چرا هوای غرب و مرکز ایران آلوده و گرد و خاکی شده؟

در چند روز گذشته آلودگی هوا در مناطق غربی، مرکزی، دامنه‌های البرز و بخش‌هایی از استان‌های گیلان، گلستان و مازندران ایران افزایش یافته و شاخص آلودگی هوای تهران، پایتخت به ۴۹۱ رسیده که براساس این معیار در وضعیت خطرناک قرار گرفته است.

حامد یزدی مهر، مدیر کل مدیریت بحران استانداری تهران گفته است "به دلیل شرایط نامساعد هوا جلسه فوری اضطرار آلودگی هوا برگزار خواهد شد" و از احتمال تعطیلی تهران خبر داده است.

او از شهروندان تهران و مخصوصا گروه‌های حساس خواست "تا امروز و فردا از منزل خارج نشوند".

شاخص کیفیت هوا در ایران به پنج دسته تقسیم‌بندی می‌شود که بر اساس آن از عدد صفر تا ۵۰ هوا 'پاک '، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا 'قابل قبول (سالم) یا متوسط '، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا 'ناسالم برای گروه‌های حساس '، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا 'ناسالم برای همه گروه‌ها '، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا 'بسیار ناسالم ' و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا 'خطرناک ' است.

دلیل آلودگی این روزها چیست؟

دلیل آلودگی اخیر هوای ایران، چشمه‌های تولید گرد و خاک در شمال عراق و سوریه و عربستان اعلام شده که ابتدا استان‌های مرزی از جمله کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان، آذربایجان غربی را درگیر کرده است.

محمد اصغری، کارشناس سازمان هواشناسی ایران گفته است: "جریانات غربی در لایه‌های بالایی جو به قدری قوی است که این گرد و خاک را جارو می‌کند." پس از استان‌های ذکر شده، استان‌های همدان، مرکزی، قم، البرز و تهران امروز تحت تأثیر قرار گرفته است.

به گفته آقای اصغری "هر چقدر به سمت شمال غربی پیش می‌رویم این گرد و خاک تضعیف می‌شود".

دلیل تولید گرد و خاک در شمال عراق و کشورهای سوریه و عربستان هم "کم‌بارشی" در این مناطق است که احتمال تکرار آن هم وجود داشته و "اوج این گرد و خاک از فروردین تا مرداد" خواهد بود و "تا موقعی که این چشمه‌ها وجود داشته باشد گرد و خاک نیز خواهد بود".

براساس تصاویر ماهواره‌ای منشاء گرد و خاک روزهای اخیر، کشور عراق بوده است.

کارشناس سازمان هواشناسی ایران همچنین گفته است: "با توجه به جریانات جنوبی در سواحل دریای خزر و بادهای جنوبی آتش سوزی در جنگل‌های شمالی مستعد خواهد بود" و به مسافران توصیه کرده برای جلوگیری از آتش‌سوزی جنگل‌ها از روشن کردن آتش خودداری کنند.

پیش از این کارشناسان محیط زیست هشدار داده بودند که به علت از بین رفتن لایه‌های گیاهی و از بین بردن جنگل‌ها و درختان در استان‌های مرزی غربی ایران، توفان‌های شن و گرد و خاک براحتی تا مرکز ایران نفوذ می‌کند.

در هنگام بروز گرد و خاک چه باید کرد؟

توصیه شده است که در شرایط گرد و خاک از حضور در فضای باز اجتناب کرد، چون تنفس گرد و خاک معلق در هوا، سلامت افراد به ویژه بیماران تنفسی و قلبی را تهدید می‌کند.

به همین دلیل هم توصیه می‌شود که تا حد امکان از خروج غیرضروری از منزل و تردد بی‌مورد در معابر شهری خودداری شود.

بیماران قلبی، تنفسی و مبتلایان به آسم هم نباید در فضای باز فعالیت داشته باشند و تا حد امکان از حضور در سطح شهر خودداری کنند.

در صورتی که مجبور به ترک خانه یا محل کار خود هستید، حتما ماسک بزنید تا هوای آلوده را تنفس نکرده و توصیه شده برای آسیب ندیدن چشمان، از عینک استفاده کنید.

در مواقع آلودگی هوا مصرف شیر، ماست کم‌چرب، میوه و سبزیجات تازه و مایعات را برای دفع سموم از بدن مفید بوده و توصیه شده که سیگار و قلیان مصرف نشود.

در صورتی که با فردی مواجه شدید که دچار تنگی نفس و یا هرگونه ناراحتی قلبی عروقی شده سریعا او را به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی یا بیمارستان برسانید.