انوشه آشوری درباره سال های حبس در ایران می گوید

انوشه آشوری شهروند ایرانی بریتانیایی که بعد از پنج سال حبس در ایران هفته پیش آزاد شد و به بریتانیا بازگشت، در مصاحبه با رسانه های بریتانیایی جزئیاتی از نحوه بازداشت و دوران حبس خود ارائه کرده است.

آقای آشوری، ۶۸ ساله، که در سال ۲۰۱۷ به ۱۰ سال زندان محکوم شده بود هفته پیش به همراه نازنین زاغری راتکلیف، دیگر شهروند ایرانی بریتانیایی، به بریتانیا بازگشت.

او در مصاحبه با شبکه تلویزیونی "اسکای نیوز" در مورد سفر خود به ایران و بازداشتش گفت: "مادرم در ایران زندگی می کند و حالا تقریبا ۹۰ سال دارد. او مشکلات زانو داشت و ما برای انجام عمل جراحی زانو وقت گرفته بودیم. یک روز که به بازار محلی می رفتم تا زیپ چمدانم را تعمیر کنم، همانطور که از خیابان پایین می رفتم ناگهان یک خودرو کنار زد و چهار مرد از ماشین پیاده شدند، چمدانم را گرفتند و از من خواستند صندلی عقب بنشینیم و راه افتادند. نمی دانستم ربوده شده ام یا موضوع چیست؟"

او گفت که در این خودرو بود که حکم بازداشت را به او نشان دادند و بعد به او چشم بند زدند.

او به گاردین گفت که بعد از یک رشته بازجویی "به یک سلول منتقل شدم و دو روز آنجا تنها بودم. فقط صدای فریاد می شنیدم. بلاتکلیفی وحشتناکی بود. به روح و روان رخنه می کرد. و بعد بازجویی شروع شد که گاه هر جلسه اش ۱۰ ساعت طول می کشید."

آقای آشوری می گوید که بعدا به بند ۲۰۹ زندان اوین به سلولی منتقل شد که چراغ های قوی داشت که هرگز خاموش نمی شد.

او می گوید در آن دوره نمی دانست که چرا بازداشت شده و بعدا فهمید که موضوع به "بدهی بریتانیا به ایران مربوط می شود."

آقای آشوری به روزنامه گاردین گفت که یکی از کابوس های او در زندان بیدار شدن در تخت سلول - که به آن "تابوت" می گفتند - و تشخیص این موضوع بود که همسرش، شری، در کنار او نیست و دیگر ممکن است هرگز در کنار او نباشد.

او به این روزنامه گفت که در طول پنج سال حبس "امید تنها چیزی بود که مرا زنده نگاه می داشت و نمی گذاشت دیوانه شوم."

او گفت: "آنها عکس های شری را به من نشان می دادند و همینطور چندین عکس از دخترم و می گفتند که هرگز آنها را نخواهی دید. من به بازجو گفتم: 'دست شما به آنها نمی رسد. آنها در بریتانیا هستند.' و او جواب می داد: 'شاپور بختیار یادت هست، نخست وزیر سابق که در پاریس کشته شد. دست ما به همه می رسد'."

او می گوید هنوز درک نمی کند که چرا از او بازجویی می شد چون آنها می دانستند که او جاسوس نیست، اما می خواستند او را وادار به اعتراف کنند.

آقای آشوری به اسکای نیوز گفت که مشاهده رنج دیگران در زندان یک سختی مضاعف بود "چون من که می دانستم بی گناه هستم فکر می کردم پس بقیه هم در اینجا می توانند بی گناه باشند."

او می گوید که هرگز در طول زندگی گرایش های سیاسی به هیچ جناح و گروهی نداشته است بلکه صرفا به کیهان شناسی، فیزیک و مهندسی علاقه مند بوده.

او با اشاره به زندانی های محیط زیستی از آنها به عنوان "انسان های بسیار خوب" یاد کرد و در مورد مراد طاهباز گفت: "او حالا باید اینجا کنار ما باشد. او نیازمند توجهات پزشکی است... ما نمی توانیم شادی کنیم تا وقتی آنها هم آزاد شده باشند."

او گفت به اعتراض در مورد ادامه حبس مراد طاهباز و سایر زندانی های دو تابعیتی ادامه خواهد داد.

او در مورد تلاش برای خودکشی گفت: "بله این زمانی بود که در مرکز بازجویی بودم و چند بار (برای خودکشی) تلاش کردم. اثر زخم یکی از اینها روی مچ دستم هست، هرچند حالا بعد از چهار سال جای زخم بهتر شده. آن موقع بود که به سلولم ریختند و لباس هایم را درآوردند و همه چیز را بردند."

اگر به خودکشی فکر می‌کنید:

در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید

در بریتانیا با خیریه سماریتن ۱۱۶۱۲۳

در آمریکا و کانادا ۹۱۱

بعد از آن بود که او دست به اعتصاب غذا زد. او می گوید که غذایش را داخل توالت می ریخت اما ماموران بعد از ۱۷ روز وقتی دریافتند که چیزی نمی خورد مداخله کردند.

او پس از این حادثه به سلولی که سه نفر دیگر هم در آن محبوس بودند منتقل شد و در نهایت به سلولی شش در هشت متری با ۱۷ نفر دیگر منتقل شد.

همانجا بود که برای اولین بار اجازه یافت با همسرش صحبت کند.

نازنین زاغری بعد از آزادی در کنفرانسی خبری گفت که باید شش سال پیش از زندان آزاد می شده: "چند وزیر خارجه برای برگرداندن یک نفر به خانه‌اش لازم است؟ پنج وزیر خارجه؟"

آقای آشوری هم گوید که "صد در صد با این گفته نازنین زاغری موافق است."

"او باید سال ها پیش آزاد می شد، اگر آن بدهی پرداخت می شد. آنچه ایران می خواست باج نبود، یک بدهی بود که دولت بریتانیا آن را بدهکار بود و باید پرداخت می شد و اگر پرداخت می شد شاید هیچ یک از این اتفاقات نمی افتاد. بنابرین کمی احساس خشم می کنم."

آقای آشوری می گوید که در سال ۲۰۲۰ در دوران همه گیری کرونا پیامی برای نخست وزیر بریتانیا فرستاد: "دومین ادعانامه علیه من تا حدودی به دلیل پیام صوتی ای بود که برای بوریس جانسون فرستادم. من امنیت خودم را به خطر انداختم اما توانستم این پیام را به او برسانم. اما متاسفانه او حتی پنج دقیقه وقت نگذاشت که یک تلفن به خانواده ام بزند تا به مشکل من اذعان کند."

او می گوید که تلاش های مکرر همسرش، شری، برای تماس با دولت بریتانیا بی فایده بود و جوابی نمی گرفت و از این موضوع ابراز خشم می کند.

او می گوید که نخست وزیر بریتانیا اکنون طی نامه ای خواستار دیدار با آنها شده است: "به نظر من در این درخواست کمی فرصت طلبی هست، درحالی که همه این اتفاقات در دوران ریاست او افتاده. از یک طرف می شود استدلال کرد که دولت کنونی بریتانیاست که توانسته چنین کند (ما را آزاد کند) که درست است. در عین حال ما می توانیم بگوییم که چرا با خانواده من تماس نگرفتید و حالا مشتاق این کار هستید."

او می گوید انتقاد دیگرش این است که وقتی وکلایش می خواستند برای او "مصونیت دیپلماتیک" بگیرند - که نازنین زاغری دریافت کرده بود - میزان بریتانیایی بودن او زیر سوال رفت: "این سوال بود که چقدر بریتانیایی هستی؟ چقدر باید بریتانیایی باشم. این جا جایی است که ما دوست داریم در آن زندگی کنیم و به آن برمی گردیم. بچه هایمان را اینجا بزرگ کرده ایم و حالا با تحصیلات دانشگاهی دارند در این کشور خدمت می کنند. دیگر چقدر باید بریتانیایی باشیم."

او می افزاید که در این فرآیند "عملا بریتانیایی تشخیص داده نشده است."

آقای آشوری می گوید فعلا علیرغم "نگرانی شدید" در مورد سلامت مادرش در ایران، جرات بازگشت به این کشور را ندارد.

او همچنین از مردم بریتانیا به خاطر کمک به جمع آوری ۳۳ هزار یورویی که ایران درخواست کرده بود قدردانی کرد.

انوشه آشوری کیست؟

انوشه آشوری، شهروند ایرانی-بریتانیایی شهریور ۱۳۹۶ در سفر به ایران بازداشت شد و حکم او بعد از دو سال حبس در زندان اوین اعلام شد.

سخنگوی قوه قضاییه ایران روز پنج شهریور ۱۳۹۸ گفت انوشه آشوری به جرم جاسوسی برای سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) به ده سال زندان و همین طور به اتهام "تحصیل نامشروع" مالی به دو سال حبس و بازگرداندن ۳۳ هزار یور محکوم شده است.

آقای آشوری و اعضای خانواده او بارها این اتهامات را رد کرده و خواهان آزادی او شده بودند. بیشتر بخوانید