ما و زنان روشنفکر غرب

هانا آرنت ، نظریه پردازی سیاسی . ( Hannah Arendt 1906-1975)

خانم هانا آرنت ، فیلسوف ، متفکر سیاسی ، ژورنالیست ، روشنگری اجتماعی  و مسئول برای درک نظام های توتالیتر و جنایت هایش علیه بشریت؛ مانند فاشیسم و استالینیسم، کمک مهمی نمود. او مینویسد که شکست دولتهای ملی در آغاز قرن گذشته و رشد جنبش های توده ای مدرن ولی بدون رهبری لایق و سالم، موجب برقراری فاشیسم در غرب شد. امروزه اشاره میشود که نظرات او را باید با توجه به شرایط قرن 20 یعنی حاکمیت فاشیسم و استالینیسم مورد توجه قرار داد.

هانا آرنت به تجزیه و تخلیلی مهم و پرمحتوا در باره توتالیتاریسم در قرن بیست پرداخت. یکی از موضوعات آثارش، انسان در عصر مدرن است. وی مینویسد که حاکمیت توتالیتر مانع فعالیت مهم انسان یعنی "دوباره آغاز کردن " میگردد. او مدعی بود که انسان هیچگاه بدون پیش داوری نزیسته است. در نظر او انسان ذاتا موجودی عملگرا و فعال است. او به سه نوع فعالیت انسان اشاره میکند/ کار برای امرار معاش و برخورد با طبیعت، کار خلاق و تولید هنری، کار و فعالیت سیاسی و اجتماعی. او با اشاره به نقش فعال انسان در جامعه و ساست، نیرویی به فلسفه عملی داد. وی میگفت که خلاف دوره یونان باستان، در عصر جدید ، کار تولیدی مزاحم آزادی و فعالیت سیاسی افراد جامعه شده است. در دمکراسی مدرن، قدرت سیاسی فقط برای مدت محدودی به گروه و یا حزبی واگذار میشود. هانس یوناس درباره وی نوشت که هانا آرنت شدیدا اخلاقی بود ، حرفهایش مهم ، تحریک کننده ، گاهی غلط ، ولی هیچگاه مبتذل و بی اهمیت نبودند.

از جمله آثار هانا آرنت – فلسفه وجود چیست ؟ عناصر و منابع حاکمیت توتالیت ، در باره زندگی عملی ، خانم راحل فارنهاگن ؛ یک زن فمنیست یهود، میان گذشته و آینده، محاکمه آیشمن در اسرائیل؛ ابتذال جنایت ، در باره انقلاب، قدرت و خشونت، در باره زندگی روح ، انقلاب مجارستان و ایده آلیسم توتالیتر ، انسان در عصر سیاه ، مکاتبه با یاسپارس ، بلومن فلد ، ماری مک کارتی ، حقیقت و دروغ در سیاست ، بحران صهیونیسم ، سیاست چیست ، حقیقت تاریخی و حقیقت عقلگرا ، ریشه و فایده انقلاب ، طرح پرسشهایی در باره تعلیم و تربیت ، پایاننامه دانشگاهی در باره مفهوم عشق نزد آگوستسن مقدس هستند . مهمترین اثر او " عناصر و منابع حاکمیت توتالیتر " است . او در این کتاب میگوید که یهودی کشی قرن بیست اروپا ، ریشه در یهودی ستیزی قرون 18 و 19 این قاره داشت . گرچه کتاب  محاکمه آیشمن او در سال 1961 نوشته شده ، این کتاب تا سال 2000 اجازه نشر در اسرائیل نیافت .

هانا آرنت در سال 1906 در شرق المان آنزمان بدنیا آمد و در سال 1975 در تبعید در آمریکا درگذشت. او تنها فرزند یک خانواده یهودی هوادار حزب سوسیال دمکرات آلمان بود و در سالهای جوانی دوستانی کمونیست داشت. مادر او یکی از هواداران روزا لوکزامبورگ بود. هانا آرنت در 14 سالگی به مطالعه کتاب "خرد ناب" کانت پرداخت . وی در دانشگاه به تحصیل رشته فلسفه ، الهیات پروتستانی ، و لغت شناسی زبان یونانی پرداخته بود. هانا آرنت با روی کار آمدن فاشیسم در سال 1933 در آلمان، به سبب یهودی بودن، ابتدا به فرانسه و سپس به آمریکا فرار نمود. او در آلمان و در فرانسه دو بار توسط راستگرایان دستگیر شده بود. وی در آمریکا به شغلهای استادی دانشگاه، ویرایشگر بنگاه نشر،  ژورنالیسم و مقاله نویسی پرداخت . او نخستین بار در آمریکا کتاب "یاد داشتهای روزانه کافکا" را منتشر نمود. وی در سال 1935 سفری به فلسطین نمود و خواهان تشکیل دولتی یهودی/عربی در آنجا گردید. نظریه توتالیتاریسم او بر اساس فاشیسم و استالینیسم موجب شد که جنبش چپ دانشجویی سال 1968 غرب به نظرات وی اهمیتی ندهند.

هانا آرنت گرچه خود را نظریه پردازی سیاسی میدانست ولی با جنبش چپ و راست مخالف بود. در نظر او توتالیتاریسم دولتهای ناسیونالیستی در فاشیسم و استالینیسم، برابری ساختاری داشت. او متفکری سیاسی و مسئول بود که  از آغاز خواهان تشکیل ارتشی یهودی علیه فاشیسم آلمان گردید. در نیمه دوم قرن بیست، او از صهیونیسم فاصله گرفت و اعلان نمود که مسئولیتی در مقابل اشتباهات و افراط گرایی این سازمان یهودی ندارد. او در گزارش از محاکمه آیشمن نوشت که بوروکراتها و قلم بدستانی مانند آیشمن در یک نظام دیکتاتوری، سنبل کشتار توده ای مردم میشوند .

هانا آرنت در جوانی تحت تاثیر فلسفه هایدگر ، هوسرل، یاسپارس و بولتمن بود. او بعدها به تحقیق در باره ریشه فلسفه وجود در آثار کی یر که گارد و یاسپارس پرداخت . از جمله موضوعات آثار او، غیر از توتالیتاریسم ، یهودی ستیزی و اختلاف نژادی ،- او به طرح نظراتی در باره امپریالیسم ، صهیونیسم و جنبش دانشجویی ، و جنگ ویتنام  پرداخت . او سه گونه وظیفه برای فکر قائل است / تفکر ، قضاوت، خواست و اراده . او خلاف مارکس، نه از خود بیگانگی انسان در عصر سرمایه داری بلکه از بیگانگی انسان با جهان اطراف در دوره جدید میگفت. آنت ، جهانوطنی سوسیالیستی و هومانیستی را یک خیالپردازی اتوپیستی نامید . او تصور سوسیالیستی از مالکیت اجتماعی را یک اتوپی پر از تضاد و تناقض دانست . آرنت در کتاب 1000 صفحه ای "عناصر و منابع دولت توتالیتر" به امپریالیسم و یهودی ستیزی میپردازد. او روی نقش اجتماعی فلسفه اگزیستنسیالیسم سارتر تاکید نمود و میگفت که میتوان حقیقت را در آنجا نشان داد.