● زنان

باور به قدرت مردم به ویژه کسانی که به حاشیه رانده شده اند و جزو اکثریت محروم قرار دارند، دوری جستن از ساختارهای عمودی، تاکید بر اطلاع رسانی و فرهنگ سازی و مستند سازی، غنی نمودن ادبیات زنان و فمینیستی، تحکیم رابطه با سایر جنبش های اجتماعی، ابتکار و خلاقیت در کابرد روش هایی که از مختصات محیط برگرفته شده است، حضور فعال در عرصه بین المللی و پیوند با سایر جنبش های زنان در منطقه و در سطح بین الملل از ارزش هایی است که کمپین یک میلیون امضا در شکل دادن به آن سهم روشن و قابل تقدیری داشته است.

نسرین ستوده حتی در سال هایی که از دریافت پروانه وکالت محروم بود، با فعالیت های رسانه ای و انتشار مقالات در ترویج گفتمان حقوق بشر در ایران می کوشید. پس از دریافت پروانه وکالت نیز سطح فعالیت های حقوق بشری اش را در سطح گسترده ای ارتقا داد. این فعال جنبش زنان و عضو کانون مدافعان حقوق بشر، از جمله وکلای حق طلبی است که هم دفاع از حقوق شهروندی را به موکلان خود آموزش دادند و هم با فعالیت داوطلبانه و رایگان شان فرهنگ حقوق بشری را که نادر وکلایی چون او پیشه می کنند درجامعه ارتقا دادند.

عنصر پررنگ کتاب علاوه بر زندان حکایت زن نیز هست، زن، زن زندانی، زن اعدامی، زن و تنهایی‌اش، زن و ناکامی جوانی‌اش. در کلام تک تک مصاحبه شده‌گان به دور از شعار و خیال، واقعیت زن و سپس زن زندانی تصویر شده است. امید آن‌که در این روزها که دوباره قصه زندانی ادامه دارد این تلاش نیز ادامه یابد. روایت فقط خاطرات نیستند بیشتر نیشتری بر جان ماست، تا فراموش نکنیم. به ویِژه در این روزها.

هر بار سخن از فعالیت های برابری خواهان به میان می آید، حالا از هر جنس که باشد، بی درنگ تأثیر متقابل فرهنگ و قوانین هم تداعی می شود. کارزار برابری خواهان در ایران، به دلیل فعالیت هم زمان در عرصه های فرهنگ و تغییر قوانین تبعیض آمیز، به وضوح در بالابردن دانش قضایی جامعه و حساسیت زنان و مردان نسبت به قوانینی که به طور روزمره درگیر آن هستند نقشی به سزا داشته است.

این کتاب شامل دیدگاه های شمار بسیاری از زنان و محصول همکاری و رایزنی سازمانهای غیر دولتی، مدیران، کارمندان وهمچنین محققان، رهبران سیاسی، حقوقدانان و متخصصان بیش از 15 کشور جهان است. این کتاب راهنمایی است که برای استفاده در کارگاه های محلی در آفریقا، آسیا و خاورمیانه تنظیم و تهیه شده است. مفاهیم و تمرین های آموزشی این کتاب راهنما بر چهار اصل استوار است: (1) در اکثر جوامع، مردان سلطه گرند و زنان تابع و سلطه پذیر...

اعدام شیرین علم هولی می توانست بحث زندانیان سیاسی زن و مبارزه با مجازات اعدام را به یک گفت و گوی عمومی با دیدگاه جنسیتی تبدیل کند اما این فرصت را هم از دست دادیم حتی موضوعات مهمی مانند تحریم که تاثیر چشم گیری بر زندگی روزمره ی زنان خواهد گذاشت از نگاه ما پوشیده مانده است. بحران هسته ای و عوارض آن را هیچ گاه از دیدگاه جنسیتی مورد تحلیل قرار نداده و تاکنون آنرا بحثی مختص سیاستمردان تلقی کرده ایم، بیانیه های رهبران نمادین و گفتمان های متعلق به جنبش دموکراسی خواهی...

در تمامی کشورهای جهان ، کنشگران بسیاری هستند که در حوزه ی فعالیت های مختلف اجتماعی، حقوق بشری و حقوق زنان به صورت مسالمت آمیز و مدنی مشغول به فعالیت هستند. فعالان مدنی و اجتماعی همچون کنشگران حقوق بشر و حقوق زنان ، در هرکشوری برای بهبود وضعیت زنان ، بهبود شرایط زندانها ، رفع ستم های جنسیتی و تبعیض برای زندانیان ، حقوق شهروندی و دیگر فعالیت های انسان دوستانه تلاش می کنند .

از نسل گذشته همیشه برای کار و عبادی به عنوان کسانی که الهام بخش نسل پیش از من بودند و با کتاب ها و فعالیت های شان بسیار آموختیم، احترام بسیاری قایل بودم و هستم و از نسل بعد از آنها، افرادی هم چون نوشین احمدی خراسانی، پروین اردلان، ناهید کشاورز، طلعت تقی نیا، اعظم خاتم، ناهید جعفری، شهیندخت مولاوردی، شهلا اعزازی، اشرف گرامی زادگان، شادی صدر، محبوبه عباسقلی زاده و ... هر کدام چپ یا راست، اصلاح طلب یا سکولار، دولتی یا غیردولتی، جایزه گرفته یا نگرفته برای نسل ما حرف های آموختنی بسیاری به جا گذاشتند

فعالان کمپین یک میلیون امضا در هر شهری بنا به تجربه و اندیشه ی خود سوالاتی متفاوت از دیگر شهرها از همشهری های خود پرسیده اند، به عنوان نمونه در تهران و چند شهر دیگر به طور مشخص از مردم در ارتباط با چند قانون پرسش به عمل آمده که نتایج آن به شرح زیر است :

جدیدترین سرود کمپین به مناسبت چهارمین سال تولد کمپین یک میلیون امضا

به نظر می رسد زنان از همه طیف ها به هم نزدیک شده اند در نقد لایحه حمایت از خانواده و اراده کرده اند که زورآزمایی خودشان را فعلا بر مدار این قانون ادامه دهند هرچند که خانم رهنورد موضوع را به صورت رادیکال تری مطرح کرده اند و زنان دیگری آن را به صورت معتدل تری مطرح کرده اند و فقط قانع به این هستند که شروط مربوط به تعدد زوجات نسبت به مردان سختگیرانه تر باشد. اما به هر حال همه معترضین به این نتیجه رسیده اند که سرکوب بالای سرشان است و وقتی که شنیده می شود بسیاری از زنان...

طرح اين لايحه در 3 سال قبل در كميسيون قضايي محلس موجي از اعتراضات فعالان زن را برانگيخت تا جايي كه در يك حركت وسیع اعتراضي همه گرايشات فعال در حوزه زنان در يك حركت نمادين در مجلس حضور يافته و اعتراض خود را نسبت به تدوين و طرح اين لايحه ابراز نمودند . اين مخالفت ها موفق شد طرح آن را در صحن علني مجلس تا به مرداد 1389 به تعويق اندازد . در مرداد 1389 حاكميت با توجه به شرايط بعد از انتخابات 88 و سركوب فزاينده مخالفان و منتقدان از جمله فعالان جنبش زنان با اين تصور كه فضاي امنيتي اجازه بروز مخالفت و...

كالاسرنا، نويسنده و روزنامه نگار فرانسوى حدود ۱۵۰ سال پيش به ايران سفر كرد. او در كتاب «مردم و ديدنى هاى ايران» روايت كرده است، بعد از آنكه زن روستايى به زن مسيحى تبريك گفت كه رقيبى در ازدواج ندارد، زن مسيحى پاسخ داد كه او حق ندارد از اين موضوع شكايت كند زيرا دين او به هر مرد مسلمان اجازه داده كه چهار زن عقدى و چند زن غيرعقدى داشته باشد. بنابراين شوهر او مى تواند زن ديگرى را جز او دوست داشته باشد. زن روستايى اما با سادگى پاسخ داده است كه مى دانم اين كار بر اساس قوانين مذهبى است، اما...

