این سوال را رامی مخلوف، میلیاردر مشهور و حالا مغضوب سوری و پسردایی بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، در تازه‌ترین پیام ویدیویی خود پرسیده است.

ویدیو ده دقیقه‌ای آقای مخلوف عمق شکاف در رابطه‌ای را نشان می‌دهد که به اذعان خود او کسی فکرش را هم نمی‌کرد روزی به این روز بیفتد.

او که متهم به همراهی با حکومت بشار اسد در "ارتکاب جنایات جنگی" و در فهرست تحریم‌های غرب است، برای نجات از مخمصه‌ای که دچارش شده، به خواهش و تمنا از یک سو و گله و شکایت از سوی دیگر رو آورده است.

مقام‌های دولت اسد از او خواسته‌اند بیش از ۱۸۰ میلیون دلار مالیات شرکت‌هایی را بدهد که تمام و کمال در اختیار او بوده است.

اما این که در تمام این سال‌ها چنین درخواست‌هایی مطرح یا دست کم رسانه‌ای نشده، در کنار ویدیوهای بی‌سابقه رامی مخلوف در چند روز گذشته نشان از شکافی عمیق‌تر میان بشار اسد و یکی از نزدیک‌ترین یارانش دارد.

رامی مخلوف کیست؟

رامی مخلوف، برادرزاده انیسه مخلوف، همسر حافظ اسد، رئیس جمهور پیشین سوریه و پدر بشار است.

پسر دایی ۵۰ ساله بشار اسد که به عنوان غول مخابراتی سوریه شناخته می‌شود زمانی ۵ میلیارد دلار ثروت داشت و هنوز هم به عنوان یکی از ثروتمندترین مردان خاور میانه شناخته می‌شود.

سال‌ها در حلقه نزدیکان و خواص بشار اسد بوده و امپراتوری تجاری‌اش از انحصار مخابراتی تا ساخت و سازهای کلان و خرید و فروش نفت را در بر می‌گیرد.

حق نشر عکسAFP/GETTYImage captionخانواده اسد: حافظ اسد در کنار همسرش انیسه مخلوف، عمه رامی مخلوف، و فرزندانشان (از چپ به راست): ماهر، بشار، بسال، مجد و بشرا

او که متهم است با خویشاوند سالاری به مکنت و مال و منال رسیده، در حمایت مالی از بشار اسد در سخت‌ترین سال‌های حکومتش نقشی حیاتی داشته است.

از دید بسیاری آقای مخلوف روشن‌ترین نماد رانت‌خواری و فسادی بود که سال‌ها قبل از جنگ داخلی و هم‌زمان با شروع خصوصی‌سازی اقتصادی در سوریه ریشه ‌دواند.

او صاحب سیریاتل، بزرگترین شرکت تلفن همراه در سوریه است و انحصار مخابراتی این کشور را به دست دارد.

وفاداری و حمایت‌های او از ۲۰ سال پیش که بشار اسد جانشین پدر شد، زبانزد بوده و تا جایی پیش رفته که او را در فهرست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا جا داده است.

رامی مخلوف سال‌ها به عنوان یکی از سه راس مثلث قدرت شیعیان علوی در سوریه شناخته می‌شد. نقل است که بشار، برادرش ماهر و رامی به ترتیب قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی سوریه را بعد از حافظ اسد، به دست گرفتند.

اما رابطه رامی با بشار و دسترسی او به همبازی دوران کودکی‌اش به سطحی رسیده که برای درخواست کمک از رئیس جمهور به شبکه‌های اجتماعی رو آورده است.

ویدیو اول؛ التماس

از ماه‌ها قبل زمزمه‌‌هایی از اختلاف میان بشار اسد و رامی مخلوف سر زبان‌ها افتاده بود و حتی تابستان گذشته شایعه بازداشت خانگی آقای مخلوف در منطقه پیچید.

با وجود این، ویدویی که روز پنج‌شنبه ۳۰ آوریل (۱۱ اردیبهشت) روی فیسبوک او رفت با شگفتی بسیاری روبروشد و تردیدی به جا نگذاشت که میلیاردر پرآوازه سوری از چشم رهبری افتاده و دیگر دستش به جایی بند نیست.

رامی مخلوف در این ویدیوی ۱۵ دقیقه‌ای با چهره‌ای خسته وعبوس پسرعمه‌اش را "آقای رئیس جمهور" خطاب کرد و با لحنی گله‌مند گفت که "حلقه‌ای از مقام‌ها" باعث و بانی رنج و دردسرهای او هستند؛ کسانی که "همواره مرا مظنون جا زده‌اند."

او با تواضعی ناآشنا و بی‌سابقه خود را "بخش کوچک و ساده‌ای از کل نظام" خواند و با عجز و لابه از " آقای رئیس جمهور" خواست حرفش را باور کند.

Facebook

چه کسی فکرش را می‌کرد که نهادهای اطلاعاتی سراغ شرکت‌های رامی مخلوف بیایند و کارکنان ما را دستگیر کنند، در حالی که من بزرگترین حامی همین نهادها بوده‌ام

رامی مخلوف

یک روز قبل از انتشار این ویدیو وزیر مخابرات سوریه اعلام کرده بود که شرکت‌های مخابراتی تا روز سه‌شنبه پنج مه (۱۶ اردیبهشت) فرصت دارند که معادل ۳۳۴ میلیون دلار "وام‌های عقب‌افتاده" خود را به دولت پرداخت کنند. بیش از نیمی از این رقم مربوط به شرکت‌ سیریاتل است.

