جنبش اعتراضی براي دگرگونی یا اصلاحات حکومتی؟

به نام خداوند ایرانزمین

در يك نظام جمهوری وقتی فساد رخنه می کند هيچيک از دردهای اجتماعی را نمی توان درمان کرد، مگر با ريشه کن کردن آن فساد از طريق اصلاحات و يا دگرگونی در حکومت. اما در حکومتی که اصول و ماهيت آن فاسد باشد، هر نوع اصلاح در رفتار يا ساختار حکومت بی نتيجه خواهد بود. اينگونه اصلاحات بستر نويني براي عيب های جديد می شود.
دگرگونی يا اصلاحات راستين فقط از راه تشكل جنبش های اجتماعی ميسر می شود. ولي حافظه تاريخی ما درباره ی حرکت اصلاحات در دو دهه اخير اين پرسش را پش مي آورد که اساسا کدام جنبش يا چگونه جنبشي؟
جنبش های اجتماعی با تلاش جمعی، منسجم و مستمر و سازمان يافته در پی دست يافتن به خواسته های خود است که با بکار گرفتن شكل هاي گونانگون سازماني به خود هويت می بخشد؛ مانند انجمن ها و نهادهاي مردم نهاد سياسي، مدني، حقوق بشري، ايدئولوژيك، مذهبي، صنفی، قوميتي و يا ائتلافي از اين گروه های اجتماعی، كه با گردهمايي های اعتراضی، تظاهرات خياباني، اعلاميه و نوشتن درخواست های مستمر و سازماندهي کمپين ها و گردآوری امضا که نشانگر ارزشمندی از
اتحاد ميان شماري از ملّت و تعهدشان نسبت به اين گونه حرکت های اجتماعی است.
اين جنبش ها بيانگر خواست های اجتماعی و عمومی است که بخش های حاشيه ای و فاقد قدرت تصميم گيری و مشارکت در تعيين سرنوشت خود را تشكيل مي دهند. اما تلاش های رفورميستی و اصلاح طلبی حکومتی که به خود حکومت کنندگان اطلاق می شود به معنای شکل گرفتن يک جنبش نيست، بلكه تلاش حكومت براي دوام با رنگ آميزي بيروني است. اطلاق کردن واژه جنبش به حرکت هايی که پس از دوم خرداد 6731 در ميان خود حکومتگران شکل گرفت مصداق بارز دگرگونه کردن مفاهيم و مصادره به مطلوب کردن آن است.
اين حركتهاي اصلاحي حكومتي، نه تنها قادر به راهبری تاثير گذار ومداوم نبودند، در مواقعی با موانع و يا بی اعتنايی همين حكومت هم مواجه می شدند و در نتيجه در سازماندهی و اعتراض هاي تشکل های مدنی شرکت نميکردند. بی اعتنايی آنها به تلاش های دانشجويان، کارگران، زنان، فعالان فرهنگي و اقليت های مذهبی و غيره از اين جمله است.
حرکت های موسوم به دوم خرداد و شکل گيری اصلاحات در دو دهه گذشته زمينه ساز افول و شکست اصلاح طلبان حکومتی را فراهم کرد. اين شکست از سرگردانی اين گروه بين حاکميت و جامعه ای که نيازهای مدنی خود را با رای دادن به اين طيف خواستار بودند نشات ميگرفت. اصلاح طلبی راه گريزی شد برای حاکميت مطلق و بی چون و چرای عده ای بر اکثريت در مواقع لزوم که بعدها به پديد آمدن اصلاح طلبانی زير علم حاکميت مطلق منجر شد. در واقع اصلاح طلبانی فرصت طلب و حکومتی که در مواقع حساس و زمان هايی که حكومت در مواجه با خواست های مدنی و حقوق بشري مردم عاجز مي شد، اين طيف را تقويت و ميانه دار ميدان ميکرد.
حرکتی که در گذشته و حال شاهد آن بوده ايم و روزهای آتی نيز شاهد آن خواهيم بود، پی ريزی يک شوخی سياسی بزرگ موسوم به "اصولگرايان اصلاح طلب" که اساسا در پی اصلاح چه چيز و چه کس هستند خود مقوله ايست نا آشنا. 
همينکه درونمايه حکومت فاسد شود، بهترين قوانين هم بد می شوند و واكنش مردم نسبت به آنها عليه دولت بر ميگردد. اگر حکومت هاي معمولي با حوادث و عملكردهايي که اصول و شروط موجوديت آنها را نقض ميکند سقوط مي كنند، حکومت هاي خودکامه به اقتضای عيب ذاتی و درونمايه خود پوسيده و از بين می روند، مگر اينکه عامل موثری در بين ملّت ها همچون مذهب مانع از فساد آن شود نه اينکه اين عام ل بالقوه بازدارنده خود دليل بر اين فساد باشد.
حرکت ها و رفتارهای کژدار و مريز، مصداق مثل معروف سياست يکی به نعل يکی به ميخ، روشن نکردن مواضع خود درباره حرکت های مدنی و خواست های بنيادين مردم توسط مدعيان اصلاحات، بی نتيجه و بيهوده ماندن اصلاحات در قواني ن حکومتی که ذاتا فاسد هستند را باعث شده است. در چنين شرايط، هرگونه اصلاحی عيبی جبران ناپذيرتر برای جامعه به بار می آورد.
اين پايان سخن نيست، بلكه سرآغاز خواست تجديد نظر و تحولی بنيادين در اصول خود است. بياييد زحمت را کمتر کنيم و تلاش بيهوده اي را که چيزی جز به هدر رفتن انرژی جامعه به ارمغان نمي آورد نکنيم. زيرا درخت را در سنگ نتوان كاشت.