روز بیست و چهارم شهریور سال ۱۳۶۱ نخستین سرپرست رادیو - تلویزیون ایران، صادق قطب زاده به جرم کودتا اعدام شد! قطب زاده حق زیادی بر گردن شخص خمینی داشت زیرا فعالیت زیادی برای به دست آوردن موافقت آمریکا و غرب برای روی کار آوردن خمینی انجام داد، به طور واقعی قرار گرفتن خمینی در کانون توجهات در فرانسه نتیجه فعالیت های صادق قطب زاده بود، همه تصاویر او را در هواپیمای اختصاصی در هنگام ورود به ایران به یاد دارند! او نخست با حکم خمینی سرپرست رادیو و تلویزیون ایران و در هنگام گروگانگیری وزیر خارجه ایران شد اما ناگهان با اتهام طراحی کودتا علیه خمینی دستگیر و به زندان رفت! او مجبور شد اعتراف کند که به همراه آیت الله شریعتمداری قصد کودتا داشته است! این اعترافات با شکنجه های فراوان از وی گرفته شدند.

قطب زاده فعالیت سیاسی خود را از هفده سالگی آغاز کرد، او با آغاز حرکت ملی کردن صنعت نفت شیفته دکتر محمد مصدق شد و به جبهه ملی پیوست، بعد از تبعید خمینی به ترکیه صادق قطب زاده اولین دانشجوئی است که به ملاقات او رفت، وی در این ملاقات خود را مقلد خمینی معرفی کرد، پس از این ملاقات روابط او با خمینی گسترده تر شد، واسطه این روابط صادق طباطبایی بود، گفته می شود که مصطفی خمینی فرزند آیت الله خمینی از مخالفین سرسخت صادق قطب زاده بود و به نقل از وی گفته شده که قطب زاده را دشمنی بدتر از مارکسیست ها می دانسته و حتی یک بار از ورود او به خانه اش ممانعت می کند! علیرغم این گفته می شود که شخص خمینی به او اعتماد داشت است، این اعتماد آن قدر است که گفته می شود وقتی که او از عراق به فرانسه رفت و می خواست از آنجا به الجزایر برود قطب زاده با حضور در فرودگاه و ایجاد جنجال مانع شده و ظرف دو ساعت خانه ای ویلائی برای آیت الله خمینی پیدا می کند! این خانه به نام صادق قطب زاده نامیده شد، به این ترتیب حضور خمینی در فرانسه یعنی در مرکز توجهات بین المللی که نقش مؤثری در شهرت وی داشت محصول همین حرکت صادق قطب زاده بود.

در گزارشی آورده شده است که قطب زاده مدام با چمدان های مملو از دلار به دیدن آیت الله می رود، کسی نمی داند قطب زاده این پول ها را از کجا می آورد؟ هزینه های مبارزه از این راه تأمین می شود، سیدمصطفی خمینی به این پول ها اعتراض می کند، حتی در یکی از دیدارها با قطب زاده درگیری فیزیکی پیدا می کند اما خمینی جانب قطب زاده را می گیرد، حتی بر سر دو پسر خود فریاد می زند که: "صادق بیش از شما فرزند من است!" هنگام بازگشت خمینی به ایران نزدیکی و شهرت قطب زاده باعث شد که در پرواز به سوی ایران درست کنار خمینی بنشیند و نقش مترجم او را بازی کند، صادق قطب زاده در مدرسه علوی در دیداری با خمینی به او می گوید: "آقا اجازه بدهید من به فرانسه برگردم و به کارهایم برسم!" اما خمینی به قطب زاده جواب می دهد: "به تو حکم شرعی می کنم بروی تلویزیون، ماهی دوهزار تومان هم به عنوان حقوق طلبگی خودم به تو پرداخت می کنم!" به این ترتیب قطب زاده با حکم خمینی به صدا و سیما رفت.

دولت موقت و شخص مهندس بازرگان هم از مخالفان مشی صادق قطب زاده بودند و اعتقاد داشتند اخبار رادیو و تلویزیون یکسره بر ضد دولت موقت است، مهندس بازرگان درباره قطب زاده گفته بود: "آقای قطب زاده مثل تیمورتاش است در دولت!" عباس امیرانتظام سخنگوی دولت بازرگان نیز چندین بار از تبلیغات غیر مسئولانه تلویزیون تحت امر صادق قطب زاده علیه دولت موقت گله می کند، البته نمی توان رادیو و تلویزیون آن زمان را یکسره در قبضه قطب زاده دانست، احمد خمینی و روحانیون نزدیک به آیت الله خمینی هم نفوذ زیادی در رادیو و تلویزیون داشتند، برخی معتقدند بعد از ورود موسوی خوئینی ها و معادیخواه به رادیو و تلویزیون است که آتش اختلاف میان صادق قطب زاده و مهندس بازرگان شعله ور می شود.

