آقای لاریجانی این خبر را دوشنبه ۱۹ اسفند، پس از جلسه مشترک اعضای ستاد و گروهی از نمایندگان مجلس اعلام کرد. او با تاکید بر اینکه ستاد ملی مبارزه با کرونا باید "از قدرت کافی برخوردار باشد"، خبر داد "در شورای عالی امنیت ملی تصویب شده که تمام بخش‌ها از تصمیم این ستاد ملی تبعیت کنند". او افزود در جلسه روز قبل شورا مجددا بر "همکاری دستگاه‌ها" با ستاد تاکید شده است.
اظهارات جدید رئیس مجلس، نمادی واضح از مشکلات ساختاری نظام حکومتی ایران در مواجهه با بحران‌های مختلف است -که کرونا، تنها جدیدترین نمونه آن محسوب می‌شود.
لازم به یادآوری است که اوایل اسفند، تشکیلاتی به نام "ستاد ملی مبارزه با کرونا" تشکیل شد و حسن روحانی رئیس جمهور در اولین جلسه آن در ۶ اسفند گفت تصمیمات این ستاد "از لحاظ شرعی" لازم الاجراست، "چون مصوب شورای عالی امنیت ملی است و رهبر معظم انقلاب تایید کردند و گفتند باید همه اطاعت کنند".
اظهارات آقای روحانی در اولین جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا، روشن می کرد که تشکیل این ستاد بر مبنای مصوبه شورای عالی امنیت ملی بوده (که تمام مصوبات آن به تایید رهبر می‌رسند)، گذشته از آنکه شخص آیت الله خامنه ای بر لزوم "اطاعت" همه از تصمیم های ستاد تاکید کرده. رئیس مجلس هم در اظهارات دیروز خود، از تاکید مجدد شورای عالی امنیت ملی بر "همکاری دستگاه‌ها" با ستاد خبر داده است.
اما تنها سه هفته پس از تشکیل "ستاد ملی مبارزه با کرونا"، باز به گفته رئیس مجلس مقرر شده که حالا یک "شورای پشتیبانی برای حمایت از تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا" تشکیل شود. شورایی حکومتی که اگر قرار بود "ستاد ملی مبارزه با کرونا" در ساختار رسمی و غیررسمی حکومت ایران جدی گرفته شود، طبیعتا تشکیل تشکلاتی جدید برای تضمین اینکه ستاد "از قدرت کافی برخوردار باشد" بلاموضوع بود.
قابل تامل است که در سخنان دیروز آقای لاریجانی، از ستاد ملی مبارزه با کرونا به عنوان تشکیلاتی که "ریاست آن را دکتر نمکی وزیر بهداشت به‌عهده دارد" یاد شده؛ گزاره ای که در صورت پذیرش آن، شاید تصمیم به تشکیل "شورای پشتیبانی برای حمایت از تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا" زیر نظر رئیس جمهور قابل فهم می‌نمود. به لحاظ اداری هم قابل انکار نیست که ریاست اجرایی ستاد ملی مبارزه با کرونا با وزیر بهداشت است و مثلا در روز ۵ اسفند، آقای نمکی -بر مبنای اختیارات دریافتی از رئیس جمهور در ۴ اسفند- تعدادی از وزرا را به ریاست کمیته های مختلف ستاد تعیین کرده بود.
ولی در سطح عالی، ستاد ملی مبارزه با کرونا، ازقضا تحت ریاست شخص رئیس جمهور قرار دارد. درواقع، هم در جلسه اول ستاد در ۶ اسفند و هم در جدیدترین جلسه آن در ۱۷ اسفند، حسن روحانی به عنوان "رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا" صحبت کرده -و در تصاویر منتشر شده از هر دو جلسه در جایگاه رئیس نشسته است. حتی در جلسه ۱۷ اسفند، بر خلاف جلسه اول، محمدحسین باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در کنار آقای روحانی در صدر مجلس است، که در ظاهر حکایت از افزایش اهمیت ستاد داشته.
ولی با وجود تمام نشانه های حاکی از اهمیت "اداری" این ستاد، آنچه در عالم واقعیت به وقوع پیوسته، به طور خلاصه از این قرار بوده است:
طبق مصوبه شورای عالی امنیت ملی و با تایید رهبر جمهوری اسلامی، "ستاد ملی مبارزه با کرونا" تشکیل شده. سپس همین شورا تصویب کرده (به گفته رئیس جمهور) که همه از تصمیمات آن "اطاعت کنند". همین شورا در جلسه ای دیگر هم بر "همکاری دستگاه‌ها" با ستاد تاکید کرده (به گفته رئیس مجلس). اما حالا قرار شده "شورای پشتیبانی برای حمایت از تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا" تشکیل شود تا "همه بخش های" نظام از این تصمیمات "تبعیت کنند".
اینکه چنین شورایی -در صورت تشکیل- چه اعضایی داشته باشد و چه جایگاهی در ساختار حکومتی نامتعارف ایران پیدا کند هنوز مشخص نیست. اما در صورت تشکیل، آیا می توان تصور کرد که این شورا بدون دستور مستقیم آیت الله خامنه ای، مثلا حتی قدرت تصمیم گیری در مورد "مسجد جمکران قم" را داشته باشد؟ زیارتگاهی که درست در آستانه اعلام تشکیل تشکیل شورای جدید، یاسین حسین‌آبادی "معاون فرهنگی مسجد جمکران" خبر داده نه تنها در حال حاضر، که در "ایام عید نوروز" هم باز خواهد بود؟
درنهایت، آیا می توان تصور کرد که حتی بالاترین مقام های "رسمی" حکومت ایران، به راحتی به سوال بالا پاسخ مثبت بدهند؟
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید