های سیاسی و به بند کشیدن ده ها هزار تن از مردم ایران را در نیمه اول دهه شصت دریافت، بدون این که رابطه آن را با حوادث و تحولات سیاسی پیش از آن بررسی کرد.

بنابراین راهی نیست جز این که، در آغاز ولو مختصر، به این رویدادها اشاره کنیم.

تا سال ۶۰

مردم ایران در شرایطی به انقلاب روی آوردند که از هرگونه تشکل و رهبری انقلابی قدرتمند، محروم بودند. رژیم شاه با اختناق و استبداد هولناکی که بر ایران حاکم کرده بود، توده های مردم را در نا آگاهی و اسارت نگاه داشته بود. در همان حال که فعالیت تمام سازمان های سیاسی را از چپ و راست ممنوع کرده بود، برای حفظ موجودیت رژیم خود و در نا آگاهی نگاه داشتن مردم، دستگاه مذهبی را تقویت می کرد. در درون این نهاد، گروهی از طرفداران خمینی قرار داشتند که با رفرم های حکومت در نیمه اول دهه چهل از موضعی ارتجاعی به مخالفت برخاسته بودند.

فعالیت های مذهبی آنها پوشش مناسبی برای فعالیت سیاسی بود. آنها در دوران رژیم استبدادی شاه از امکانات مالی و تشکیلاتی قابل ملاحظه ای برای سازماندهی و تبلیغات برخوردار بودند. از این رو وقتی که انقلاب رخ داد، به رغم این که بار اصلی جنبش بر دوش کارگران و زحمتکشان، به ویژه کارگران صنعت نفت بود، آنها در شرایط خلاء رهبری انقلابی توانستند سریعا خود را به عنوان تنها آلترناتیو، به جنبش تحمیل کنند.

سازمان چریک های فدائی خلق ایران که در واقع، تنها جریان انقلابی و چپ بود که در میان بخشی از مردم ایران نفوذ و اعتبار داشت، زیر ضربات مداوم رژیم پلیسی شاه، بیش از آن تضعیف شده بود که بتواند رهبری این جنبش را در دست بگیرد. طرفداران خمینی، ستاد های حاضر و آماده ای در سراسر ایران به نام مساجد در اختیار داشتند. آنها علاوه بر امکان بسیج توده ای، شروع به سازماندهی گروه های شبه نظامی در گرد مساجد کردند که وظیفه آنها سرکوب و جلوگیری از شکل گیری هرگونه حرکتی مستقل از آلترناتیو پیروان خمینی بود.

این گروه ها که پیراهن های سیاه می پوشیدند، در حالی که شعار "حزب فقط حزب الله، رهبر فقط روح الله" سر می داداند، با چاقو و چماق به گردهم آئی ها و راهپیمائی های مستقل یورش می بردند و آنها را پراکنده می کردند. نا آگاهی مردم نیز که نتیجه اختناق دوران رژیم شاه بود، در خدمت مقاصد آنها قرار داشت. خمینی ادعا می کرد که خواست های مردم را محقق خواهد ساخت و مردم هم از روی نا آگاهی و زود باوری آن را می پذیرفتند. در واقع می شود گفت که رژیم شاه در بطن خودش این آلترناتیو را پرورش داده بود.

وقتی که انقلاب تا به آن حد اعتلا یافت که دیگر با شکست دولت نظامی ازهاری بر همه مسجل شده بود که شاه قادر به مهار آن نیست، تمام دشمنان داخلی و بین المللی انقلاب، برای نجات نظم موجود و در هم شکستن انقلاب، به حمایت از خمینی برخاستند. گروهی از یاران شاه به خمینی ابراز وفاداری کردند و نهضت آزادی و جبهه ملی به متحدین پرو پا قرص خمینی تبدیل شدند. قدرت های بزرگ جهان در کنفرانس گوادلوپ تصمیم قطعی گرفتند که شاه باید برود و قدرت، مسالمت آمیز به هیئت حاکمه جدیدی واگذار گردد. طرف های مذاکره خمینی با قدرت های امپریالیست، تا جائی که بر ملا شده است، در داخل از طریق سفارت آمریکا، مهدی بازرگان و بهشتی و در خارج از کشور، یزدی، قطب زاده و طباطبائی بودند.

برای اجرای نقل و انتقال مسالمت آمیز قدرت و واداشتن سران ارتش به تبعیت از قدرت حاکمه جدید، هویزر نماینده ویژه دولت آمریکا به ایران اعزام شد. هویزر مخفیانه به ایران آمد و پس از انجام ماموریت اش مخفیانه از ایران خارج شد. با ورود هویزر، آمریکا از شاه خواست که ایران را ترک کند. خمینی برای اطمینان دادن به دولت آمریکا که با قدرت سیاسی کاری ندارد، بازرگان را که مورد اعتماد آمریکا بود، مامور تشکیل دولت انتقالی نمود که وزرایش را اعضای نهضت آزادی و جبهه ملی تشکیل می دادند.

در این نقطه، چنین به نظر می رسید که با این سازش داخلی و بین المللی، انقلاب در همین جا پایان یافته و آنچه که انجام گرفته، انتقال قدرت از دست یک ارتجاع به ارتجاع دیگری است. قرار بود دستگاه دولتی در مجموع دست نخورده باقی بماند. در حالی که ماموریت هویزر نماینده ویژه آمریکا برای نقل و انتقال مسالمت آمیز قدرت در ١٨ بهمن به پایان رسیده بود و اصلی ترین سران نیروهای مسلح و دستگاه امنیتی شاه پذیرفتند که از قدرت جدید تبعیت کنند، اتفاق جدیدی رخ داد که تمام محاسبات را برهم زد.

توده های مردم ایران در پی اعتصاب عمومی سیاسی، آماده قیام مسلحانه بودند. خمینی و متحدین او تا آن وقت تمام تلاش خود را به کار گرفته بودند که قیام مسلحانه رخ ندهد. با این همه در دوره های پر تلاطم سیاسی، گاه اتفاقاتی رخ می دهد که کسی قادر به کنترل آن نیست. حمله نیروهای گارد سلطنتی برای سرکوب شورش همافران، از همین نمونه اتفاقات سیاسی بود که جرقه ای برای برافروختن قیام مسلحانه شد.

مقاومت همافران در شب ٢٠ بهمن در برابر واحدهای گارد با اتفاق دیگری هم زمان گردید. صبح روز ٢١ بهمن قرار بود سازمان ما مراسم بزرگداشت سالروز سیاهکل را در دانشگاه تهران برگذار کند. خبر حمله گاردی ها به همافران که رسید، ده ها هزار نفری که در این گردهم آئی حضور یافته بودند، با شعار "ایران را سراسر سیاهکل می کنیم"، "به یاری همافران بشتابیم" سیل آسا به سوی نیروی هوائی سرازیر شدند. تا عصر آن روز تمام منطقه ای که از میدان امام حسین و پیروزی تا نیروی هوائی را در بر می گرفت، سنگر بندی شد. قیام آغاز شده بود. نیروی های گارد با شکست رو به رو شدند.

از بامداد ٢٢ بهمن تمام مراکز نظامی و امنیتی رژیم شاه در تهران یکی پس از دیگری به تسخیر مردم در آمد. سپس این قیام به شهرهای دیگر بسط یافت. ارتش و بوروکراسی دچار از هم گسیختگی شدند. تمام آنچه که برای انتقال مسالمت آمیز قدرت و دست نخورده باقی ماندن ارتش، پلیس و دستگاه امنیتی انجام گرفته بود با شکست رو به گردید. به قول مهدی بازرگان به جای بارانی که آنها طالب اش بودند، سیل آمده بود. اکنون دیگر کنترل اوضاع از دست ارتجاع خارج شده بود.

با این قیام، اوضاع تغییر کرد. اکنون انقلاب نتایج دوگانه ای به بار آورده بود. از یک طرف قدرت سیاسی در دست ارتجاع طبقاتی و مذهبی قرار گرفته بود که تمام فراکسیون های بورژوازی پشت سر او متحد شده بودند و از سوی دیگر، مردم مسلحی قرار داشتند که با ابتکار عمل خویش، رژیم سلطنتی را به گور سپرده بودند، آزادی های سیاسی را با نبرد به دست آورده بودند و اکنون با قیام در پی تحقق مطالبات اساسی خود از انقلاب و سوق دادن انقلاب به جلو بودند. تمام وقایعی که از این پس در ایران رخ داد، نتیجه این نتایج دوگانه انقلاب بود که به یک دوران پرکشمکش میان انقلاب و ضدانقلاب شکل داد. راه میانی وجود نداشت. یا انقلاب می بایستی از نو خود را تجدید سازماندهی کند و ضدانقلاب را از اریکه قدرت به زیر بکشد، یا ضد انقلاب، انقلاب را به کلی از پای درآورد و سلطه قطعی ارتجاع حاکم گردد. نتیجه نهائی این کشمکش و درگیری انقلاب و ضدانقلاب، سرانجام به خونین ترین شکل آن در سال ۶٠ با پیروزی قطعی ضد انقلاب و سلطه همه جانبه ارتجاع، پایان گرفت.

قدرت حاکمه جدید اکنون برای پیشبرد وظیفه اصلی خود که سرکوب قطعی انقلاب بود، نخستین وظیفه اش را خلع سلاح مردم، بازسازی ارتش و ایجاد یک نیروی مسلح جدید قرار داد. کمیته های محلات از عناصر مردمی تصفیه شدند و نقش کلانتری و پلیس را برعهده گرفتند. گروه های حزب الهی که از پیش سازماندهی شده بودند، برای مقابله با مردم، تقویت گردید. برنامه ارتجاع حاکم این بود که گام به گام و سنگر به سنگر انقلاب را به عقب نشینی وادارد تا وقتی که توازن قوا امکان حمله نهائی را بدهد.

یورش به دست آوردهای انقلابی مردم از همان فردای قیام آغاز گردید. ارتجاع حاکم با تمام آزادی هائی که مردم در جریان مبارزه کسب کرده بودند، مخالف بود. این آزادی ها می بایستی از مردم سلب شود. هنوز چند روزی از سرنگونی شاه نگذشته بود که در اسفند ماه کتابفروشی ها مورد حمله گروه های شبه نظامی حزب الهی قرار گرفتند و حتا در چند مورد به آتش کشیده شدند. راهپیمائی زنان در دفاع از حقوق و مطالبات خود مورد یورش وحشیانه قرار گرفت. دفاتر سازمان های سیاسی در معرض حمله قرار گرفتند. تجمعات اعتراضی کارگران با سرکوب هائی روبه گردید که حتا به قتل فعالین کارگری در قزوین و اصفهان انجامید.

انسجام ارتش می بایستی با در گیر کردن آن در جنگ های ساختگی، به آن بازگردانده شود و در جنب آن نیروی مسلح جدیدی به نام پاسداران ایجاد گردد. برافروختن جنگ در کردستان در اواخر اسفند ٥٧ به بهانه های واهی در زمره نخستین اقدامات رژیم برای بازگرداندن انسجام به درون ارتش از هم گسیخته بود. این مردم کردستان نبودند که اعلان جنگ دادند. آنها با ایجاد کمیته ها و شوراها از آزادی خود دفاع می کردند. آنها چیزی جز این نمی خواستند که از خود مختاری منطقه ای برخوردار باشند. جمهوری اسلامی به کردستان لشکرکشی کرد. شهرها و روستاها را بمباران نمود و دادگاه های خلخالی را برپانمود که در نخستین سری اعدام ها، تعدادی از فعالین سازمان ما و سازمان های منطقه ای کردستان را به جوخه اعدام سپرد.

هیئت نمایندگی مردم کردستان برای حل مسالمت آمیز مسئله تلاش فراوان کرد، اما جمهوری اسلامی به هیچیک از خواست های آنها پاسخ نداد و جنگی را به مردم کردستان تحمیل کرد که تا اواسط دهه ۶٠ به طول انجامید. جمهوری اسلامی در فروردین سال ٥٨ به ترکمن صحرا لشکرکشی کرد تا شوراهائی را که مردم تشکیل داده بودند در هم بکوبد، سازمان ما تلاش فراوان به کار برد که اهداف جنگ طلبانه رژیم را خنثا کند. اما رژیم، طالب جنگ، سرکوب و کشتار برای نابودی دست آورهای انقلاب بود. رفقای ما، رهبران خلق ترکمن را برای گفتگو پیرامون خواست های مردم و حل مسئله زمین به جلسه دعوت کردند، اما آنها را دستگیر و به جوخه اعدام سپردند. در ٣١ فروردین دفتر سازمان را در آبادان مورد حمله مسلحانه قرار دادند که در جریان آن ٧ نفر زخمی و حدود ٤٠ تن دستگیر شدند.

تیمسار مدنی دستور برچیدن دفاتر سازمان های خلق عرب را در خوزستان صادر کرد و چهار شنبه سیاه ٩ خرداد سال ٥٨ را آفرید که در جریان آن ده ها تن را در خرمشهر به قتل رساندند. در آذربایجان حتا به حزب خلق مسلمان طرفدار شریعتمداری رحم نکردند و با سرکوب، فعالیت آن را ممنوع کردند. اخراج، دستگیری و ترور کارگران پیشرو را در دستور قرار دادند و شعار شورا بی شورا را سر دادند تا این دست آورد بزرگ کارگران و زحمتکشان را نابود کنند. خمینی فرمان شکستن قلم ها و بستن دهان ها را در یکی از سخنرانی های خود صادر کرد، تا آزادی بیان را در کل ممنوع کند. تعطیل روزنامه ها، حمله به دفاتر سازمان ما توسط گروه های حزب الهی در تهران، تماما سیاست رژیم برای نابودی و تعطیل آزادی فعالیت سیاسی بود.

جمهوری اسلامی گام به گام با سازماندهی نیروهای مسلح خود، دست آوردهایی را که مردم در جریان انقلاب به دست آورده بودند از آنها باز پس می گرفت. سلطه ضد انقلاب و برچیدن آزادی های سیاسی بدون سرکوب دانشگاه ها که در کل مخالف رژیم بودند، نا تمام بود. لذا سرکوب خونین دانشجویان و تعطیل دانشگاه ها اقدام دیگر رژیم برای برقراری رژیم ترور و خفقان بود.

جمهوری اسلامی هنوز یک مشکل بزرگ داشت. دو سازمان پر قدرت، سازمان چریک های فدائی خلق ایران وسازمان مجاهدین خلق، وجود داشتند که به سادگی نمی توانست برای رسیدن به هدف نهائی اش ، تکلیف را با آنها یک سره کند. شوخی نبود که بخواهد به سازمان ما اعلان جنگ دهد که در سراسر ایران از سازماندهی و حمایت توده ای گسترده ای برخوردار بود و با فراخوان هایش فقط در تهران صدها هزار نفر به خیابان ها می آمدند.

وقتی که در سازمان ما انشعاب رخ داد و جریان موسوم به فدائیان اکثریت به حمایت از جمهوری اسلامی برخاستند و ما به عنوان فدائیان اقلیت خط مشی سازمان را در مخالفت با جمهوری اسلامی ادامه دادیم، ارتجاع حاکم نفس راحتی کشید. چون انشعاب در سازمان ما علاوه بر این که بزرگترین قدرت مخالف رژیم را در هم می شکست، بر تغییر توازن قوا میان نیروی انقلاب و ضد انقلاب تاثیر بسیار مهمی داشت. این انشعاب که در نتیجه گرویدن جریان موسوم به اکثریت به جانب ارتجاع، ناگزیر بود، برای سرنوشت انقلاب نیز فاجعه بار بود و کمر جنبش انقلابی مردم را شکست. چرخش به سوی ارتجاع از سوی جریان موسوم به اکثریت در درون سازمان ما، بزرگترین خیانت به توده های مردمی بود که یگانه پناهگاه خود را در رویاروئی با ارتجاع حاکم، در این سازمان یافته بودند.

اکنون زمان آن فرارسیده بود که جمهوری اسلامی، سرکوب نهائی تمام سازمان های سیاسی مخالف و برچیدن آخرین دست آورهای انقلاب و برقراری سلطه همه جانبه ارتجاع را در دستور کار قرار دهد. بر طبق سند محرمانه ای که سازمان ما پیش از آغاز یورش نهائی رژیم در شماره ۱۱۲ نشریه کار انتشار داد، این تصمیم در بهمن ماه ٥٩ در اجلاسی با حضور وزیر کشور، دادستان های رژیم، فرمانده سپاه پاسداران، وزیر ارشاد، مقامات اطلاعاتی و امنیتی و مسئولین کمیته ها و زندان ها اتخاذ گردید، که تقریبا همه آنها وابسته به جناحی بودند که بعدا نام اصلاح طلب برخود نهادند.

قرار بر این بود که نخست دادستان کل اطلاعیه ای تهدید آمیز صادر کند و پس از آن سرکوب آغاز شود. رژیم برای پیشبرد این هدف خود سه گروه را مشخص کرده بود. در گروه نخست مخالفین بالفعل جمهوری اسلامی قرار داشتند که ابتدا می بایستی سرکوب شوند و سازمان ما نیز در این گروه قرار داشت. در گروه دوم مخالفین بالقوه قرار داشتند که مجاهدین خلق مهم ترین آنها بود و در گروه سوم حامیان و دوستان جمهوری اسلامی از نمونه حزب توده و فدائیان اکثریت بودند.

پس از این تصمیم، دادستان کل اطلاعیه ١٠ ماده ای اش را انتشار داد. اما درست در همین مقطع، اوضاع سیاسی نیز جهت دیگری به خود گرفته بود. اقدامات ارتجاعی رژیم در طول دو سالی که از قیام می گذشت، سرکوب و سلب آزادی ها و حقوق دمکراتیک مردم، بر ملا شدن وعده های دروغین خمینی و تشدید فقر، بخش وسیعی از توده های مردم را از توهمی که به خمینی و رژیم جمهوری اسلامی داشتند درآورده بود.

این مردمی که از رژیم جدا می شدند، در ابعادی گسترده به جانبداری از سازمان های انقلابی و کمونیست روی می آوردند. مبارزات و اعتراضات کارگران و زحمتکشان مدام اعتلا و افزایش می یافت. از طرف دیگر اختلاف و تضادهای درونی رژیم تشدید شده بود. اختلاف و در گیری میان بنی صدر با جناح های دیگر و شخص خمینی به شدت حاد شده بود. در اسفند ماه سال ٥٩ یک بحران سیاسی شکل گرفت و وضعیتی نزدیک به وضعیت بحرانی خرداد ماه ٨٨ پدید آمده بود.

سازمان مجاهدین خلق که اکنون با بنی صدر رسما متحد شده بود، دچار این توهم شد که اوضاع برای یک سره کردن کار رژیم فراهم است. آنها تصمیم به سرنگونی رژیم گرفتند. رهبری مجاهدین این تصمیم را با سازمان ما در میان گذاشتند. آنها اعلام نمودند که می خواهند وارد فاز درگیری با رژیم شوند و از سازمان ما نیز خواستند که به همراه مجاهدین برای سرنگونی رژیم اقدام کند. در جلسه ای که با آنها داشتیم، مخالفتمان را اعلام کردیم و از آنها نیز خواستیم که این تصمیم را عوض کنند و یا لااقل اقدام برای سرنگونی رژیم را به تعویق اندازند. دو دلیل هم داشتیم که برای آنها توضیح دادیم. اول این که از نظر ما اگر چه یک بحران سیاسی شکل گرفته بود و نارضایتی بخش وسیعی از مردم در اسفند ماه ٥٩ محسوس بود، اما هنوز اعتلای جنبش به مرحله ای نرسیده بود که اکثریت مردم به قیام روی آورند. ما خود را در مرحله تدارک سیاسی و نظامی قیام می دانستیم که هنوز وجه سیاسی آن که همانا گردآوری لشکر سیاسی و بسیج سیاسی به ویژه در میان کارگران بود، وظیفه عمده محسوب می شد و عمل نظامی از دیدگاه ما صرفا می توانست یک تاکتیک فرعی باشد. از این رو به جز کردستان که مسئله ای متفاوت بود و ما خود را موظف می دانستیم از مبارزات مردم کرد علیه ارتجاع حاکم حمایت کنیم و علیه رژیم بجنگیم، در نقاط دیگر ایران تا سال ۶٠ به سلاح علیه رژیم متوسل نشدیم. پس از یورش رژیم در سال ۶٠ بود که در چند مورد محدود، بخش نظامی سازمان، کمیته های رژیم را مورد حمله قرار داد که آن هم در چارچوب تدارک نظامی قیام بود و نه روی آوری ما به مبارزه مسلحانه. از همین رو بود که در جریان این عملیات محدود نیز حتا یک نفر از اعضای سازمان ضربه نخورد. نکته دیگر این که ما هنوز نتوانسته بودیم پس از انشعاب، نیروی وسیعی را که جانبدار جناح اقلیت سازمان بودند و عمدتا هم نیروی هوادار، سازمان دهی کنیم. بنابراین گر چه می دانستیم که رژیم به زودی حمله گسترده خود را آغاز خواهد کرد، برای ما مسئله مهم تلاش برای عقب انداختن این حمله ارتجاع بود. در حالی که اقدام مجاهدین معنای دیگری جز جلو انداختن اقدام سرکوبگرانه رژیم نداشت. مجاهدین خلق اما تصمیم قطعی خود را پیشاپیش گرفته بودند.

خرداد ۶۰

سازمان مجاهدین خلق ایران در ٣٠ خرداد برای قدرت نمائی در مقابل رژیم یک راهپیمائی بزرگ با حضور میلیشیای مجاهد برگزار کردند. این راهپیمائی مسالمت آمیز بود، اما نیروی سازمان یافته مجاهد، برای نخستین بار آماده درگیری با نیروی سرکوب رژیم بود. سازمان ما به عللی که در بالا گفتم رسما و علنا از راهپیمائی مجاهدین حمایت نکرد، اما از آنجائی که هنوز این یک راهپیمائی مسالمت آمیز بود و تقویت مجاهدین در برابر رژیم و تناسب قوا برای ما مهم بود، رهبری سازمان، درونی از تشکیلات خواست که در این راهپیمائی شرکت کنند. نیروهای مسلح رژیم به همراه گروه های شبه نظامی حزب الهی این راهپیمائی را مورد حمله قرار دادند و درگیری گسترده ای آغاز شد. رژیم که تصمیم خود را از قبل گرفته بود اکنون با آمادگی، طرح سرکوب تمام سازمان های سیاسی مخالف بالفعل و بالقوه را به مرحله اجرا در آورد. رژیم عزم کرده بود که با به راه انداختن حمام خون به پیروزی قطعی دست یابد و رسالت خود را در شکست قطعی انقلاب به فرجام برساند.

در شامگاه ٣١ خرداد اولین گروه از زندانیان سیاسی را که در میان آنها سعید سلطانپور شاعر و نویسنده عضو سازمان ما و دبیر کانون نویسندگان ایران نیز قرار داشت، به جوخه اعدام سپردند. سعید سلطانپور در ٢٧ فروردین بازداشت شده بود. دوره ای از اعدام های گسترده آغاز شد که تا مدتها همه روزه اسامی ده ها تن از اعدامیان در روزنامه های رژیم چاپ می شد تا جو رعب و وحشت را حاکم کنند. مجاهدین خلق نیز از فردای ٣٠ خرداد، عملیات مسلحانه خود را برای سرنگونی رژیم آغاز کردند. آنها در کل عقیده ای به بسیج توده ای و نقش توده های مردم در سرنگونی رژیم نداشتند. پیش از آنکه وارد فاز نظامی شوند، هیچگاه در جنبش های اعتراضی توده ای مردم ایران علیه رژیم شرکت نکردند. تمام فعالیت آنها قبل از سال ۶٠، در خدمت سازماندهی یک میلیشیا و نفوذ در ارگان های دستگاه دولتی بود. وقتی هم که وارد فاز نظامی درگیری با رژیم شدند، تاکتیک آنها، آوردن میلیشیا به صحنه درگیری، بدون حضور توده مردم، بمب گذاری و ترور سران رژیم بود. تاکتیک های آنها توطئه گرانه و آنارشیستی بود. آنها چنین می پنداشتند که با زدن سران رژیم و تظاهرات مسلحانه میلیشیا، جمهوری اسلامی سقوط خواهد کرد. اما با هر بمب گذاری و کشته شدن تعدادی از سران رژیم، بالعکس، جمهوری اسلامی می کوشید که نیروهای طرفدار خود را به خیابان ها بریزد و جو رعب و وحشت را بیشتر حاکم سازد.

