● تریبون آزاد

شاید خیلی ها بخود می گویند این هر مقاله ای که می نویسد، نخست از پدرش می گوید ، بخصوص این اواخر. هر جمله و یا هر مقاله با او شروع می شود. شاید هم شما درست می گویید . چه کنم؟ از وقتی که پدرم را از دست دادم مثل این بود که زندگی برایم تما م شد. فکر می کنم که این در مورد خیلی از افراد بخصوص در این دوران دشوار کنونی درست باشد.

آنچه در نمايش بيدادگاه چهارم گذشت، تفاوت‌هايي با نمايش‌هاي سابق داشت. در پردة چهارم نمايش، اين «علم و دانش» بودند كه محاكمه ‌مي‌شدند و از اين جهت شناعت بيدادگاه چهارم بيشتر است. متن سخيفي كه در بيدادگاه چهارم به نام كيفرخواست خوانده شد، علوم انساني و انديشمندان علوم انساني، روشنفكران و نظريه‌پردازان كشور را متهم مي‌ساخت.

با وجودِ انقلاب سوسیالیستی 1917 در روسیّه که تمام قراردادهای استعماری در مورد ایران را بی اعتبار اعلام کرد و در واقع از تقسیم ایران بین روسیّه و بریتانیا طبق قراردادِ 1907 میلادی جلوگیری بعمل آورد و زمینهءِ امکان استقلالِ کامل ایران در مقابل فقط یک قطب استعمارگر یعنی بریتانیا هموار شد، امّا جنگِ جهانی اوّل بر بحرانهای درونی ایران افزود و شیرازهءِ امور کشورداری حالتِ گسستی را بخود گرفت،

چرا بعد از دو ماه، خبری از برخی سران آزاد اين احزاب نيست و به سکوت گورستانی جامعه که هدف اصلی کودتاچيان است، کمک کمی کنند؟ چرا اين قدر ترسيده اند و اگر حرفی هم می زنند، سرشار از محافظه کاری و خوف است؟ آن ها به عنوان حزب می توانند و بايد وزنه مهمی در اين روزها باشند تا مناسبات را تغيير دهند. اگر وزنه مهمی نيستند، پس حزب نيستند والا حزب واقعی حتی اگر نيمی از سرانش هم زندانی شوند، چارچوب و برنامه حزبی و آلترناتيوهای مدونی دارد تا در هر شرايطی با قدرت به کارش ادامه بدهد

مثل هر جنبش وسيع اجتماعي، جنبش سبز مردم ايران از لايه هاي گوناگون برخورداراست و حمايت وسيعي در ميان اقشار مختلف برانگيخته است. اين گوناگوني و رنگارنگي، در فکر و در عمل، الزاماتي براي جنبش با خود بهمراه مي آورد که غفلت از آن مي تواند منجر به ناديده گرفتن بخشي از پتانسيل و ظرفيت عظيم اين جنبش گردد.

قصد من اینست در این نوشتار نشان دهم: نشاندن پسوند اسلامی و یا هر پسوند به این شکل در آخر بعضی از کلمات گاه غیر ضروری،گاه نامفهوم ،گاه هم معنی کلمه ی اصلی را میستاند، البته شاید این چنین پسوندهای برای بعضی از کلمات نیز گاه ممکن است.

سعید را واجبی خور کردند. در بیمارستان حالش چنان خوب شد که می‌خواستند برش گردانند به زندان. دکتر معالج می‌گوید بهتر است یک شب دیگر هم بماند؛ و همان شب سعید چنان از آرسنیک مسموم می‌شود که می‌میرد. سعید امامی را سالها کردند محور همۀ پلیدی‌ها. حال آن که او با اعمال خشونت بیشتر مخالف بوده‌است، شاهدc را درمی‌برد و بنا براین دیگر برای سیستم یک مهرۀ سوخته بوده‌است. به همین سبب هم به آسانی قربانی‌اش می‌کنند و آن بلا را سر زنش می‌آورند و فیلمش را هم درز می‌دهند تا عبرت همۀ آنانی شود که...

تصمیم گرفته بودم این تعطیلی را به ادامه نوشتن یاداشت قبلی پیرامون بحران وخیم مالی و پولیِ پنهان نگاه داشته شده در سیستم بانکی و پولی کشور اختصاص دهم. در جستجوی فاکت های تازه تری به روزنامه های داخل کشور سری زدم. اولاً مشاهده کردم که

در دو ماه اخير فضاي سياسي التهاب آلود جامعه شاهد وقايع و رويارويي هاي مختلفي بوده است . در روزهاي اخير در كنار هم قرار گرفتن چند رويداد خاص تداعي كننده چشم اندازي است كه همگان بايستي با حساسيت ويژه اي نسبت به آن هوشيار باشند . نخستين رويداد برگزاري چهارمين جلسه دادگاه دستگيرشدگان ناآرامي ها بود كه چه در ادعا نامه دادستان و چه در اعترافات متهمان نكات مشترك و تامل برانگيزي وجود داشت كه لزوم دقت و توجه به اهداف مطرح كنندگان چنين مطالبي را مي طلبد

نه جنبش سبز و انقلاب بهمن یک چیزاند و نه هر گردی، گردو! نیروی انسانی اصلی و عمده حرکت 1357 را درآنجایی که جنبه همه کشوری و فرا گیر اجتماعی به خود گرفت و بدل به انقلاب شد، توده های میلیونی حاشیه نشین تهران و کلان شهرها و مردم شهرستان ها با فرهنگ سنتی وعمدتا روستایی تشکیل می داد که بر انقلاب همگانی ملت اعمال هژمونی کردند و نیروی ضربتی انقلاب را تغذیه نمودند. نیروی انسانی اصلی و عمده حرکت اخیر اما با طبقات متوسط مدرنی است که به حقوق شهروندی خویش آگاهند، نقش هژمونیک در حرکت دارند و...

در برهه‌ای که جنبش روشنفکری ایران دچار تب‌آلودگیهای ایدئولوژیک بود و گرفتار انشقاق دردبار و هر دم شتابندۀ ناشی از ایدئولوژی‌زدگی، دکتر عبدالرحمان قاسملو با درایت یک سوسیال‌دموکرات آگاه و متفکر کوشید از سپهر سیاست تقدس‌زدائی کند و نیازهای هستی اجتماعی میهن و ملیت‌اش را بن‌مایۀ جهد خویش سازد؛ اساس مذاکرۀ او با رژیم نیز بر همین مبنا بود؛ او «جنگ را برای جنگ نمی‌خواست، برای صلح می‌خواست.» مبارزۀ سیاسی را با همۀ فراز و نشیب‌هایش در نظر داشت و می‌دانست منزه‌طلبی سیاسی...

در فارسی دری که بخشی از افغانها بدان سخن میگویند، از جمله چنین شعاری شنیده میشود که ما به زور تن در نمیدهیم مگر زور، پُر زور باشد! در این شعار، نگاهی انعطاف پذیر نهفته که میتواند در بن بست کنونی راهگشا باشد. به ویژه برای مشتاقان درک و دریافت بغرنجها. این که بدانیم ناراستیها به چه معنایی هستند و چه مفهومهای نادرستی در پندارها عمل میکنند. بهرحالت شعار یادشده که غرور و جسارت ما را به میزان زور حریف وابسته میکند، در وهله ی نهایی، میخواهد از شکستن آرزوها و امیدها جلوگیری کند و نگذارد...

اين زنداني با نام مستعار مريم همزمان با مراسم تحليف در ميدان بهارستان حضور داشت. مريم مي گويد: به دليل فضاي به شدت امنيتي حاكم بر ميدان بهارستان هيچ كس جرات نداشت حركتي بكند يا شعاري بدهد. در اين ميان زن ميانسالي با يك دست نوشته و يك شاخه گل در دست ايستاده بود. روي مقوايي كه اين زن در دست داشت نوشته شده بود....

بررسى مفهوم انقلاب، در انديشه ها و مكاتب مختلف به نتايج متفاوتى منجر شده است. برخى انقلاب سياسى را از انقلاب اجتماعى متمايز كرده اند و در نتيجه تعاريف متفاوتى براى هركدام قائل شده اند. برخى انقلاب صلح آميز را از انقلاب خشونت آميز تفكيك كرده اند.

طرح شش ماده ای زیر برای آشتی ملی و نجات کشور از بحران ارائه می گردد. 1) استعفای فقهای شورای نگهبان و انتصاب اعضای جدید شورای نگهبان توسط رهبر از بین فقهای بیطرفی که مراجع تقلید معرفی می کنند (هر مرجع یک نفر) .

همزمان با بیست و یکمین سالگرد اعدام مخالفان جمهوری اسلامی، مرکز اسناد حقوق بشر ایران با انتشار گزارشی اعلام کرد که اعدامهای دسته جمعی سال ۱۳۶۷ از مدتها پیش از صدور فتوای آیت الله خمینی برای سرکوب آنها برنامه ریزی شده بود. این مرکز در گزارشی با عنوان فتوای مرگبار: قتل عام زندانیان ایران در سال ۱۹۸۸ می گوید اسناد و مدارکی که عمدتا از طریق گفتگو با بازماندگان و خانواده های قربانیان اعدامهای ۱۳۶۷ بدست آورده، حاکی از آن است...

هوشنگ قره بخشی و علی داورنیا ( انگونی ) که از سال 1378 در جریان کوی دانشگاه از اداره ی اطلاعات تبریز برای سرکوبی دانشجویان به تهران منتقل شدند . بهمن ابوالقاسم زاده معروف به بهمن سیاه . وی متولد سال 1342 است . از عاملین فعال کشتار فجیع سال 67 بود . این فرد از کسانی است که باید نامش در جنایت ، پستی و دنائت ماندگار شود . از همان بدو تشکیل وزارت اطلاعات بعنوان شکنجه گر به استخدام آنجا درآمد . نردبان ترقی را به مراتب سریع تر از همپالکی هایش پیمود . روحیات وی در خشونت و بی رحمی مثال زدنی است .

قشری بندی اجتماعی جامعه نشان می دهد که برگشت به گذشته رژیم و یا حتی حفظ موقعیت کنونی آن ممکن نیست، مگر با کنترل تمام عیار نظامی. نمونه های تاریخی از اسپانیای قرن ۱۶ گرفته تا امپراتوری عثمانی، ژاپن و آلمان پیش از جنگ جهانی اول، و تا کره شمالی امروز نشان داده است که هر گاه نظامیان برسیاست و اقتصاد مسلط شوند مسیر رشد و توسعه جامعه منحرف شده، بودجه دولتی به راه های تقویت بنیۀ نظامی رژیم کانالیزه می گردد؛ و در پی آن رژیم به فکر تهدید همسایگان، باج گیری و کشورگشایی می افتد.

گمان کنم دوستان دربند در زندان به اين نتيجه رسيده اند که کار حزبی، چانه زنی در بالا، فشار از پايين و گفتگو با سران جبار و ديکتاتور اين نظام فاسد چيزی جز تلف کردن وقت و انرژی نيست؟ نظام ولايت فقيه ساز و کار حزبی و جابجايی مسالمت آميز قدرت را از مدت ها پيش، قفل کرده بود و دوره ای برای گذار و شناخت عميق اين فروبستگی و انسداد سياسی لازم بود تا همه اين واقعيت را تجربه و درک کنند. تمام پيام سرکوب های بعد از کودتا و پيام دادگاه های اخير و محاکمات، فقط يک نکته است: راه جابجايی نرم قدرت در نظام مسدود است

اعجوبه! آنقدر زندگی جالبی دارد که آدم در می ماند از کجا شروع کند. از انتشارات فرانکلین که معروف ترین کار اوست؟ از دائرة المعارف مصاحب که حاصل فکر و ابتکار او بود؟ از چاپ کتابهای درسی که به دست او سامان یافت؟ از سازمان کتابهای جیبی که انقلابی در تیراژ کتاب ایران ایجاد کرد؟ از مبارزه با بی سوادی که اول بار او شروع کرد؟ از چاپخانه افست که او بنا نهاد؟ از کاغذ سازی پارس که او بنیانگذارش بود؟ از کشت مروارید که در کیش آغاز کرد؟ از کارخانه رطب زهره که به دست او پا گرفت؟

از شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به سپاه پاسداران آمار دقیقی در دست نیست. تنها نکته ای که همه منابع خبری و اقتصادی بر سر آن اتفاق نظر دارند، نقش بسیار گسترده قرارگاه خاتم الانبیاء و شرکت‌های متعلق به آن در فعالیت‌های اقتصادی است.

