کاروان ایران در المپیک توکیو ۳ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز را کسب کرد.
جواد فروغی در تپانچه بادی، سجاد گنج‌زاده در کاراته و محمدرضا گرایی در کشتی فرنگی سه طلایی کاروان ایران بودند. علی داودی در وزنه‌برداری و حسن یزدانی در کشتی آزاد صاحب مدال نقره شدند. امیر حسین زارع در کشتی آزاد و محمدهادی ساروی در کشتی فرنگی نیز برنده مدال برنز شدند.
ایران در این مسابقات برای اولین بار در دو رشته مدال گرفت: کاراته که اولین حضور خود در المپیک را تجربه می‌کرد و تیراندازی در رشته تپانچه بادی. ایران تا قبل از توکیو تنها در رشته‌هاش کشتی، وزنه‌برداری، تکواندو و پرتاب دیسک موفق به گرفتن مدال در المپیک شده بود.
کاروان ایران نسبت به المپیک ریودوژانیرو عمکرد ضعیف‌تری در جدول مدال‌ها داشت. ایران در دوره قبل بازی‌ها ۳ مدال طلا، یک نقره و ۴ برنز گرفت و در رده بیست و پنجم قرار گرفت.
تفاوت عمده عملکرد ایران در توکیو و ریو در بخش زنان بود. ایران در برزیل توانست برای نخستین بار یک مدال در ورزش زنان بدست آورد. کیمیا علیزاده که در وزن ۵۷ کیلوگرم تکواندو المپیک ریو مدال برنز گرفته بود این بار در تیم پناهندگان رقابت می‌کرد. او که در نخستین مسابقه خود ناهید کیانی، ورزشکار ایرانی را شکست داد، در رتبه چهارم بازی‌ها قرار گرفت.
موفق‌ترین عملکرد تاریخ ورزش ایران در رقابت‌های المپیک کماکان المپیک ۲۰۱۲ لندن است. ایران در ابتدا و در جریان بازی‌های المپیک ۴ مدال طلا بدست آورده بود ولی بعد از گذشت هفت سال با مثبت شدن تست دوپینگ سایر ورزشکاران تعداد آن به ۷ مدال طلا افزایش یافت و رتبه ایران از هفدهم به دوازدهم ارتقا یافت.
جنجالی‌ترین مدال ایران طلای جواد فروغی در تیراندازی بود. ورزشکاری که عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و حضورش در سوریه حرف و حدیث‌های زیادی به دنبال داشت. جمهوری اسلامی البته اعلام کرد که این ورزشکار فقط به عنوان پرستار فعالیت می‌کرده است و برای تاکید بر این ادعا در هنگام بازگشت به ایران لباس پرستاری بر تن داشت.
مدال نقره حسن یزدانی را هم شاید بتوان تلخ‌ترین مدال ایران در توکیو نامید. یزدانی که در حال حاضر یکی از برجسته‌ترین ورزشکاران ایرانی است که محبوبیت زیادی هم دارد در فینال ۸۶ کیلوگرم کشتی آزاد به مصاف دیوید تیلور رفت. این مسابقه به اعتقاد بسیاری مهم‌ترین و جذاب‌ترین کشتی المپیک بود. مسابقه‌ای که جردن باروز، کشتی‌گیر نامدار آمریکایی آن را "جدال پادشاه با جادوگر" نامید.
یزدانی که در دو مصاف قبلی به تیلور باخته بود در فینال دقیق و با فکر کشتی گرفت، او تا ثانیه‌هایی مانده به پایان مبارزه هم از حریف پیش بود اما این تیلور بود که مدال طلای المپیک را تصاحب کرد و اجازه نداد یزدانی از قهرمانی ریو دفاع کند.
سجاد گنج‌زاده نخستین مدال کاراته ایران در المپیک را گرفت
عجیب‌ترین مدال ایران را هم سجاد گنج‌زاده گرفت. او در فینال ۱-۴ از حریف عربستانی عقب بود که لگد طارق حامدی به سر او خورد و موجب بیهوش شدن ورزشکار ایرانی شد. داوران این ضربه را غیر مجاز تشخیص دادند و گنج‌زاده در حالی که بیهوش روی تاتمی افتاده بود اولین مدال طلای ایران در کاراته را گرفت.
کاراته کای وزن ۷۵+ کیلوگرم ایران، در مصاحبه با تلویزیون ایران، مدال طلای خود را به همه مردم عزیز کشورش و به "مردم مظلوم خوزستان" تقدیم کرد. او گفت که "امیدوارم ذره ای دل مردم عزیز کشورم را شاد کرده باشم."