صادق قطب زاده در سال ۱۳۵۸ به پشتوانه شهرتش کاندیدای ریاست جمهوری شد اما در این انتخابات از ابوالحسن بنی صدر، سیداحمد مدنی، حسن حبیبی، داریوش فروهر، صادق طباطبایی و کاظم سامی شکست خورد و هفتمین نفر شد، صادق قطب زاده پس از شکست در انتخابات و قبضه شدن قدرت توسط جناح های وابسته به حزب جمهوری اسلامی و آخوندهای حامی خمینی که از نظر وی نقشی در پیروزی انقلاب نداشتند دچار اختلافاتی با حزب حاکم شد، در آن زمان حزب جمهوری اسلامی در حال به دست گرفتن کامل ارگان های قدرت و پاکسازی تمامی جریان ها بود، در این زمان یکی از گفتگوهای تلفنی صادق قطب زاده نیز شنود می شود که بعد به عنوان مدرکی علیه وی استفاده می شود! پس از شکست صادق قطب زاده در انتخابات حضور سیاسی او در ایران مدتی کمرنگ شد اما با یک مناظره جنجالی نام صادق قطب زاده مجددا بر سر زبان ها افتاد، قرار بر این بود که در پانزدهم آبان ۱۳۵۹مناظره ای در مورد وضعیت صدا و سیمای ایران انجام شود اما به جز صادق قطب زاده سرپرست صدا و سیما و دکتر مبلغی اسلامی معاون سازمان فرد دیگری در این مناظره شرکت نکرد!

این مصاحبه و برخی موضوعات که پیش از آن به وقوع پیوسته بود زمینه دستگیری صادق قطب زاده را فراهم کرد! مصاحبه هشتاد دقیقه ای صادق قطب زاده موجبات اولین دستگیری قطب زاده را فراهم کرد! کیهان در گزارشی که در آن سال منتشر شد درباره این برنامه نوشت: "..... قطب زاده ضمن برشمردن نارسائی های موجود سازمان در زمان تصدی خود و نیز در حال حاضر گفت اعمال نظرهای شخصی و گروهی مانع اجرای برنامه خوب و مردمی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی شده است، این وضع باعث شده است که اخبار صحیح به گوش مردم نرسد و هر روز به تعداد کسانی که گوش به رادیوهای بیگانه برای کسب خبر صحیح می دهند افزوده شود! ....." قطب زاده همچنین گفته بود: "..... آن چه که در رادیو و تلویزیون می گذرد، وضع آشفته ای که بر این سازمان حاکم است شبیه وضعی است که در دیگر سازمان ها و نهادهای کشور حاکم است! ....." دکتر مبلغی اسلامی نیز طی سخنانی گفت: "..... بر کار این سازمان هیچ ضابطه و اصولی حکم نمی کند، هر چه هست گروه گرائی است! ....." مبلغی اسلامی نیز همان انتقادها را مطرح کرد!

این برنامه اعتراض ستاد تبلیغات شورای عالی دفاع را به همراه داشت، این ستاد خبر از پیگیری قضائی این برنامه داد و موسوی اردبیلی دادستان کل کشور علی اکبر محتشمی پور و عبدالله نوری را به عنوان سرپرست صدا و سیما و دکتر ندیمی را به عنوان سرپرست شبکه دوم معرفی کرد، در ادامه قدوسی دادستان کل انقلاب فرمان دستگیری صادق قطب زاده را صادر کرد! دستگیری او اعتراضات زیادی را به همراه داشت.

یکی از اولین معترضان به این دستگیری مهندس مهدی بازرگان بود، مهندس بازگان در مقاله ای نوشت: "..... بازداشت قطب زاده که در برخورد اول به افسانه و شایعه شباهت داشت با کمال تعجب واقعیت پیدا کرد! کاری ندارم که روش گذشته آقای قطب زاده چگونه بوده و مصاحبه اخیر در تلویزیون تا چه حد معقول و خالی از ایراد باشد! امر مسلم این است که برنامه زنده نبوده و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می توانسته است پخش نکند اما درد بزرگ در این است که چطور گردانندگان انحصارگر ما فکر نکرده اند عمل آنها چه اثر وحشتناکی به لحاظ احساس عدم امنیت و بی اعتبار کردن قانون اساسی در مردم سراپا ایمان و امید و فداکاری ایجاد می کند و چه قضاوتی دنیای خارج که هدف صدور انقلاب ما هستند خواهند نمود؟ وقتی با چنین سادگی و افتضاح یک مبارز کهنه کار، عضو شورای انقلاب، مدیرعامل رادیو - تلویزیون و وزیر خارجه توقیف و توهین می شود دیگر چه آبروئی برای اسلام و انقلاب ایران باقی خواهد ماند؟ جدا و استرحاما از مقام رهبری انقلاب خواهان دخالت، جبران و جلوگیری از این تجاوزات هستم! ....."