سخنان مقام رهبری در نماز جمعه معروف انتخاباتی هنوز از خاطر نرفته است آنگاه که انگلیس را متهم به دخالت در انتخابات ایران کرد و پس از آن انگلیس نیز سفیر ایران را فرا خواند و از او در مورد سخنان رهبری ایران مبنی بر خبیث خواندن انگلیس و اتهام دخالت داشتن این کشور در ماجرای اعتراضات مردم ایران توضیح خواست..

اصولاً استفاده از کلمه «استقلال» در این شعار به اصطلاح انقلابی بی‌معنی است زیرا کلمه آزادی آنقدر گستردگی دارد که استقلال را نیز در بر می‌گیرد. آزادی جوانب گوناگونی دارد و تنها به آزادی فردی، یا آزادی‌های سیاسی و اجتماعی منحصر نمی‌شود. یک کشور آزاد طبعاً مستقل است چون اولویتهای خود را تعیین می‌کند و به دلیل آزاد بودن به دیگران اجازه دخالت در امور ملی و داخلی خود را نخواهد داد. چگونه ممکن است تصور کنیم که یک ملت آزاد اجازه دهد خارجی‌ها مقدراتش را تعیین کنند و یا در نحوه حکومتش تأثیرگذار باشند؟

ده‌ها جوان را کشته‌اند و به جای تحویل اجسادشان به خانواده‌هاشان، برده‌اند گوشه‌ای در بهشت زهرا دفنشان کرده‌اند و سنگ‌هائی هم که شماره‌هائی بر آنها نقر است کاشته‌اند روی گورهاشان. این غیر از جسدهای فریز شده‌ایست که تحویل خانواده‌ها می‌دهند. آیا آن دفن‌شدگان فله‌ای (و نه گروهی) گم‌شدگان همانهائی نیستند که هر روز با ضجه‌های دردانگیز و تراژیک الله‌اکبر پشت دیوارهای اوین گرد می‌آیند؟

آیا یادتان هست؟ شعار محوری انقلاب پنجاه وهفت،آزادی بود. پیش از انقلاب،نسل ما به استثناء آزادی سیاسی، سایر آزادی های اجتماعی را داشت. ای جوانان! اگر نسل ما فریاد زد «آزادی»، بدانید که ما آزادی سیاسی را می خواستیم. یعنی آزادی مطبوعات و احزاب، آزادی تظاهرات مسالمت آمیز و تشکیل سندیکا ها و اعتصابات تا مردمان ایران بتوانند بدون ایثار جان به قدرت و حکومت برسند و تعیین کننده کلیه امور آموزشی،اقتصادی،نظامی و ... کشور خود باشند.

از آغاز اعتراض‌ها به اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد بیش از ۷۰ روز می‌گذرد. شماری از معترضان همچنان در بازداشت هستند، شماری کشته شده‌اند، و شماری نیز از شکنجه‌ها در طول بازداشتشان سخن گفته‌اند. تحلیلگران و آگاهان مسائل ایران بر این نظرند که جنبش اعتراض شهروندان که با شعار «رأی من کجاست» آغاز شد، تنها شروع حرکتی است که دیگر فرو نمی‌نشیند.

امروز سوم شهریورماه است. خواهر عزیزم زهرا را در چنین روزی در سال ۱٣۶۲ کشتند. هنوز پس از گذشت ۲۶ سال نمی دانیم او به چه شکلی کشته شده است. زیر شکنجه و یا به شکلی دیگر. دو برادرم به نام های محمود و محمدعلی نیز که در سال ۱٣۶۲ دستگیر شده و به آنها حکم داده بودند (محمود ۱۰ سال و علی ٨ سال) و ۵ سال از حبس تعیین شده (به حق یا ناحق را فعلا کاری ندارم) را گذرانده بودند، دوباره در شهریور سال ۱٣۶۷ در دادگاه های چند دقیقه ای محاکمه شده و به اعدام محکوم می شوند و...

امروز سفره هفت سین، پرش از روی آتش در چهار شنبه سوری و... که این همه خشم حیوانی رژیم را برمی انگیزد، سلاح گفتمانی ناسیونالیستی ماست که برخلاف عقیده جناب قند چی آن روی سکه سکولاریسم است و نه عیال صیغه ای آن که باید متارکه کند و یا سکولاریسمی که باید خود را از قید ناسیونالیسم برهاند!

