نمایندگان فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده روز چهارشنبه (۱۱ ژانویه) پس از ملاقاتی پشت درهای بسته، اقدام جمهوری اسلامی مبنی بر غنیسازی اورانیوم در سایت زیرزمینی "فردو" را محکوم کردند. این کشورها قصد دارند، قطعنامه تازهای با تدابیر تحریمی شدیدتر علیه ایران وضع کنند، اما گفته میشود که دشوار است بتوان در شورای امنیت به توافقی در این جهت دست یافت، زیرا روسیه و چین، دو عضو دائمی شورای امنیت، با اتخاذ تحریمهای بیشتر علیه ایران مخالف هستند.
به گفته مارتین بریان، معاون نماینده فرانسه در سازمان ملل متحد، ایران با راهاندازی تأسیسات زیرزمینی "فردو" نه تنها قطعنامههای پیشین شورای امنیت و بیانیه شورای حکام "آژانس بینالمللی انرژی هستهای" را زیر پا گذاشت، بلکه به اقدامی تحریکآمیز علیه جامعه بینالمللی دست زده است.
سیاست دوگانه ایران
دیپلمات فرانسوی به خبرنگاران گفت که جمهوری اسلامی با لحنی دوگانه با جامعه بینالمللی سخن میگوید: از سویی به تهدیدات خود مبنی بر بستن "تنگه هرمز"، که برای اقتصاد جهان اهمیت حیاتی دارد، ادامه میدهد و از سوی دیگر پیشنهاد میکند که گفتوگوها با مجموعه قدرتهای غربی "پنج به علاوه یک" از سر گرفته شود. اما آقای بریان یادآوری میکند: این ایران بود که از ادامهی این گفتوگوها خودداری ورزید.
وی افزود: «ما به شروع مذاکرات جدی با ایران علاقهمند هستیم، اما ایران هنوز پاسخ نداده است.»
ماه گذشته، ایالات متحده و "اتحادیه اروپا" تدابیر تحریمی تازهای علیه ایران اعلام کردند. انتظار میرود که آنها تحریمات گستردهتری، شامل واردات نفت خام از ایران را نیز اعلام کنند. از چین و روسیه نیز نگرانیهایی نسبت به گسترش برنامه هستهای ایران دیده میشود.
فیلیپ پرهام، معاون نماینده بریتانیا در سازمان ملل، به خبرگزاریها گفت که اعضای شورای امنیت، به توافق درباره اقدامات شدیدتر علیه جمهوری اسلامی نزدیک میشوند. آقای پرهام گفت: «تردیدی نیست که همه از ادامه فعالیتهای هستهای ایران نگران هستند.» او در رابطه با شروع کار سایت "فردو" در نزدیکی قم، سؤال کرد: «اگر واقعا برنامه هستهای ایران، آن طور که ادعا میشود، مبنایی صلحآمیز دارد، پس به چه دلیل برنامهی غنیسازی در نزدیکی قم به صورت مخفیانه و زیرزمینی انجام میگیرد؟»
رزماری دیکارلو، معاون نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، با اشاره به تولید اورانیوم ۲۰ درصدی از سوی ایران، گفت: «ایران برای غنیسازی اورانیوم تا این سطح هیچ توجیهی ندارد.» خانم دیکارلو تائید کرد که روسیه و چین به رغم نگرانی از ادامه برنامه هستهای ایران، با قطعنامه تازهای علیه جمهوری اسلامی موافق نیستند.
محافل سیاسی آمریکا عقیده دارند که باراک اوباما، رئیس جمهور، قصد دارد برای آخرین بار فرصتی دیگر به ایران دهد تا از برخوردی فاجعهبار جلوگیری شود. پرزیدنت اوباما سه سال پیش در آغاز زمامداری خود در "کاخ سفید" وعده داده بود تمام تلاش خود را به کار برد تا درگیری تازهای در خلیج فارس پیش نیاید.
گیدو وستروله، وزیرخارجه آلمان، روز جهارشنبه (۱۱ ژانویه) از مقامات ایرانی خواست همکاری با جامعه جهانی را از سر گیرند. وزیر خارجه افزود: «ما مدتی است که با نگرانی بسیار فعالیتهای هستهای ایران را دنبال میکنیم و ضروری میدانیم به ایران و مقامات ایرانی هشدار دهیم که بیش از این خود را در جامعه جهانی منزوی نکنند.»
وزیرخارجه آلمان در انتها تأکید کرد که ایران هنوز فرصت دارد با "شفافسازی و همکاری مانع تصویب تحریمهای در نظر گرفته شده شود".
قتل کارشناس ایرانی
دیپلماتهای غربی گفتند در اجلاسی که در حاشیه "شورای امنیت" برگزار شد، درباره ماجرای قتل کارشناس ایرانی که بامداد چهارشنبه (۱۱ ژانویه/ ۲۱ دی) در تهران کشته شد، چیزی گفته نشده است.
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، در واکنش به ترور مصطفی احمدی روشن، معاون بازرگانی تاسیسات غنیسازی نطنز، دست داشتن کشورش در هر گونه اقدام خشونتآمیز را با قاطعیت رد کرد.
خانم کلینتون گفت: "ما اعتقاد داریم که باید میان ایران، همسایگانش و جامعه بینالمللی نوعی درک متقابل وجود داشته باشد، درکی که بر اساس آن، بتوان راهحلی پیدا کرد برای رفتار تحریکآمیز ایران، پایان دادن به تلاش این کشور برای دستیابی به جنگافزارهای هستهای، پیوستن آن به جامعه بینالمللی تا بتواند عضوی موثر از این جامعه باشد."
وزیر خارجه آمریکا افزود: "بسیاری از کشورها نگران رفتارهای تحریکآمیز ایران هستند."
تامی ویتور، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، اظهار داشت: «ایالات متحده در این ماجرا هیچ دخالتی نداشته است. ما این گونه اقدامات خشونتآمیز را به شدت محکوم میکنیم.»
ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در واکنش به قتل کارشناس امور هستهای و اتهامات جمهوری اسلامی گفت که کشورش هر گونه حمله به افراد بیگناه را محکوم میکند. او افزود: «ما همدردی خود را با خانوادهی کارشناس مقتول ابراز میداریم.»
الستر برت، معاون خاورمیانهای وزارت امور خارجه بریتانیا، در گفتگویی ضمن رد هر نوع دخالت کشورش در واقعه سوءقصد تهران گفت: "ما همیشه کشتن غیرنظامیان را به هر شکل محکوم کردهایم."
وی همچنین گفت که موضع بریتانیا درباره برنامه هستهای ایران روشن است. این دیپلمات بریتانیایی تأکید کرد که برای کشور او گفتگو با ایران هنوز پایان نیافته است.
بامداد چهارشنبه، مصطفی احمدی روشن، کارشناس ایرانی، بر اثر انفجار یک بمب در منطقه سیدخندان تهران کشته شد. بنا به گزارشها بمب توسط یک موتورسوار روی ماشین این کارشناس نصب شده بود.
بعضی از رسانهها و مقامات ایرانی، آمریکا و اسرائیل را در دست داشتن در انفجار متهم کردند. به نظر بسیاری از تحلیلگران و رسانههای جمعی، سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) به حذف فیزیکی دانشمندان هستهای ایران کمر بسته است و آقای احمدی روشن چهارمین مورد شناخته شده بود.
مسعود علی محمدی اولین دانشمندی بود که درست دو سال پیش به قتل رسید. این استاد دانشگاه و کارشناس امور هستهای هنگام خروج از محل سکونت خود در شمال تهران، بر اثر انفجار یک بمب با قدرت انفجاری زیاد که ظاهرا در یک موتورسیکلت جاسازی شده بود، جان خود را از دست داد.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید