برخورد گفتاری و اساسا نطق و بیان مفاهیم از بارزترین ویژگی های انسان است. امری که زائیده قدرت تجرید و انتزاع شعور و ذهن او می باشد.

کلمات و مفاهیم روابط انسانها را قانونمند و منتظم ساخته اند و بر همان مبنا برآورده شدن نیازهای جسمی و روحی آنها را نیز تسریع نموده و بدانها حالت زیباتر و روان تر و لذت بخش تری داده اند.

هرچه این ارتباط کلامی و درک و فهم انسانها بیشتر و قویتر شده است به همان میزان هم نشاط و شادابی و لذت زندگی ها نیز فزونتر گشته اند.

و اما چه عواملی نقش تسریع کننده یا برعکس نقش مهاری و کند کننده در این سیر دارند و تکرار؟!

تکرار؟! تکرار؟! در این راستا چه جایگاهی؟

برای پرداخت به این موضوع ابتدا باید دید که کلمات حامل چه بار و انرژی های مثبت و منفی هستند، امری که قالب و شکل کلمات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد بطوری که حتی در جائی حتی کلمه عاشقانه ای نفرت انگیز و برعکس کلمه ناسزائی را دل انگیز می سازد پس در واقع و در نهایت این بار و انرژی و حس و نیروئی تعیین کننده است که کلمات شکل و قالب آنها شده اند.

دوم اینکه باید توجه کرد که هر بار با تکرار مفاهیم و جملات چه اثری روی سابجکت یا مفعول گذارده می شود بدینصورت که اگر خودیت و موجودیت فرد مفعول و قدرت تصمیم گیری او در این رابطه حفظ شود و او خود را در یک رابطه برابری حس کند این تکرار می تواند موثر و مفید باشد مثلا تکرار جملاتی مانند " تو قوی هستی، تو زیبائی، تو دوست داشتنی هستی و انواع کلمات با بارهای مثبت و انرژی زا ..... البته نقش چگونگی انتقال را نیز نباید نادیده گرفت.

اما چنانچه این تکرارها خودیت و استقلال و اصالت فردی و قدرت تصمیم گیری او را متزلزل سازد این تکرارها نه تنها موثر نخواهند بود بلکه در فرد مذبور دافعه و یک مکانیسم دفاعی در برابر فرد تکرارکننده ایجاد خواهد کرد که به سیر یک رابطه سالم و سازنده ضربه خواهد زد. در این رابطه می توان به انواع باید و نبایدها که از محیط اطراف به فرد القا و اعمال می شود اشاره کرد.

حرکت اعتراضی امروزه مردم ما در عرصه سیاسی نیز نمونه ای از این دافعه ها در برابر سیستم طبقاتی و ارشادی و استبدادی می باشد.

این در واقع نیاز فطری انسان است که او خود را قادر، توانا و دانا می بیند و اینکه می تواند خودش تصمیم بگیرد. این را می توان در یک کودک نیز بوضوح مشاهده کرد. چنانچه این حس و نیاز فطری عاری از هر آسیب و صدمه ای بماند حس کمک گیری، تعاون و احساس تکمیل شدن و نیاز به همکاری در او بدرستی در یک توازن متعادلی رشد می یابد بدون اینکه مکانیسم تدافعی و موضع گیری در او ایجاد شود.

متاسفانه در جوامعی مانند ایران که سیستم طبقاتی و هیرارشی حاکمیت دارد و تبعیت و اطاعت از مافوق تحت هر عنوانی یک قاعده شده است این القای باید و نبایدها با تکرار و تکرار و تکرار آزاردهنده و مخرب جزئی از سیستم تربیتی جامعه و نیز حاکم در روابط فردی شده است و به تبع آن، متقاعد کردن دیگران و تلاش در محقق جلوه داده خود، رفتارهای ناهنجار دیگری می شوند که زائیده و لازمه این روابطند.

با شناخت و آگاهی بر تمامی این عوامل و ناهنجاری های چنین سیستم های ناسالمی، عناصر آگاه و روشنفکر می توانند خود را از این روابط کنار کشیده و حداقل در روابط فردی و محیط پیرامون خود الگوی عملی صحیح برای یک رابطه کلامی و گفتاری سازنده باشند، الگوئی که عاری از تکرارهای مخرب و آزاردهنده و رفتارهای مبتنی بر متقاعد کردن و توجیه نمودن خود و الزام در تائید گرفتن از دیگران برای خود باشند و چه زیبا و بامسمی است این جمله عرفانه برای چنین منش و روشی

" گر در خانه کس است یک حرف بس است "

چرا که وجود هر انسانی خود کلام سازنده و رهگشا را برای زندگی اش به مانند یک آهن ربا به سمت خود جذب می کند و نیازی به تکرار نیست. از طرفی باید برای تعمق و تفکر و هضم هر کلامی حتی سازنده ای در طرف مقابل یک پروسه زمانی را قائل شد که این هم بنا به قدرت و قابلیت جذب مفعول متفاوت است.

بنابراین اصرار و الزام در به تائید رساندن نظرات خود و تحمیل اعتقادات فردی با تکرارهای ممتد که به نوعی سوهان روح و روانند و نیز موجب مکانیسم های تدافعی در طرف مقابل، نه تنها موثر نخواهند بود بلکه آسیب های روحی و روانی سختی را ایجاد می کنند که گاها ترمیم زخم های آن جبران ناپذیر می باشند.

متاسفانه چنین عارضه های ناگوار را ما در سیستم های استبدادی و دیکتاتوری و نیز در روابط فردی چنین جوامعی به وفور شاهدیم و در بطن چنین روابطی است که سیکل معیوب مجرم و قربانی نیز بشدت تقویت می شود که البته این بحث خود جای پرداخت مجزائی می طلبد.

30.12.09 زیبا ناوک