تحت چنین شرایطی، توده مردم مخالف رژیم که تا پیش از این درگیری ها، فعالانه در مبارزه سیاسی شرکت داشتند، عقب نشستند و اعتلائی که پدید آمده بود، تدریجا از بین رفت. حضور میلیشیای مجاهد در درگیری ها به تمام معنا بی هدف بود. همچون یک لشکر شکست خورده، تظاهرات مسلحانه برپا می کردند که هر بار نیز به دستگیری و کشته شدن تعدادی از آنها می انجامید. شکست مجاهدین در همان سال ۶٠ قطعی شد.

اگر چه مجاهدین خلق در سال ۶٠ مبارزه برای سرنگونی رژیم را آغاز کردند، حقیقت اما این است که جمهوری اسلامی مجاهدین را به عرصه درگیری کشاند. مجاهدین خلق به لحاظ تفکر سیاسی با دولت مذهبی دشمنی و تضاد خصمانه نداشتند. پدر معنوی آنها طالقانی بود. آنها از همان آغاز تلاش فراوان کردند که برای خود جایگاهی در جمهوری اسلامی دست و پا کنند، اما خمینی و هواداران او آنها را تحویل نگرفتند و از خود راندند. مجاهدین همانگونه که اشاره کردم در هیچیک از اعتراضات توده ای گسترده ای که پس از قیام در سراسر ایران رخ داد، شرکت نکردند و هیچگاه رسما و علنا از این اعتراضات و مبارزات توده ای حمایت ننمودند. آنها نمی خواستند وارد درگیری با جمهوری اسلامی شوند، بلکه در جستجوی جایگاهی برای خودشان در دولت دینی بودند. این جمهوری اسلامی بود که آنها را زیر فشار قرار داد ، به اپوزیسون تبدل کرد و سرانجام به درگیری کشاند.

اکنون دیگر با یورش نهائی ارتجاع، آخرین بقایای دست آوردهای مردم در انقلاب از آنها باز پس گرفته شده بود. رژیم ترور و خفقان حاکمیت کامل یافت. تمام سازمان های سیاسی مخالف جمهوری اسلامی با سرکوب های همه جانبه رو به رو شدند. پس از مجاهدین بیشترین لطمات به سازمان ما وارد آمد که به رغم انشعاب بزرگ، هنوز یک سازمان مهم با پایگاه توده ای وسیع بود. در فاصله سال های ۶٠ تا آبان ماه ۶٤ که بزرگترین ضربه به بخش کارگری سازمان ما وارد آمد، لااقل ٥٠٠ تن از اعضا، فعالین و هواداران سازمان، اعدام شدند یا در جریان مقاومت مسلحانه هنگام دستگیری، جان باختند و هزاران تن در سراسر ایران به بند کشیده شدند. اکثریت اعضای کمیته مرکزی سازمان ما نیز در همان سال ۶٠ به دست ارتجاع به قتل رسیدند.

با یورش سال ۶٠، ضد انقلابی که برخود نام انقلاب اسلامی نهاده بود به پیروزی قطعی دست یافت، انقلاب به کلی در هم شکست، سلطه همه جانبه ارتجاع و رژیم تام و تمام ترور و اختناق حاکم گردید.

*توکل

عضو وقت کمیته مرکزی سازمان چریک‌های فدایی خلق اقلیت