خانواده‌ قربانیان هواپیمای اوکراینی اجازه قرائت کیفر‌خواست را به دادگاه ندادند

این خانواده‌ها دادگاه برگزار شده برای متهمان این حادثه را "نمایشی و غیرقانونی" دانسته و خواستار "محاکمه عاملین و آمرین اصلی این جنایت" شدند.

در برخی از تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی ماموران امنیتی زیادی در اطراف خانواده قربانیان دیده می‌شوند و در ویدیوها خانواده‌ها شعارهایی از جمله "مرگ بر جمهوری اسلامی، مرگ بر جنایتکاران، مرگ بر سپاه پاسداران، حقیقت عدالت، مرگ بر حاجی‌زاده، مرگ بر سلامی، مرگ بر باقری، مرگ بر خامنه‌ای" سر می‌دهند.

خانواده‌هایی که امروز اجاز پیدا کردند در دادگاه حاضر شوند، به بی‌بی‌سی گفتند که اجازه قرائت کیفرخواست را به دادگاه ندادند. به گفته آنها تکیه کیفرخواست دادگاه بر "غیر عمد" بودن شلیک به هواپیما است، اما خانواده قربانیان آن را "جنایتی از پیش تعیین شده" می‌خوانند.

محمود علیزاده طباطبایی، وکیل تعدادی از خانواده‌های این پرونده، هفته قبل گفته بود که کیفرخواست نزدیک به شش هزار صفحه‌ای این پرونده برای مطالعه در اختیار وکلای مدافع شاکیان قرار نگرفته است.

به گفته آقای علیزاده دادگاه شکایت آنها از تعدادی دیگر از افراد دخیل در پرونده را "یا رسیدگی نکرده و یا منع تعقیب خورده و ابلاغ نکرده است."

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراین به تازگی در گزارشی بر اساس یافته‌هایی جدید بر "عمدی بودن" شلیک بر هواپیمای اوکراین تاکید کرده‌اند.

در این گزارش آمده که جمهوری اسلامی "وسایل الکترونیکی و شواهد موجود را سیستماتیک تخریب کرده" ... "فضای هوایی در شرایط جنگی را و با تصمیم شورایعالی امیت ملی باز گذاشته شده" ... "پروازهای دیگر تغییر مسیر داده‌اند" و "پرواز پی‌اس ۷۵۲ به صورت مشکوک تاخیر داشته و بعضی مسافران پیاده شده‌اند."

جواد سلیمانی، رئیس کمیته حقیقت‌یاب خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراین به بی‌بی‌سی گفته است که این هیئت به نتیجه دی‌ان‌ای قربانیان دست‌یافته‌ و متوجه شده‌اند که "پیکرها درست شناسایی نشده و قطعه هایی از سایر پیکرها تحویل خانواده‌ها داده شده است."

یکی از خواسته‌های اصلی خانواده‌ها تحقیق مستقل بین‌المللی از طریق سازمان ملل و فشار بیشتر کشورهای دخیل در این پرونده به جمهوری اسلامی است.

هفته گذشته و هم زمان با برگزاری دادگاه نظامی متهمان شلیک به هواپیمای اوکراینی در تهران، خانواده قربانیان این پرواز در مقابل محل برگزاری دادگاه تجمع کردند.

خانواده کشته‌شدگان از اظهارات جدید امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انتقاد کردند که اخیرا گفته بود "چطور می‌شود هواپیما به این پهن پیکری با چند کیلوگرم مواد منفجره، نتواند به فرودگاه برگردد و نشیند".

تاکنون اطلاعاتی در خصوص آنچه در دادگاه می‌گذرد از سوی منابع رسمی جمهوری اسلامی منتشر نشده اما چند روز پیش محمود علیزاده طباطبایی وکیل چند خانواده قربانیان در خصوص روند برگزاری دادگاه متهمان این حادثه گفته است که "به ما اعلام کردند که جلسه دادگاه غیرعلنی است اما رسماً اعلام نشد و چند نفر از خانواده‌ها و حدود هشت نفر از وکلای آنها در دادگاه شرکت کردند" و "خانواده‌ها نسبت به سطح مسئولیت متهمان فعلی اعتراض دارند".

به گفته وی نیمی از کیفرخواست در جلسه اول قرائت شده اما پیش از شروع دادگاه "پرونده برای مطالعه در اختیار وکلا قرار نگرفته بود".

آقای علیزاده می‌گوید که "بر اساس نظریه کارشناسی که ما هنوز ندیدیم،‌ متهمان پرونده ۱۰ نفر هستند که در جلسه رسیدگی حضور داشتند".

وکیل خانواده برخی از قربانیان بدون ذکر نام گفت که خانواده‌ها از اشخاص دیگری هم شکایت کرده بودند اما نام آنها در میان ۱۰ متهم نبود و یا به شکایت آنها "رسیدگی نشده یا منع تعقیب خورده و منع تعقیب به ما ابلاغ نشده است".

دادسرای نظامی تهران اردیبهشت ماه در نامه‌ای به این خانواده‌ها اعلام کرده بود که شکایتشان را علیه گروهی از مقام‌های و نهادها بررسی نخواهد کرد.

به گفته انجمن جان‌باختگان، در نامه دادسرای نظامی تهران آمده است که ۱۰ متهم پرونده "به جرایم مشارکت در قتل غیرعمد ۱۷۷ نفر، بی‌مبالاتی، اهمال، سهل‌انگاری و عدم رعایت نظامات خدمتی شایسته‌ کیفر دانسته شده‌اند."

فرمانده سیستم دفاع موشکی تور ام-یک و دو نفر از اپراتورهای این سیستم از جمله کسانی هستند که به گفته انجمن جان‌باختگان مجازات خواهند شد. اما انجمن جان‌باختگان می‌گوید که بر اساس تحقیقات دولت کانادا "بالاترین مقامات حکومت جمهوری اسلامی در این جنایت دست داشته‌اند و شایسته‌ی مجازاتند."

هفته پیش انجمن خانواده‌های پرواز ۷۵۲ خطوط بین المللی اوکراین در یک گزارش تحقیقاتی مسوولیت سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی را متوجه مقامات ارشد حکومت ایران دانست.

در این گزارش آمده است: "باور انجمن این است که مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی، مسئول سرنگون کردن پرواز پس۷۵۲ هستند و برخالف ادعاهای جمهوری اسلامی، این مسئولیت محدود به چند عضو رده پایین سپاه پاسداران نیست."

پرواز ۷۵۲ خطوط بین المللی اوکراین در ژانویه ۲۰۲۰ (دی ۱۳۹۸) هدف اصابت دو موشک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و با انفجار و سقوط در آسمان تهران همه ۱۷۶ نفر مسافر و خدمه آن کشته شدند.