همزمان گروهی از مردم قم در دفاع از صادق قطب زاده تظاهرات کردند و شعار دادند: "درود هر آزاده، بر صادق قطب زاده!" جمع کثیری از بازاریان تهران نیز با انتشار بیانیه ای دستگیری او را محکوم کردند، مرتضی پسندیده (برادر خمینی) در مورد دستگیری صادق قطب زاده درباره او نوشت: "..... با عرض معذرت بازداشت جناب آقای صادق قطب زاده که در جمهوری اسلامی ایران وزیر خارجه، عضو شورای انقلاب و رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و از ارکان مملکت و مورد علاقه اکثریت ملت است موجب تأسف و تعجب است و استخلاص فوری و معذرت و اعاده حیثیت مشارالیه مورد تقاضا است! ....." بهاء الدین محلاتی و سی و شش نماینده مجلس نیز بر اساس اصل سی و دوم قانون اساسی خواستار آزادی وی شدند، بر اثر این فشارها صادق قطب زاده بعد از دو روز از زندان آزاد شد.

★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★

در فروردین ۱۳۶۱ صادق قطب زاده به جرم تلاش برای کودتا و براندازی نظام جمهوری اسلامی و ترور روح الله خمینی دستگیر شد! دادستان اعلام کرد: "کودتاگران با دفن مقدار زیادی مواد منفجره در اطراف منزل خمینی در جماران قصد توطئه به جان ایشان را داشته اند!" این موضوع توسط نورالدین کیانوری دبیرکل حزب توده ایران به خامنه ای و رفسنجانی اطلاع داده شده بود، کیانوری در این رابطه می گوید: "..... ما از قصد توطئه قطب زاده آگاه شدیم! لذا دو نفر از افسران حزب (سرهنگ عطاریان و سرهنگ کبیری) را در ستاد کودتا نفوذ دادیم! ما اخبار را به صورت منظم به خامنه ای و رفسنجانی می رساندیم تا درست در حالی که تنها چند ساعت به شروع کودتا مانده بود قطب زاده را دستگیر کردیم! ....."

مدتی بعد از دستگیری صادق قطب زاده فیلم اعترافات او در صدا و سیمای جمهوری اسلامی یعنی سازمانی که خودش رئیس آن بود پخش شد! اکبر هاشمی رفسنجانی در کتاب خاطراتش نوشته است: "..... فیلم اعترافات صادق قطب زاده برای ترور خمینی را علی خامنه ای و احمد خمینی تهیه کرده بودند! ....." محمد محمدی ری شهری (اولین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی) در این باره می نویسد: "..... آقای قطب زاده در تاریخ هفدهم فروردین ماه سال ۱۳۶۱ به اتهام توطئه نظامی برای براندازی جمهوری اسلامی بازداشت شد! قطب زاده البته مدعی بود که این جانب هرگز نخواستم که نظام جمهوری اسلامی را براندازم، اصلا مسأله براندازی نظام جمهوری اسلامی مطرح نبوده بلکه به نظر من به عکس بوده، قطب زاده برای کودتا یک سال و نیم فعالیت کرده بود و پس از دستگیری اعلام کرد که آماده ام حرف هایم را در مصاحبه تلویزیونی بگویم اما به شرط این که مرا فوراً یا اعدام کنید یا عفوم کنید! ....."

مدتی پس از دستگیری صادق قطب زاده سیداحمد خمینی در زندان به ملاقات او می رود و از وی می خواهد که استغفارنامه ای که از قبل تنظیم شده را امضا کرده و از آقای خمینی طلب مغفرت کند! قطب زاده برمی آشوبد و می گوید: "کسی که باید عذرخواهی کند خود خمینی است نه من!" او پنج ماه در زندان اوین به زندانبانی اسدالله لاجوردی بود، دادگاه او در مرداد همان سال تشکیل شد و بعد از بیست روز محاکمه سرانجام در سحرگاه روز بیست و چهارم شهریورماه سال ۱۳۶۱ به جوخه اعدام سپرده شد، بنا بر روایت هائی از گواهان اعدام، او در هنگام تیرباران شعار: "زنده باد مجاهدین" داده است.

منبع این نوشتار:

سرپرست رادیو - تلویزیون ایران به جرم کودتا اعدام شد - ایران ما

★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★