فهرستِ مطالبِ این نوشتار در دو بخش: 1- کودتای سّید علی خامنه ای و جنبش سبز، 2- انقلاب مشروطیّت و روحانیّت 3 - انقلاب مشروطیّت و مردم آذربایجان 4- نیروی محرکهءِ انقلاب مشروطیّت 5- بازگشتِ نظم ایلی و فئودالیته 6- جنگِ جهانی اوّل و سلسلهءِ پهلوی 7- انقلاب پنجاه و هفت 8- جنبش سبز و جایگاهِ اقوام در آن 9- کنگرهءِ ملیّتهای ایرانِ فدرال.

سئوالاتش در مورد روابط جنسي از يك طرف برايم خنده دار بود و از طرفي توهين آميز اما روزهاي اول كه هنوز رمقي داشتم جنبه هاي خنده آورش بيشتر بود. خنده دار چون نمي فهميدم اين دستگاه عريض و طويلي كه بازجو را حمايت مي كرد اين قصه ها را مي خواهد چه كند؟! يك بار با تمسخر و خشم به بازجو نوشتم: واقعا مي خواهي جزييات يك رابطه را بداني؟ مي خواهي برايت آنچنان تصويري بنويسم كه لذتت كامل شود. عجب چيزي نوشته بودم! وقتي از شدت عصبانيت كاغذ بازجويي را مچاله كرد و درحالي كه بخودش مي پيچيد....

جداي از تحسين و ستايش موج سبز در سراسر جهان، طي هفته هاي اخير تحولات زيادي در ايران و سطح منطقه ازاين موج تأثير پذيرفته و يا بر آن تأثير گذارده است. همچنين، موج سبز نيز در عرصه ها و در جبهه هاي مختلف شاهد تحولات تازه اي بوده است. همينطور در عرصهً انديشه نيز اهل نظر و قلم از جوانب مختلف به موضوعات گوناگون مطرح در سطح اين جنبش پرداخته اند. گويي موج سبزبستر تازه اي آموزش و پرورش فکر و انديشه را با خود بهمراه آورده است.

آنچه پيش رو داريد در واقع ادامه بحثي است که دو هفته قبل تحت عنوان مسأله سکولارها نبايد موسوي باشد نوشتم (1). در نوشتار پيشين توضيح دادم که در رژيم شاه نه تنها اپوزيسيون مخالف سلطنت اجازه تشکيل احزاب را نداشت و دو حزب اصلي سکولار سالهاي 1320 تا 1332 يعني حزب توده و جبهه ملي بعد از 28 مرداد تعطيل شدند بلکه خودي ها هم نميتوانستند احزابي با برنامه هايی در مخالفت سياست هاي شاه بسازند

نه من و نه آنها که مرا از نزدیک میشناسند مرا آدم ضعیفی نمی دانند ولی خود اعتراف میکنم که فوق قوی هم نیستم. بگذریم از اینکه نه ضعف زیر شکنجه را تحقیر میکنم و نه ایستادگی بسیار دلاورانه را به عرش میرسانم. هر کس تحملی دارد و مهم این است که مرز خود را بشناسد و با تحمل در خور خود، نقاب از چهره شکنجه گر بردارد.

پدر من نیز وکیل بود و قاضی. وکیل و قاضی در دوران محمد رضا شاه . دردورانی که این اقایان می گفتند بدترین دوران تاریخ ایران است. ولی همین شیادان روی او را سفید کرده اند. پدرم با شاه مخالف بود ، به زندان نیز افتاد و اعتقادات مذهبی نیز داشت، ولی اگر امروز زنده بود و شاهد این همه ننگ و کشتار و شکنجه و ازار مردم بیگناه ، به عنوان یک قاضی می گفت: این ایران من نیست. این ایران باید تغییر کند. این ها قاضی و وکیل مردم نیستند. این ها مذهب و سیاست و امور مملکتی را غصب کرده اند.

خامنه اي ديروز در ديدار با دانشجويان بسيجي، «هتك آبروي نظام مقابل ملتها» را مسئله اصلي دانست و تلاش كرد اتفاقات كوي دانشگاه يا جنايات در زندان كهريزك را «كوچك نمايي» كند و كم اهميت نشان دهد. ديروز ايشان باز هم به دانشجويان بسيجي «مجوز برخورد» با معترضان در دانشگاهها را داد و مانند خطبه هاي 29 خرداد، با تهديد و هشدار با دانشجويان معترض سخن گفت!