بر اثر یک "تصادف" علمی پژوهشگران دریافتند که وقتی می‌میریم تصویر صحنه‌های زندگی از برابر چشم‌مان می‌گذرد.

گروهی از دانشمندان امواج مغزی بیمار ۸۷ ساله مبتلا به صرع را ثبت و بررسی می‌کردند که در جریان این بررسی ناگهان بیمار دچار حمله قلبی شد و امواج مغزی غیر‌منتظره‌ای از مغز در‌حال مرگ ثبت شد.

این تجربه آشکار کرد که ۳۰ ثانیه قبل و بعد از مرگ امواج مغزی فرد همان الگوی امواج مغزی انسان در خواب‌دیدن و یادآوری خاطرات را نشان می‌دهد.

بروز چنین فعالیت مغزی نشان می‌دهد که "یادآوری خاطرات" در لحظات پایانی زندگی افراد رخ می‌دهد. این گروه از پژوهشگران گزارش این تحقیق را در نشریه علمی فرانتیرز منتشر کردند.

دکتر اجمل زیمار، یکی از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید آنچه گروه آنها که در ونکوور کانادا مستقر هستند، به طور تصادفی دریافتند اولین مورد از ثبت امواج مغز در‌حال مرگ بوده است.

او به بی‌بی‌سی گفت:"این ماجرا کاملاً اتفاقی بود ما قرار نبود که چنین تجربه‌ای داشته باشیم و قصد نداشتیم این امواج مغزی را ثبت کنیم".

پس آیا در آخرین لحظه آدم‌هایی که دوست داشته‌ایم و خاطره‌های شیرین عمرمان دوباره از برابر چشم‌مان می‌گذرند؟ دکتر زیمار می‌گوید پاسخ به این پرسش غیر‌ممکن است.

او می‌گوید: "اگر با دیدگاه فلسفی به ماجرا نگاه کنیم، اگر مغز بتواند در نوعی بازگشت به گذشته خاطراتی را مرور کند به احتمال زیاد خاطره‌های خوب و شیرین را انتخاب خواهد کرد".

"اما آنچه در افراد مختلف به‌یاد‌ماندنی است با هم فرق دارد".

دکتر زیمار، که جراح مغز و اعصاب دانشگاه لوئیز‌ویل است می‌گوید ۳۰ ثانیه پیش از آنکه قلب بیمار دیگر خون به مغز نفرستاد امواج مغزی او همان الگویی را نشان می‌داد که ما در انجام کارهای دشوار ذهنی و شناختی مانند تمرکز، رؤیا‌بینی یا به‌یادآوردن خاطره‌ها داریم.

این امواج تا ۳۰ ثانیه پس از توقف ضربان قلب ادامه پیدا کرد، لحظه‌ای که به‌طور رسمی مرگ بیمار اعلام می‌شود.

"شاید این آخرین یادآوری خاطرات زندگی‌ باشد که تجربه می‌کنیم و این خاطرات در لحظات آخر پیش از مرگ از ذهن ما می‌گذرند".

این پژوهش هم‌چنین به این موضوع می‌پردازد که زندگی چه زمانی به پایان می‌رسد، وقتی قلب از حرکت می‌ایستد یا وقتی مغز از کار می‌افتد.

دکتر زیمار و گروه همکارانش معتقدند که فقط با یک تجربه و نمونه نمی‌توان نتیجه‌گیری‌های وسیع‌تری انجام داد. این حقیقت که بیمار مبتلا به صرع بوده است و مغز او ملتهب و دچار خون‌ریزی بوده است هم ماجرا را دشوار‌تر می‌کند.

دکتر زیمار می‌گوید: "من به طور معمول تک‌مورد‌ها را گزارش نمی‌کنم" و پس از برخورد با اولین مورد در سال ۲۰۱۶ او در پی ثبت موارد دیگری برای تقویت این تحلیل بوده اما نتوانسته است مورد مشابهی بیاید.

اما پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ بر روی موش‌های سالم انجام شد ممکن است یاری‌کننده باشد.

در این تحلیل، پژوهشگران آمریکایی سطح بالایی از امواج مغزی را در لحظه مرگ تا ۳۰ ثانیه پس از آنکه قلب موش‌ها از حرکت می‌ایستاد ثبت کردند. درست همانند امواجی که دکتر زیمار در بیمار مبتلا به صرع ثبت کرد.

دکتر زیمار می‌گوید شباهت میان این دو پژوهش "حیرت‌آور" است.

آنها امیدوارند انتشار گزارش این مورد انسانی راهگشای پژوهش‌های بیشتر در زمینهٔ تجربه‌های پیش از مرگ باشد.

دکتر زیمار می‌گوید:"من فکر می‌کنم تجربه‌های نزدیک مرگ تجربه‌هایی رازناک و معنوی است و یافته‌هایی مانند آنچه یافتیم لحظه‌ای است که دانشمندان آرزومند تجربه آن هستند".