در جدول کلی مدال‌ها هم در حالی که چین تا اواخر مسابقات پیشتاز بود، آمریکا در روز آخر با مدال طلای والیبال و بسکتبال زنان صدرنشین شد. آمریکا با ۳۹ طلا، ۴۱ نقره، ۳۳ برنز و مجموع ۱۱۳مدال صدرنشین شد. پس از این تیم چین (۳۸ طلا، ۳۲نقره، ۱۸ برنز و مجموع ۸۸)، ژاپن (۲۷ طلا، ۱۴ نقره، ۱۷ برنز و مجموع ۵۸) و بریتانیا (۲۲طلا، ۲۱ نقره، ۲۲ برنز و مجموع ۶۵) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
پایان المپیک توکیو با صدرنشینی آمریکا
المپیک توکیو رسما به پایان رسید. توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، پس از برافراشته شدن پرچم فرانسه در استادیوم المپیک که برگزاری بازی‌های ۲۰۲۴ در پاریس را بشارت می‌داد، رسما پایان المپیک ۲۰۲۰ را اعلام کرد. پس از نمایشی کوتاه، آتشدان المپیک خاموش شد تا بازی‌های المپیکی که با یک سال تاخیر و در میان تمهیدات گسترده کرونایی برگزار شدند، به پایان برسد.
آقای باخ در سخنان خود از ورزشکاران و مردم ژاپن برای سخت‌کوشی‌شان و فداکاری‌هایی که برای برگزاری سخت‌ترین المپیکِ تاریخ کردند، تشکر کرد. او گفت: «با هم توانستیم این کار را انجام دهیم.»
نظر عموم کارشناسان این است که به‌رغم مشکلات بسیار، برگزاری این المپیک موفقیتی بزرگ برای جامعه جهانی المپیک محسوب می‌شود. مراسم اختتامیه البته شاهد زرق و برق معمول نبود. به جای آن، شاهد اجرای یک گروه موسیقیِ سبک «اسکا» به همراه رقص و شعبده‌بازی و این سو و آن سو پریدن برخی از بازیکنان فوتبال بودیم. مطابق سنت المپیک، مدال‌های رشته ماراتون اعطا شدند و سپس درون استادیوم، رقص‌های سنتی ژاپنی برگزار شد.
تا المپیک بعدی البته لازم نیست زیاد صبر کنیم. المپیک زمستانی ۲۰۲۲ در پکن در ماه فوریه، یعنی حدود شش ماه دیگر برگزار می‌شود. المپیک تابستانی پاریس هم تنها سه سال دیگر است. در پاریس، تیم آکروباتیک نیروی هوایی فرانسه رنگ‌های پرچم آن کشور را در آسمان نقاشی کرد تا انتظار آن شهر برای میزبانی، رسما آغاز شود.
یوریکو کویکه، فرماندار توکیو، پرچم المپیک را به یکی از نمایندگان کمیته بین‌المللی تحویل داد که او نیز آن‌را به آن هیدالگو، شهردار پاریس، تحویل داد. تونی استانگه، رئیس کمیته برگزاری پاریس ۲۰۲۴، در مراسمی در پاریس با چند نفر از ورزشکاران فرانسوی که از توکیو برگشته بودند، پایان المپیک را جشن گرفت. آقای استانگه ۴۳ ساله خود سابقه درخشانی در حضورش در المپیک دارد. او در سه المپیک ۲۰۰۰ سیدنی، ۲۰۰۴ آتن، و ۲۰۱۲ لندن، در رشته قایق‌رانی مدال گرفته است.
در عین حال، با اعطای آخرین مدال‌ها معلوم شد که بار دیگر، آمریکا است که در صدر جدول مدال‌آوران قرار می‌گیرد. آمریکا هم بیشترین مدال طلا را به‌دست آورد، و هم بیشترین مدال‌ها را در مجموع. در کل ۶۲۶ ورزشکار در هیات آمریکایی حاضر بودند که در نهایت به ۳۹ مدال طلا، ۴۱ مدال نقره، و ۳۳ مدال برنز، یعنی ۱۱۳ مدال در ۲۸ ورزش مختلف رسیدند. روی‌هم‌رفته ۲۵۷ عضو تیم آمریکا، از جمله ۱۶۴ زن و ۹۳ مرد، مدال بر گردن انداختند. آمریکا در دو المپیک قبلی (۲۰۱۲، ۲۰۱۶) نیز صدرنشین جدول بود، اما در المپیک ۲۰۰۸ پکن، چین با ۴۸ مدال طلا موفق شد بالاتر از ۳۶ مدال طلای آمریکا قرار گیرد. گرچه، در المپیک آن سال هم تعداد کل مدال‌های آمریکا از چین بیشتر بود (۱۱۲ به ۱۰۰). با این حساب، این هفتمین المپیک پیاپی از آتلانتا ۱۹۹۶ است که در آن آمریکا بیشترین تعداد مدال را به دست می‌آورد.