او در این ویدیو گفت که مالیات و وام‌های شرکت‌هایش را تمام و کمال پرداخته و پولی را که دولت از او می‌خواهد، ندارد که بدهد.

روزنامه آمریکایی واشنگتن پست انتشار این ویدیو را نشانی از "بزرگترین جنگ قدرت" در داخل حکومت خانوادگی اسد از زمان به قدرت رسیدن بشار در سال ۲۰۰۰ توصیف کرده است.

بشار اسد که با فشار تحریم‌های بی‌امان و مشکلات اقتصادی بی‌پایان دست و پنجه نرم می‌کند مدتی است به دنبال صاحبان سرمایه افتاده تا به هر ترتیب سهم خود را ادا کنند. حتی وفاداران حکومت او هم از این ماجرا در امان نمانده‌اند.

آقای اسد پاییز گذشته در مصاحبه‌ای تلویزیونی از مدیران بخش خصوصی که سرمایه‌های دولتی را "هدر داده‌اند" خواست که این پول‌ها را به خزانه دولت بر گردانند. او گفت که هدفش تامین منابع مالی دولتی است نه "محاکمه افراد".

ویدیو دوم؛ وحشت و هشدار

ویدیو دوم روز یکشنبه سوم مه (۱۴ اردیبهشت) در آمد و نشان داد که ماجرا بیخ پیدا کرده و ممکن است به "محاکمه افراد" هم بکشد.

رامی مخلوف در این ویدیو ده دقیقه‌ای که در مکانی نامعلوم ضبط شده، خبر داد که دستگیری کارکنانش شرکت‌هایش شروع شده و از خود او هم خواسته‌اند که از ریاست و مدیریت شرکت‌ها را تحویل دهد.

آقای مخلوف دقیقا نگفت که چه تعدادی دستگیر شده‌اند و چه کسانی در میان آنها بوده‌اند.

او با چهره مستاصل کسی که گویی تمام پل‌های پشت سرش خراب شده گفت: "امروز فشارها به شکلی غیرقابل قبول آغاز شد و نیروهای امنیتی به شیوه‌ای غیرانسانی در حال دستگیری کارکنان هستند."

رامی خطاب به پسرعمه‌ و دوست قدیمی‌اش گفت: "آقای رئیس جمهور، نیروهای امنیتی حمله به آزادی مردم را شروع کرده‌اند. اینها حامیان وفاردار شما هستند."

کاربران شبکه‌های اجتماعی که از هر دو سوی این جنگ قدرت شاکی هستند، این بخش از حرف‌های آقای مخلوف را به سخره گرفتند و نوشتند که خبر حمله به آزادی‌های مردم سال‌ها دیرتر به گوش این میلیارد حکومتی رسیده است.

رامی در ویدیوی تازه خود به بشار هشدار داده که "وضعیت خطرناک است و به خدا قسم اگر ادمه پیدا کند، وضعیت کشور بسیار دشوار خواهد شد."

Image captionوفاداری و حمایت‌های رامی مخلوف از ۲۰ سال پیش که بشار اسد جانشین پدر شد، زبانزد بوده

از اینجا رانده و از آنجا مانده

آقای مخلوف از سال ۲۰۰۸ به لیست تحریم‌های آمریکا اضافه شد و از آن زمان نزدیکان او هم جای خود را در این فهرست باز کرده‌اند.

او که وجهه بین‌المللی‌اش را به دلیل حمایت از بشار اسد از دست داده، اکنون با بحرانی روبرو است که وجهه داخلی او را هم به خطر انداخته است.

هر چند که از زمان آغاز ناآرامی‌های سوریه وجهه‌اش را در میان مخالفان حکومت از دست داده بود و چهره‌ای "منفور" شناخته می‌شد، اما حمایت بشار را داشت و در میان حکومتی‌ها دارای جایگاهی "دست‌نیافتنی" بود.

رامی مخلوف امروز گفت: "از من خواسته‌اند که از شرکت‌هایم کناره‌گیری کنم و چشم‌بسته مطیع اوامر باشم. قدرت به این دلیل داده نشده که با آن مردم برای تسلیم شدن تحت فشار قرار بگیرند."

او هشدار داد که با وجود تهدیدها تسلیم فشار برای تحویل ثروتش به "رقبای قدرتمندی" که نامی از آنها نبرد، نخواهد شد.

نیروهای امنیتی و مقام‌های دولتی سوریه هنوز واکنشی رسمی به ویدیوهای آقای مخلوف نشان نداده‌اند.

شاید او هنوز امیدوار است که خشم بشار فرو بنشیند و او اگر به جایگاه قبلی خود برنمی‌گردد، دست کم به حصر و حبس نرود.

اما تجربه‌های مشابه در خاورمیانه نشان داده کسانی که سال‌ها دست در دست رهبران حکومت از امتیاز و پول و قدرت برخوردار بوده‌اند، با جرقه‌ای، اختلافشان با همان رهبرها چنان شعله‌ور می‌شود که هر آنچه ساخته‌اند را می‌سوزاند.