در چند روز گذشتە خبر تشکیل حزب جدیدی تحت نام حزب چپ ایران ( فدائیان خلق ) در رسانەها اعلام شد. سە طیف فدائی درهم ادغام شدە و حزب چپ ایران را تشکیل دادەاند. ابتدا بگویم در شرایط حساس کنونی کە ایران و منطقە از آن عبور میکند نشستن پای انترنت و مطالعە اهداف و چارچوبهای یک جریان اتلاف وقت بیش نیست، گذر از آن هم جایز نیست. بنابراین با توجە بە آشنایی قبلی با نوع حرکت آن سازمانها دارم بسیار مختصر نظرات خود را بیان دارم.
در تاریخ ایران دو خط حکومتی کە در تاریخ معاصر شاە و شیخ نام گرفتەاند بموازات هم حرکت کردەاند. اولی تاریخی ٢٥٠٠ و دیگری تاریخی ١٤٠٠ سالە برای خود قائل است. عموم جریانات دیگر قدمتی بیش از ١٢٠ سال و از بدو مشروطە ندارند. هر دو جریان شاە و شیخ در پروسە تاریخی مکمل هم و از یکدیگر تغذیە کردەاند. میتوان انقلاب ٥٧ را طلاق سیاسی شاە و شیخ قلمداد کرد. با وجود دهها سازمان و حزب کە از بدو مشروطە پا بە عرصە گذاشتەاند از دل دیوار ضخیم ٢٥٠٠ سالە شاهی خمینی ظهور یافت و بیهودە کە باوجود دهها حزب و سازمان دیگر نام رضا پهلوی از دل دیوار بلند شیخ بیشتر از هر فرد دیگری سر زبانهاست کە در جریان اعتراضات اخیر ایران شاهد آن بودیم. جریانات دیگر نە اینکە هیچگاە قادر بە صعود بر دیوار بلند شاە و شیخ نشدەاند بلکە خود هر ازچند گاهی بە دامن شاە و شیخ افتادەاند. کە نمونە بارز آن جریان اکثریت است کە بە دامن خمینی افتاد و اینک یکی از پایەگذاران حزب چپ ایران است.
لازم بە یادآوریست سال ٢٠٠٣ سازمانی تحت نام اتحاد جمهوری خواهان ایران " اجا " با حضور و امضای بیش از ١٢٠٠ نفر در برلین تشکیل گردید کە اعضای همین حزب جدید هستە اصلی و از موسسین آن بودندد. " اجا " همایش دوم خود در سال ٢٠٠٥ را با حضور ٢٨٠ نفر و در همایش سوم چیزی در حدود ١٠٠ نفر شرکت داشتند کە عدەای از آن جدا و سازمان دیگری تشکیل دادند. " اجا " در همایش چهارم بار دیگر بە دامن شیخ افتاد و زیر چتر جنبش قرار گرفت و خود را بخشی از جنبش مذهبی سبز قلمداد کرد. اینک از اجا سایتی بجا ماندە کە بیش از ٨٠٪ مطالب منتشرە آن از صاحب نظران داخل کشور میباشد.
مشکل کجاست؟
هنگامیکە حزب در پروسە انتخابات حضور نداشتە باشد ویترینی بیش نیست. بنابە برخی امار بیش از ٣٠٠ حزب سیاسی در ایران بە ثبت رسیدەاست اما چون ساختار سیاسی و حکومتی ایران حزبی نیست و اساسا با حزب بیگانە است از کارایی لازم برخوردار نیست. وظایف احزاب خارج از شرکت در مبارزات پارلمانی سازماندهی اعتراضات در مقابل انحرافات حاکمیت است. از بعداز اوایل دهە شصت کە سازمان مجاهدین خلق ایران نقش چشمگیری در سازماندهی اعتراضات داشت هیچ حزبی در اعتراضات چند دهە اخیر نقشی نداشتەاند. جالب اینکە با وجود داشتن حزبی حزب کارگزاران سازندگی هاشمی رفسنجانی کە از حق نامزدن شدن در انتخابات ریاست جمهوری محروم، بە اشکال گوناگون تحقیر و رسوا گردید اما هیچ اعتراضی حتی بیانیەای از حزب او دیدە نشد.
خارج از اشتباهات اعضای آن سازمانها کە ضرورت پرداختن بە آن در اینجا نیست آنچە بنظر می آید تشکیل حزب چپ ایران از نوستالوژیایی سرچشمە میگیرد کە اعضای آن با آن زیستەاند. از جهت دیگر جامعە ایران مسیری را طی میکند کە زمان آن گذشتە یک حزب سراسری همچون حزب تودە در ایران تشکیل شود و قادر بە نفود بر مناطق متعلق بە ملتهای غیر فارس باشد همچنانکە جنبش سبز هم نتوانست. نمیتوان منکر تعدادی تورک آذربایجانی، ترکمن و کورد در حزب چپ ایران بود کە تعدادشان از انگشتان دست تجاوز نمیکند کە همان ملل سالهاست با تفکر آن افراد وداع کردەاند.