در طول تاریخ المپیک از سال ۱۹۱۲ تاکنون، همیشه آمریکا یا «شوروی» صدرنشین بوده‌اند؛ جز دو استثنا: چین در المپیک ۲۰۰۸، و آلمان نازی در المپیک برلین ۱۹۳۶ (صدرنشین سال ۱۹۹۲ تیمی متشکل از ورزشکاران شوروی سابق بود که تحت عنوان «تیم متحد» مسابقه می‌داد.)
ایران در المپیک ۲۰۲۰ توکیو با کسب ۳ مدال طلا، دو مدال نقره، و دو مدال برنز (مجموع ۷ مدال) در جایگاه بیست و هفتم قرار گرفت؛ یعنی دو پله سقوط نسبت به المپیک ۲۰۱۶ ریو که در آن ایران بیست و پنجم شد. در بازی‌های امسال، عضویت یکی از برندگان مدال طلا (جواد فروغی در رشته تیراندازی) در سپاه پاسداران و سابقه جنگیدنش در سوریه، باعث جنجال شد.
آخرین مدال‌آور ایران سجاد گنج‌زاده بود که در روز آخر در رشته کاراته مدال طلا گرفت تا ایران را به طرز چشمگیری در جدول بالا بکشد. محمدرضا گرایی در رشته کشتی فرنگی، طلاآور دیگر المپیک امسال بود. دیگرمدال‌آوران ایران عبارت بودند از: علی داودی (مدال نقره در وزنه‌برداری)، حسن یزدانی (مدال نقره در کشتی آزاد)، محمد هاروی ساروی (مدال برنز در کشتی فرنگی)، و امیر حسین زارع (مدال برنز در کشتی آزاد).
در این مسابقات البته حداقل دو ایرانی شاخص دیگر هم بودند که با جور نظام جمهوری اسلامی از وطن رانده شده و مجبور بودند در قالبی دیگر مسابقه دهند. نخست، کیمیا علیزاده، که با پرچم «تیم پناهندگان» به میدان آمد و تا یک قدمی مدال‌آوری رفت. این تکواندوکار که تنها زن مدال‌آور ایرانی در تاریخ المپیک است، در مسابقه رده‌بندی از حریف ترکیه‌ای خود شکست خورد تا چهارم شود. خانم علیزاده در المپیک ۲۰۱۶ ریو، برنز گرفته بود. دیگری، سعید ملایی بود که او نیز با پرچم مغولستان مسابقه داد و مدال نقره گرفت. تقدیر او از مردم اسرائيل و دوستش، ساگی موکی، جودوکار اسرائیلی، باعث جنجال‌های رسانه‌ای شد. به‌زودی قرار است الکس گیبنی، سینماگر نامدار آمریکایی، سریالی تلویزیونی درباره ملایی و دوستی‌اش با موکی بسازد. فیلمنامه این سریال را سیروس نورسته ایرانی-آمریکایی خواهد نوشت که پیش از این به نقش خود در تولید «سنگسار ثریا میم» (با بازی شهره آغداشلو) معروف بود.
در آمریکا، رئیس‌جمهوری جو بایدن و همسرش، جیل بایدن (که جزو مهمانان ویژه مراسم افتتاحیه در توکیو بود) در جلسه‌ای مجازی با ورزشکاران کشورشان دیدار کردند و به آن‌ها تبریک گفتند. بایدن از خانه‌اش در ایالت دلاور آمریکا گفت: «باعث شدید خیلی به شما افتخار کنم.»
او همچنین آنان را دعوت کرد که به‌زودی در کاخ سفید به دیدار او بیایند.
آقای بایدن در سخنان خود به‌ویژه از سیمون بایلز، ژیمناست آمریکایی، تقدیر کرد. بایلز یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آمریکا در المپیک بود که به دلیل مسائل روحی از رقابت‌ها کنار کشید. بایدن خطاب به بایلز گفت: «شما واقعا دارید یک نمونه تعیین می‌کنید. شما شجاعت آن را داشتید که بگویید: «من به کمک نیاز دارم. من به زمان نیاز دارم. و نمونه‌ای به همه نشان دادید.»»
خانم بایلز در روزهای آخر بازی‌ها به میدان بازگشت تا یک مدال برنز بگیرد. در رشته‌های دیگر ژیمناستیک نیز در غیبت بایلز، یکی از هم‌‌تیمی‌های او به نام سونی لی مدال طلا گرفت. خانم لی از اقلیت قومی مانگ است که اصلیت‌شان به مناطق کوهستانی جنوب شرق آسیا و کشورهایی چون ویتنام بازمی‌گردد و از همین رو ، جامعه مانگ‌ها در آمریکا هم پیروزی او را جشن گرفتند.
یکی دیگر از ورزشکاران تاریخ‌ساز توکیو، اِلِین تامپسون هرا، دونده جامائیکایی بود که اولین زنی شد که در ۲ المپیک پیاپی در دو ۱۰۰ متر و ۲۰۰ متر پیروز می‌شود. در رشته دو با مانع ۴۰۰ متری زنان و مردان، شاهد شکستن رکورد جهان بودیم. آلیسون فلیکسِ آمریکایی، پرافتخارترین زن تاریخ دو و میدانی المپیک (و پرافتخارترین ورزشکار آمریکایی این رشته) شد.
دیگر تاریخ‌سازان در این المپیک، لورل هابارد و کوئین، ورزشکاران تراجنسیتی، بودند.
پس از آمریکا، چین و ژاپن با کسب به ترتیب ۳۸ و ۲۷ مدال طلا، در رتبه‌های بعدی جدول قرار گرفتند. صدرنشینی آمریکایی‌ها در روز آخر وقتی میسر شد که تیم‌های ملی آن کشور موفق به پیروزی در فینال والیبال زنان و بسکتبال زنان شدند. در بیس‌بال اما ژاپن با پیروزی ۲-۰ در فینال مقابل آمریکا اولین مدال طلای خود در آن رشته را به‌دست آورد. این ورزش، در شکل کنونی آن، اصلیت آمریکایی دارد، اما امروز در بسیاری از دیگرکشورهای جهان، از ژاپن و کره جنوبی گرفته تا کوبا و جمهوری دومینیکن، محبوب است. بیس‌بال حضوری محدود در بازی‌های المپیک دارد و باعث مناقشه بسیار است: المپیک توکیو، چهارمین بار در تاریخ بود که بیس‌بالی‌ها حضور داشتند. مورد قبلی در المپیک ۲۰۰۸ پکن بود. با رای کمیته المپیک اما بیس‌بال از بازی‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ حذف شد، و در بازی‌های ۲۰۲۴ پاریس نیز حاضر نخواهد بود. در المپیک توکیو تنها شش تیم بیس‌بال حضور داشتند: ژاپن، آمریکا، اسرائیل، مکزیک، کره جنوبی، و جمهوری دومینیکن.
در شمارش کلی مدال‌های المپیک امسال، چین با ۸۸ مدال دوم شد و کمیته المپیک روسیه با ۷۱ مدال، سوم. روسیه به علت تخلفات در زمینه دوپینگ، اجازه شرکت با پرچم رسمی خود را نداشت.
کالب درسل، شناگر آمریکایی، با کسب پنج مدال طلا در توکیو، پرافتخارترین ورزشکار بازی‌ها شد. اِما مک‌کئون، شناگر استرالیایی، با کسب هفت مدال، بیشترین مدال را به‌دست آورد. در تاریخ بازی‌ها تنها یک زن دیگر هست که در یک المپیک هفت مدال گرفته است: ماریا گورخو وسکایا، ژیمناست شوروی.
در مجموع ۹۴ کشور در توکیو مدال گرفتند؛ از جمله سه کشور که نخستین بار به این افتخار نائل می‌شدند: ترکمنستان، سان مارینو، و بورکینافاسو.
ژاپن، ایتالیا، هلند، برزیل، نیوزلند، چین تایپه (تایوان)، و ترکیه نیز موفق شدند به بالاترین میزان مدال‌آوری در تاریخ حضور خود در المپیک برسند.
چهار ورزش نیز نخستین بار، امسال به المپیک راه می‌یافتند: کاراته، اسکیت‌بوردینگ، موج‌‌سواری، و صخره‌نوردی ورزشی.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید