● ادبیات

در خیکمان چپاندند ! برجام پشت برجام، فرجام پشت هر جام !

نمایشنامه جدید نیلوفر بیضایی که « دراین مکان و در این زمان» نام دارد، در دوم یونی در شهرِ زوریخ سوئیس ( سالن تئاتر کولتورمارکت) به روی صحنه می رود. این نمایشنامه از پنج داستان و یک بخش کوتاه از رمان«در حَضَر» خانم مهشید امیرشاهی برگرفته شده است.

نشد كامور هيچ دشمن در اين خاك
ز آمويه تا سند و اروند و اَرمن

بینش به کجا بیند پرواز نهان خیزش

هر چند نظر دوزد بر بام و در خانه

خانم هانا آرنت ، فیلسوف ، متفکر سیاسی ، ژورنالیست ، روشنگری اجتماعی و مسئول برای درک نظام های توتالیتر و جنایت هایش علیه بشریت؛ مانند فاشیسم و استالینیسم، کمک مهمی نمود.
وی مینویسد که حاکمیت توتالیتر مانع فعالیت مهم انسان یعنی "دوباره آغاز کردن " میگردد.

گفت‌و‌گو با درویشیان و دیگر اعضاء هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران، در سال‌های 1379 و 80 در تهران انجام شد که به همراه بخشی از گفت‌و‌گویی که در سال 1372 با احمد شاملو انجام شده بود، در سال 2014 در سوئد تحت عنوان «به جای همه‌ی آن ها که کم شدند» منتشر شد.
علاقه‌مندان به تهیه‌ی این کتاب می‌توانند با نشانی Pen.forening@gmail.com مکاتبه کنند.
م. روان‌شید

شعر نو

شاید سال‌ها قبل فالگیر دوره‌گردی که کف دست او را دیده بود، آن را بر کف دستش حک کرد! یا در زلزله کرمان، در ماهان در حیاط کوچک و سفید رنگی در پشت مقبره شاه نعمت‌الله ولی! زمانی که خسته از درآوردن و دیدن جنازه‌های زیر آوار مانده از زلزله به این حیاط پناه آورده بود! نشسته برسکوی یک ایوانی خشتی. فضایی عجیب که زمان را از دست او ربود.

بهتر از هرکس به درد ما مداوا بود او؛
بهترین بابای دنیا بود او

شعر زبان دل و احساس است و شاعر پيامبرى است كه از بهشت جمال بر لب داستانها دارد. و اين داستانها را با زبان بليغ رقيق ترين احساسات ، در ظرف دل پذير والاترين حماسه ها ، شور انگيز ترين غزلها و مثنوى هاى عاشقانه و عارفانه و ناب ترين انديشه هاى مندرج در حكايات نشأت يافته،از لطائف اخلاق مى ريزد ، تا آيينه سر تا پا نماى آرزوها، اميد ها ، و انفعالات به قالب لفظ نيامده ما شود، وما را با عوالم نهانى جان و دل پيوند دهد.

پسرم دانشجوی دانشکده پزشکی تبریزه، همین روزا قراره تحصیلشو تموم کنه و دکتراشو بگیره! ..... اشکم سیل آسا سرازیر شد، صورت و اشک هام را رو گونه ها و پیشانیش مالیدم و نالیدم: "منو ببخش، پسرت صبح امروز اعدام شده!" .....

ژوزه - اورتگا، فیلسوف،نویسنده، و ژورنالیست اسپانیایی بین سالهای 1955-1883 میلادی در شهر مادرید بدنیا آمد و در آنجا درگذشت. در دانشنامه های چپ در باره او اشاره شده که وی متفکری خرد گریز در زمینه تاریخ و "فلسفه زندگی" بود. او دچار نوعی فردگرایی صوری و معتقد به تئوری حکومت نخبگان در مقابل دخالت تودهها، و فردی ضد کمونیست بود.

کسی که با عدالت رقابت می کند، زندگی میافریند. آنچه از قلب درخت میاید، در قلب درخت شناخته شده است. قلب هرگز نتوانسته نفرت تولید کند، سخن نفرت را تولید کرده است.
هیچ چیز به خودی-خود ارزشمند نیست. اما زندگی باید شیرین باشد. تو نباید در خدمت اشیاء باشی، این اشیاء هستند که باید در خدمت تو باشند.

چونان خوردن نان نمک‌ سُود‌ه­‌ای و
چونان نوشیدن جرعه‌آبی از شیر، در تب‌آلوده شبی
تو را دوست دارم

" میدانی، تناقض عجیبی در رفتارهای بخش زیادی از نسل جوان امروز در ایران هست. از یک طرف حاضر نیست تن به کار سخت دهد، خواسته­ های فردی ­اش مقدم بر همه چیز است؛ پرمدعا و طلبکار است و بی ­قید در مقابل آن چه که مربوط به خود نمیدادند. آرمان خاصی را با خود حمل نمی کند. هیچ مرز معینی ندارد. بدبین نسبت به همه چیز، بدون دلبستگی به آن چیزائی که برای ما ارزش شمرده می شد و میشود.

نین تو گفت: من با آرزوهای مردمم ازدواج کرده ام.
مجلس یک صدا گفت: نین تو دلباخته ی آرزوها ست. برای او فرصت بدهید.‭
Nintu dedi:Mən‭ ‬elimin arzuları ilə evlənmışəm. ‭
‬Məclis birlikdə söylədi:‭‭ ‬Nintu arzular vurğunudur.‭ ‬Ona vaxt verin

یک منبع مطلع می‌گوید: «خیلی از کارگردانان و تهیه‌کننده‌های تلویزیون دوست دارند «اوج» تهیه کننده‌شان باشد. چون هم دستمزدها بیشتر می‌شود وهم پول‌ها را زودتر از سازمان می‌دهد. صداو سیما الان یک سازمان ورشکسته مقروض است که به بسیاری از تهیه‌کننده‌هها بدهکار است .«اوج» پروژه‌هایی را انتخاب می‌کند که می‌داند مخاطب خودش را دارد مثلا امیر تتلو طرفدار دارد یا فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیا پرمخاطب است. او پولش را در این پروژه‌ها خرج می‌کند تا موضع خودش را در زمینه‌های مختلف تبلیغ کند.

فرایند آشتی با غربت، حرکت از بیگانگی به یگانگی، و بازیابی صلح درونی با خودی که می‌دانی نه خودش خود پیشین است و نه آنچه در پیرامون خود می‌بیند همان می‌ماند، یا همان می‌گردد که روزی روزگاری بود.او باید بپذیرد که گذشته به راستی گذشته است، و به گفته‌ی خودش «گذشت آن روزگاران که پیاپی از خود می‌پرسیدم این جا چه کار می‌کنم. گذشت!»

اما یهودا کیست و چرا عنوان این مقاله در ستایش اوست؟ در انجیل ها در مورد او میخوانیم که یکی از اولین شاگردان مسیح بود که عیسی او را برگزیده بود او نیز همچون دیگران شاهد موعظات و معجزات مسیح بود و نیز مسیح به او همچون سایر حواریون کرامات عطا کرده بود تا بیماران را شفا دهد و جذامیان را تطهیر کند . یهودا نزدیکترین و مورد اعتماد ترین یاران مسیح بود آنچنانکه خزانه دار و انبار دار مسیح و یارانش بود. و بالاخره مشهورترین و راز آلود ترین بوسه تاریخ، بوسه یهودا به مسیح تا رومیان او را بشناسند. علیرغم اینکه

تاریخ معاصر ما گواهی می دهد که یکی از اضلاع ایرانی بودن مقایسه دائمی ایران با غرب است. از این رو نوع غرب شناسی ما نوع ایران شناسی ما را عمیقا متاثر می کند. در نتیجه غرب را باید همدلانه و عمیق شناخت.روند مرگ آرمانگرائی به حدی رسیده که برخی فیلسوفان وضعیت عموم مردم در غرب را به زندگی در اردوگاه کار اجباری ای تشبیه کرده اند که اکثریت نود و نه درصدی رضایتمندانه و گله وار به خدمت به اقلیت یک درصدی در ازاء دریافت بسته حداقلی مشتمل بر آموزش، بهداشت، شغل، وام مسکن، تعطیلات و حقوق بازنشستگی مشغول است

سخنران، برای آن که تبلیغات سیاسی‌اش تأثیرگذار باشد، باید در مخاطبان حس درماندگی ایجاد کند و سپس راه‌حلی جادویی در اختیارشان بگذارد. نخست، مخاطب را افسرده کرده: در آن‎ها این احساس را به وجود می‌آورند که چیزی بسیار خوب و باارزش را از دست داده‌ یا نابود کرده‌اند. حال، آنان به زانو در آمده‌ مایه‌ی خنده و مضحکه شده‌اند.
عرصه‌ی سیاست مملو ازآرزوها و ترس‌های بشری است وهمین بروز پندارهای سیاسی را تقویت می‌کند. تمسک به این پندارها با چنان شور و حرارتی همراه است، که در برابر استدلال منطقی مقاومت می کند

کلامزدگی و منطق گریزی او منجر به "مسحور شدنش از نیچه" و "شیفتگیش" نسبت به هیدگر بود که هردو نژاد و نژاده پرست، از یاوران فکری نازیسم و از کلاشان کلام بودند و اساسا ضد منطقی و لذا ضد انسانی اندیشیدند. چنانکه دومی در پاسخ به نقد منطقی کلاشی هایش، از تناقض منطقی سخنانش و عوامیتش در فلسفه دفاع کرد.

Sən mənə bir öpüş ver, gör ilqarlı qalıram ya yox. Əgər qaldım onda mənə güvənə bilərsən.تو بوسه ای به من بده، اگر توانستم وفاداریم را حفظ کنم آنوقت می توانی به من اطمینان کنی

ماهیت آن با سنت باستان مردم کشاورزی اوراسیا مرکزی به عنوان آغاز سال در بهار مرتبط است. برای اولین بار از نوروز بعنوان جشن سال نو در کتاب زرتشتیان ایرانی آوستا ذکر شده است. این آغاز بهار نجومی و اعتدال بهاری است.
در فدراسیون روسیه نوروز را در مسکو، سن پترزبورگ و دیگر شهرهای بزرگ و در تاتارستان و باشقیرستان و برخی نواحی داغستان ویک خصوصیات مشترک دیگر روس ها و ایرانی ها این است که ایرانی ها سیزده بدر را و روس ها سال نو به تقویم سابق (سال نو قدیمی) که همان روز سیزدهم سال نو است را جشن می گیرند.

او که بسیاری از آثار خود را به زبان فرانسوی نوشته است، بیشتر به فلسفه اخلاق توجه داشت؛ در ایران از حرمتی شایان برخوردار بود، اما فاصله خود را از حاکمیت اسلامی حفظ کرده بود و از امور سیاسی دوری می‌کرد.

با تمام این بی‌عدالتی‌ها و زخم های کاری که بر تن و جان ما زدند تا ما را ناتوان و خسته کرده و از شادی های زندگی محروم کنند، ولی ما مردم چه خوب و هنرمندانه می‌توانیم راه شاد بودن و شاد زیستن را به دست آوریم و نوروز، این نوید دهنده رویش جوانه ها را بارور کنیم.

چهره های نگران در اتاقها
مجسمه های ولتر، مائو، استالین، بودا
افلاطون، بوعلی، شوپنهاور
فریادشان همه سنگ، نگاهها همه لبۀ تیغِ خط
در این میان
قرص آینۀ پایه دار
صفحه کلید ستارگان آسمان
پیام ها همه آب
همه ابر
همه دود
نزاع و پارس نظرات
در بگیر و ببند کوسن ها، رومیزی ها

در رابطه با این سفر در اتوبیوگرافیش نوشت: «در تعطیلات طولانی پس از امتحان پایانی کالج در سال ۱۹۶۲ ترتیب یک سفر کوتاه را دادم و به ایران سفر کردم. همراهم دانشجویی بود به نام جان الدر که قبلا آنجا رفته بود و زبان فارسی را می‌دانست.
با قطار به استانبول رفتیم و بعدش به شرق ترکیه نزدیک کوه آرارات. پس از قطار وارد محدوده ی شوروی می شد، پس مجبور شدیم سوار اتوبوسی پر از مرغ و گوسفند شویم و به تبریز و سپس به تهران برویم.

از پدرسالاری در افغانستان تا انزوای عاطفی در نیوزیلند و محرومیت از حق رأی در سوئیس، و از خشونت جنسی در جمهوری دموکراتیک کنگو و کلمبیا تا بنیادگرایی دینی در عربستان سعودی، زنان با مشکلات و تبعیض‌های گوناگونی روبرو بوده و هستند

شهر افسانه اى Macondo كه محل بسيارى از داستانهاى رئاليسم جادويى يكى ازمؤثرترين نويسندگان محبوب جهان گابريل گارسيا ماركز بر روى لوگوى گوگل قرار گرفت

در طول رمان فرانکنشتاین در بغداد، ما احساس می‌کنیم که مخلوق سعداوی که به هوش شریرانه‌اش زنده است، گویا دارد از انرژی مخرب خود تغذیه می‌کند. خواننده نیز از آن تغذیه می‌کند. آن‌چه که در عراق رخ داد یک فاجعه‌ی معنوی بود و این رمان، متهورانه و با نبوغ، فاجعه را در نظر دارد و تمام وجوه احتمالی‌اش را به نمایش می‌گذارد.

یکنفر افتاد در چاهی به راه
مردمان گرد آمدند اطراف چاه

هر روز فاجعه پشت سر فاجعه رخ می دهد.
بر ما چه رفته است؟

سرود نان
شعر از آنگل کرسپو (۱۹۹۵ – ۱۹۲۶ Ángel Crespo) شاعر و مترجم بزرگ اسپانیا
برگردان احد قربانی دهناری

Elə ki "Bahar"güzgüyə baxdı, "Yay"ı öz yanında gördü
«بهار» وقتی به آینه نگاه کرد، «تابستان» را در کنار خود دید