پس از گذشت بیش از 30 سال از انقلاب اسلامی و در پی بالا رفتن آمار طلاق و ابتلای جامعه به آسیب ها و مفاسد ناگوار ناشی از فروپاشی خانواده ها و سرگردانی روزافزون زنان مطلّقه و کودکان طلاق در اغلب شهرها و روستاهای ما، بالاخره قوه قضائیه ناچار شد عنایتی به خانواده کند و اولین لایحه حمایت از خانواده را تدوین و تقدیم هیئت دولت نهم کند.

یک اثر هنری زیبا همراه با عکس سکینه محمدی آشتیانی و شعار سنگسار را متوقف کنید که روز شنبه ۲۱ آگوست در کلیسای Lisseweghe نصب شده است.

در تهران، زنان پژوهشگر مسائل دينی، قرآن پژوه و مذهبی در کنار فعالان جنبش زنان و چهره‌های سکولار قرار گرفته‌اند و می‌گويند آنچه در لايحه حمايت از خانواده آمده، نه با قرآن، نه با دين اسلام و نه با قوانين حقوقی جهان امروز، با هيچيک، سازگاری ندارد.

وقتي ازدواج مجدد قانوني شود، مردان در محل كار، تاكسي، مراكز خريد و بسياري از نقاط جامعه به دنبال زناني مي‌گردند كه با آنها ازدواج مجدد داشته باشند و نگاه بلهوسانه در جامعه گسترش پيدا مي‌كند و همسركشي زياد مي‌شود.

تاکید و تمرکز بر فعالیت ها و دستاوردهای کمپین یک میلیون امضاء به معنی انکار یا نادیده گرفتن اقدامات و برنامه های سایر جریان ها و گروه های جنبش زنان نیست. مسلماً بسیاری از دستاوردهایی که به آنها اشاره شد، مربوط به کل جنبش زنان است، که کمپین یک میلیون امضاء نیز در دستیابی به آنها با دیگر گروه ها و جریان ها سهیم بوده است.

صدیقه وسمقی، در نامه‌ای سرگشاده، در دستور کار قرارگرفتن دوباره لایحه خانواده را به شدت نقد کرده و نوشته: «مدافعان ترویج چند همسری و بی بندوباری جنسی با توجیهات شرعی، دست پرورده یک جریان منحط مذهبی هستند که گمان می‌کنند امروز اسلام نیازمند مردانی است که چند زن داشته باشند، زنانی که برای آنان فرزندان بسیار بیاورند، فرزندانی که آماده عملیات انتحاری شوند، یعنی خود را بکشند تا این جریان بر مسند قدرت بمانند.»

نادیده گرفتن «شکاف بین دولت و ملت» یعنی نادیده گرفتن دغدغه های بسیاری از زنان کشورمان و نادیدن گرفتن این واقعیت که زندگی زنان در تمامی پهنه ی جامعه معنا دارد و از همه عوامل مختلف در یک جامعه تاثیر می پذیرد و از سوی دیگر تقلیل دادن صرف منافع زنان به «شکاف بین دولت و ملت» نیز یعنی نادیده گرفتن نظام چندوجهی مردسالاری که فراتر از درگیریهای سیاسی و جناحی، در همه جا حضوری فعال دارد.

موضوع پرونده ی سکینه محمدی آشتیانی ، زن محکوم به سنگسار ؛ ماههاست که به یکی از مباحث داغ رسانه ها مبدل شده است . در اینجا قصد ندارم که در مورد عملکرد درست و یا غلط این رسانه ها صحبت کنم، اما از موضوع پرونده ی زنی صحبت می کنم که همه ی نهادهای بین المللی برای نجات جانش تلاش کرده اند و تلاش هم می کنند با این حال موضوع پرونده ی او هنوز مبهم و نامشخص است .

بارها و بارها شاهد انتشار دل نوشته های خانواده ها، دوستان و همفکران بسیاری از فعالان سیاسی - عقیدتی و مدنی در دنیای مجازی بوده ایم. در ابتدا با خود فکر کردم که مطلبی را در قالب دل نوشته برای دوست گرامی و عزیزم شیوا نظرآهاری بنویسم که از زمان دومین دستگیریش در سال گذشته تابحال بیش از دویست روز، در بند 209 وزارت اطلاعات بود و به تازگی به بند عمومی منتقل شده است. از آنجایی که قلم شیوا را صریح تر، زیبا تر و همچون اسمش شیواتر از قلم خودم می دانم، قصد دارم با بهره گیری از اعترافات!

زندگی اغلب زنان بر اساس شیوه های مرسوم و سنت های پدرسالارانه و نه بر مبنای قوانین رسمی ‏شکل گرفته است. شیوه های پدرسالارانه نیازها و انتظارات زنان مانند حقوق جنسی و باروری را مورد ‏توجه قرار نمی دهند و معمولا زنان را به عنوان شهروندان درجه دوم در نظر می گیرند که استقلال بدن، ‏روابط و جنسیت ایشان باید توسط جامعه کنترل شود. اصل قانونی برابری بین مرد و زن در قانون مدنی که ‏تضمین کننده برابری بین زن و شوهر است، در مورد زندگی روزمره زنان صدق نمی کند.‏

شیوا را از زمان نوجوانی اش می شناختم. دختری پرشور، شجاع و متعهد به اعتقاداتش! در این زمانه کم پیدا می شوند که شجاعت و جسارتِ عمل کردن بر مبنایِ باورهایشان را داشته باشند. شیوا در میان ایشان، شجاع ترین است. باید اعتراف کنم زمانی که خبر بازداشت هایش را می شنیدم، در عین تأسف برای نا ملایمتی هایش، بیشتر نگرانِ حال و احوال خانوادهِ بازجویش می شدم که پس از ساعت ها و روزها کوبیدن بر دیوار بتنی، به خانه اش می رفت و دق و دلی شکست اش را بر سر زن و فرزند بیگناه اش خالی می کرد.

یکی از اصلی ترین دلایل طلاق که همواره به خاطر مسائل فرهنگی اجتماعی مغفول مانده و مطرح نمی شود مساله اختلاف جنسی و تضاد بیشتر در این زمینه است .

(احکام برده‌داری جنسی) تاسف بارتر اینکه این برده‌داری جنسی واستثمار وحشیانه‌ی نیروی کار زن در جامعه‌ای صورت می‌گیرد که درتاریخ گذشته‌اش علاوه بر احترام به شخصیت زن، حقوق زنان کارگر در مقابل تخصص برابر مساوی بوده و در اکثر کارگاه های بزرگ دوره‌‌ی هخامنشی به دلیل توانایی مدیریت آنان، سرپرست‌های کارگران زن و مرد، یک زن بوده است. (1)

گفتگوی زیر با سیروس دولت آبادی، برادرزاده صدیقه دولت آبادی انجام گرفته است. ایشان که مدیر بازنشسته ی تامین اجتماعی است، در این گفتگو از صدیقه خانم و نیز از خاطرات کودکی اش ازایشان می گوید.

فکر می کردم که چرا که نه؟ الان وقت طرح اين موضوع است. به نظر می¬رسد که بعد از سی سال عينيت و واقعيت شکنجه و تجاوز جنسی در زندان¬ها، الان وقت مناسب برای کار جمعی در رابطه با اين موضوع است، که بايد به آن پرداخت. و يک¬بار برای هميشه يک کار عملی شروع کنيم و پيش ببريم. اما الان پس از ۵ ماه اين¬جا نشستم، و ناگزيرم صادقانه اما خيلی تلخ اعتراف کنم که افقی روشن در پيش¬روی من نيست. الان شايد حس واقعی من نسبت به اين موضوع از آن افق روشن اوليه به نا¬اميدی و بيش از نا¬اميدی به خشم تبديل شده است.

سومین نشست سبز فعالان جنبش زنان، همزمان با یکصد و چهارمین سالگرد انقلاب مشروطیت در تهران برگزار شد. در این نشست که نمایندگانی از طیف های مختلف جنبش زنان در آن شرکت داشتند، علاوه بر سخنرانی هایی حول و حوش زنان در مشروطیت و نیز مسائل گریبانگیر امروز جامعه از جمله اعتراض به ادامه بازداشت زندانیان سیاسی و نگرانی از سلامت 17 زندانی که در اعتصاب غذا بسر می برند، بیانیه ای نیز به مناسبت سالگرد انقلاب مشروطه صادر و قرائت شد. متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

فعالیتهای زنان در طول سه دهه ی گذشته در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی هویت تازه ای از زن ایرانی را خلق کرده است. هویتی که سرکوب را نمی پذیرد ، آگاهی سیاسی و مدنی و اجتماعی بالایی دارد. این هویت اکنون روزبه روز تقویت می شود و پشتوانه ی آن هم چندین سال فعالیت خستگی ناپذیر فعالان حقوق زنان در عرصه های مختلف برای بازپس گیری حقوق از دست رفته و مبارزه برای برابری بوده است.

در جامعه استعماری آذربایجان جنوبی متاثر از فرهنگ دینی، همانند سایر ممالک اسلامی زنان به عنوان ملک و خدمتکار مرد در فرهنگ عمومی تجلی پیدا مي كنند. محدودشدن زنان به خانه داری، شوهر داری و نگهداري و مراقبت از بچه ها جزء ویژگیهای بارز زنان آذربایجان می باشد. در لوای این فرهنگ سنتی مرد سالار، زنان انواع ظلم ها، ستم ها و خشونت های فیزیکی را از افراد غیر همجنس خود یعنی مردان- منظور از مردان در اینجا شوهر، برادر ، پدر و ساير خويشاوندان مرد می باشد- متحمل می شوند و...

انقلاب 57، انقلابی اجتماعی و مردمی با خواست مدرن عدالت اجتماعی بود. در روند جنبش انقلابی که تا سرنگونی رژیم شاه بیش از یک سال به طول می‌انجامد، کنش‌گران گوناگون، احزاب و نیز روحانیت وارد ین کارزار می‌شوند. روحانیت ابزار مهمی برای شیوع افکارش دارد و از باورهای مذهبی مردم استفاده می‌کند، روی موج انقلاب سوار می‌شود و انقلاب را تصرف می‌کند

زندان های جمهوری اسلامی، در رقابت با مخوف ترين زندان های دنيا، آنها را پشت سر گذاشته است! اين را گزارش هايی می گويد که هر از گاهی توسط زندانيان منتشر می شود. از شکنجه های بی رحمانه و انفرادی و هتک حرمت در مرحله بازجويی گرفته تا شرايط غير انسانی در بند عمومی. جمهوری اسلامی در زندانبانی خود البته يک فرق بزرگ با بقيه دارد. مثلا رژيم صهيونيستی، فلسطينيان مظلومی را که دشمن خارجی می پندارد به بند و شکنجه می کشد اما جمهوری اسلامی ملت خود را!

محبوبه‌ عباس‌قلی‌زاده، از سخنرانان بیست و یکمین سمینار بنیاد پژوهش‌های زنان در پاریس، پس از وقایع عاشورا ایران را به مقصد مالزی ترک گفته و پس از پنج ماه اقامت در آن کشور، در هلند اقامت گزیده است. محبوبه هم جنبش زنان داخل ایران را به خوبی می‌شناسد و هم در این دوران کوتاه اقامت در خارج از کشور با جنبش زنان خارج از ایران آشنا شده است. در همین رابطه با او به گفتگو می‌نشینیم.

شرکت کنندگان از کشورهای مختلف و با نظریات مختلف در کنار هم به سخنرانی و بحث پرداختند. بنیاد تنها سازمانی در خارج از کشور است که به مدت ۲۱ سال توانسته است این تکثرگرایی را با خود رشد و همراه کند. در واقع رازتداوم کنفرانس‌های بنیاد، رنگین کمانی بودن آنست، و گرنه مثل دیگر سازمانهای سیاسی از درون ازهم می پاشید. جنسیت ومسائل مشترک زنان چون چتری وسیع، سایه همکاری و همراهی را برسر فراکسیونهای مختلف زنان گسترده است، و همین باعث میشود که زنان از گوشه و کنار دنیا با اشتیاق به کنفرانس پژوهش های زنان بیایند