درباره توافق هسته ای می توان بر مبنای خوش بینی یا بدبینی تحلیل های متفاوتی داشت. خوش بینی و بدبینی به خودی خود فضیلت یا رذیلت نیست و هیچ کدام نشاندهنده «واقع بینی» نیست. واقعیت و درستی هر یک از تحلیل ها را آینده روشن خواهد کرد. 
اما تحلیلهای مرتبط به هر یک از این دو دیدگاه تا زمانیکه مبتنی بر استدلال و بررسی شواهد تاریخی باشد قابل توجه است و می تواند راهگشا باشد. وقتی دیدگاههای دو طرف تنها بر مبنای خوشایندها، آرزوها یا نگاه ایدئولوژیک باشد، دیگر تحلیلها فقط بدرد سوت و کف طرفداران هر یک از دو طرف خواهد خورد. 
دیشب در برنامه ۶۰ دقیقه بی بی سی، درباره توافق هسته ای و اثرات آن، دو کارشناس بحث می کردند: آقای سلامتیان و آقای خلجی.(لینک مناظره در کامنت اول). اولی با نگاه خوش بینانه و دومی با نگاه بدبینانه به نتایج توافق. تا جاییکه من می فهمم، در ادبیات بحث و مناظره، هرگز واژه خوش بینی یا بدبینی بار معنایی منفی نداشته است و تنها برای توصیف نوع نگاه بوده است. اما واژه «خوش باور» کمی دارای بار منفی است و مثل «خوش بینی» خنثی نیست. در بحث دیشب، آقای خلجی در ابتدای استدلال خود گفت که من مثل آقای سلامتیان «خوش بین» نیستم و بعد بطور محترمانه استدلال خود را طرح کرد. اما آقای سلامتیان که معمولا با متانت و آرامش پاسخ میدهند، در پاسخ دادن کمی عصبانی شدند و در آخر گفتند «اجازه میدهم آقای خلجی فکر کنند، من از آن روشنفکرانی هستم که به تریاک خوش‌باوری گام‌های استوار تاریخ، ایمان راسخ دارد». ظاهرا آقای سلامتیان خوش بینی را خوش باوری شنیده بودند و بر همین اساس پاسخ خود را با عصبانیت آغاز کردند و پایان بردند. ظاهرا همین عصبانیت هم باعث شد که ایشان در پاسخ خود، به جای استدلال درباره نظرات آقای خلجی، طعنه بزنند که این سخنان همان حرفهای «سناتورهای شهرهای دورافتاده در آمریکاست».
آقای سلامتیان شخصیتی محترم و تحلیل گری توانا هستند. من فکر میکنم احتمالا ایشان اگر در ذهنشان «خوش بینی» را به «خوش باوری» تعبیر نمی کردند، شاید در پاسخ آقای خلجی عصبانی نمی شدند و حتی استدلالی متین تر و محکم تر میتوانستند ارایه دهند. آقای خلجی هم در مناظره بسیار محترمانه برخورد کرد و حتی لینک مناظره را با عنوان «گفت‌وگو با دوست ارجمند و تحلیل‌گر دانشمند آقای احمد سلامتیان» روی صفحه اش قرار داد.
اما آنچه غم انگیز و نگران کننده است، رفتار بعضی از موافقان توافق است که به شکل «لباس شخصی» های فیس بوکی درآمده اند و چون از خلجی خوششان نمی آید، به جای اینکه به محتوای بحث و استدلالهای دو طرف بپردازند، لرزش دستهای آقای سلامتیان را نشانه میهن پرستی و خنده ها و لبهای «پت و پهن جناب خلجی» در انتهای برنامه را نشانه «بی شرافتی» دانسته اند! 
اگر از آنها درباره محتوای بحث بپرسی، پاسخهای راحت الحلقومی دارند: خلجی در موسسه ای آمریکایی کار میکند و از آنجا پول میگیرد. برای همین حرفهایش چرت است. البته این استدلال را درباره آقای مهاجرانی ندارند!
من تا حال خلجی را در زندگی ام یکبار هم از نزدیک ندیده ام اما آقای سلامتیان را از نزدیک دیده ام و به ایشان ارادت دارم. در بحث دیشب استدلالهای خلجی و بدبینی او را می فهمیدم و خوش بینی آقای سلامتیان هم قابل درک بود. خوش بینی و بدبینی و ارایه تحلیل بر مبنای این دو دیدگاه را حق هر کسی میدانم و اتفاقا در میان همین تحلیل ها مردم با جنبه های مختلف توافق هسته ای آشنا خواهند شد. چیزی که در این میان خطرناک است ظهور یک عده از طرفداران دولت است که از «توافق هسته ای» یک امر مقدس می سازند و فضا را به گونه ای می سازند که کسی جرات دگراندیشی نداشته باشد. 
در برابر این جماعت باید ایستاد ... اگر چه شاید کثیف ترین برچسب ها را هم به منتقدان بچسبانند ...