نخست وزیر سابق عراق روز سه‌شنبه، ٢٧ مرداد (١٨ اوت)، در فیسبوک خود نوشت که گزارش هیات تحقیق پارلمان عراق در مورد مسئولان عقب نشینی نیروهای دولتی در برابر شبه‌نظامیان داعش در بهار سال گذشته “فاقد ارزش” است و آن را به توطئه‌چینی دشمنان سیاسی خود نسبت داد.

گزارش نهایی هیات تحقیق پارلمان عراق روز گذشته پس از تایید نمایندگان برای پیگیری به دادستانی این کشور ارسال شد. در این گزارش نوری مالکی و چند تن دیگر از مقامات ارشد این کشور در مورد سقوط شهر موصل مقصر دانسته شده‌اند.

موصل که یکی از بزرگ‌ترین شهرهای عراق است، اواخر بهار سال گذشته با عقب‌نشینی چندین واحد ارتشی مستقر در این شهر به تصرف نیروهای داعش درآمد. گروه داعش پس از سقوط موصل و ادامه پیشروی در نقاط مختلف عراق، تشکیل “دولت اسلامی” به رهبری ابوبکر البغدادی در اراضی اشغالی عراق و سوریه را اعلام کرد و خواستار بیعت مسلمانان جهان با او شد.

در پی سقوط موصل، منتقدان داخلی و خارجی دولت آقای مالکی، دولت او را به فساد گسترده مالی و اداری، توزیع مناصب دولتی و نظامی براساس روابط و تبعیض فرقه‌ای و قومی متهم کرده و سیاست های اورا عامل تضعیف ارتش و نارضایی مردم و در نتیجه، موفقیت داعش دانستند.

نوری مالکی سرانجام در سپتامبر سال گذشته و پس از بیش از هشت سال تصدی سمت نخست وزیری، از این مقام کناره گرفت و به معاونت ریاست جمهوری منصوب شد.

 مالکی که رهبر حزب الدعوه اسلامی، یکی از تشکل‌های عمده شیعه نزدیک به حکومت ایران است، به ایران سفر کرده و در یک مصاحبه مطبوعاتی در تهران، دولت ترکیه و دولت اقلیم خودمختار کردستان عراق را مسئول سقوط موصل معرفی کرد.

 مالکی در تهران در هشتمین اجلاس مجمع عمومی اتحادیه رادیو تلویزیون‌های اسلامی شرکت کرده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی گفت “آنچه که در موصل روی داد، درگیری یا جنگ نبود، ارتش، نیروهای مسلح و چهل و دو هزار پلیس فدرال در آنجا حضور داشتند که هیچ نیرویی نمی‌توانست آنها را شکست دهد اما آنچه روی داد یک توطئه برنامه‌ریزی شده در آنکارا و اربیل بود.”

به گفته  مالکی، فرماندهان کرد نیز می‌گفتند که حمله داعش به موصل جنگ آنان نیست بلکه “داعش با شیعه و مالکی می‌جنگد.” نخست وزیر سابق عراق سقوط شهر رمادی را نیز به توطئه ترکیه و کردها نسبت داده است.

به گفته نوری مالکی، ترکیه پس از ناکامی در عضویت در اتحادیه اروپا، “با تفکر عثمانی” به خاورمیانه و کشورهای عربی روی آورد و “طرح‌های توسعه طلبانه در سوریه و شمال عراق دارد.”

پس از سقوط موصل و در حالیکه دولت عراق خواستار حمایت نظامی ایالات متحده و کشورهای غربی بود، این کشورها تلویحا خواستار تغییر دولت شدند و گفته شد که ایران نیز، که روابط نزدیکی با آقای مالکی داشت، کناره‌گیری او را لازم دانست. آقای مالکی در مصاحبه خود در تهران گفته است که شرط آمریکاییان برای مسلح کردن ارتش عراق استعفای او بود و افزوده است “آنان می‌خواهند به عراق بازگردند. آنان گمان می‌کردند اگر مالکی کنار برود، می‌توانند دوباره وارد عراق شوند و در همین راستا، عربستان عنوان می‌کرد که مالکی رهبر سنی‌های عراق [صدام حسین] را کشته است.”

به گزارش تسنیم، آقای مالکی از پشتیبانی و کمک های ایران و رهبر جمهوری اسلامی قدردانی کرده و گفته است “ما وجود جمهوری اسلامی را ضرورت توسعه خط مقاومت می دانیم و با این کشور دیدگاه مشترکی داریم.”

پس از کناره‌گیری نوری المالکی، حیدر عبادی، معاون رهبری حزب الدعوه با وعده تشکیل دولت فراگیر به نخست وزیری منصوب شد. آقای عبادی برنامه‌ای حاوی اصلاحات اداری و مبارزه با فساد را اعلام کرده که از جمله شامل انحلال یازده وزارتخانه و همچنین حذف سمت معاونت ریاست جمهوری است که در حال حاضر در اختیار نوری المالکی است.